به گزارش همشهری آنلاین، تماشاچیان هم در این ورزش نقش پررنگی دارند. آنها دایرهوار دور شرکتکنندهها جمع میشوند. به این ترتیب دو رزمیکار در جهت عقربههای ساعت شروع به چرخیدن میکنند و جدالشان را شروع میکنند.
آنها با چرخش در محل مبارزه حریفشان را به مبارزه دعوت میکنند؛ اسم کاپوئرا شاید برای شما ناآشنا باشد اما این هنر رزمی شگفتانگیز، یکی از هنرهای رزمی عجیبی است که در سراسر جهان وجود دارد؛ البته چیزی که کاپوئرا را از دیگر هنرهای رزمی جدا کرده هیجان بالا و خاص بودن حرکات ورزشکاران این رشته است؛ این رزمیکاران ماجراجو هنگام مبارزه از تکنیکهایی استفاده میکنند که زیبا، فریبنده و دشوار است.
مبارزان این رشته هنگام نبرد مدام در حال حرکت هستند. آنها روی دستهایشان میایستند، مینشینند و سعی میکنند تا آنجا که میتوانند با حرکات سریعشان حریف را گمراه کنند. قبلا نبردهای این رزمیکاران همراه با حرکات خشن بود طوری که آنها هنگام مبارزه به پاهایشان چاقو میبستند و مبارزات مرگباری را انجام میدادند. اما در حال حاضر مبارزههای کاپوئراکاران حالت نمایشی پیدا کرده و حتی اصول این ورزش و هنر رزمی شگفتانگیز در بیشتر کشورهای جهان تدریس میشود.
ورزش بردگان
از قرن شانزدهم تا نوزدهم، پرتغالیها با کشتی بردگان را از غرب آفریقا به آمریکای جنوبی میبردند؛ به همین خاطر اعتقادات و رسوم آفریقاییها کم کم به برزیل منتقل شد. کاپوئرا هم یکی از این سوغاتیها بود؛ در واقع نحوهای از مبارزه بود که بین بردگان رواج داشت. آنها در بیشتر اوقات دستهایشان بسته بود، برای همین بیشتر از پاهایشان استفاده میکردند.
این نحوه از مبارزه در سالهای بردهداری یک فعالیت ضدبردهداری محسوب میشد؛ برای همین کاپوئرا برای چند سال در برزیل غیرقانونی اعلام شد و پلیس با افرادی که از این روش مبارزه استفاده میکردند به شدت برخورد و خاطیان را زندانی میکرد.
در سالهایی که کاپوئرا از سوی پلیس غیرقانونی اعلام شده بود یکی از مهمترین دلایل بازداشت بردگان و سیاهپوستان انجام حرکات کاپوئرا بوده؛ مثلا از ۲۸۸ بردهای که در سال ۱۸۵۷ به زندان رفته بودند ۳۱ درصدشان به دلیل انجام حرکات کاپوئرا دستگیر شده بودند؛ این ماجرا تاحدی پیش رفت که در سال ۱۸۹۰ رئیسجمهور وقت برزیل حکمی را امضا کرد که به موجب آن مجازات افرادی که به دلیل تمرین کاپوئرا دستگیر میشدند به شدت افزایش پیدا میکرد.
اما این ماجرا باعث نشد جمعیت فقیری که در برزیل زندگی میکردند دست از تمرین کاپوئرا بردارند، آنها هر وقت فرصتی پیدا میکردند دور هم جمع میشدند و این حرکات رزمی را تمرین میکردند. سختگیریها درخصوص کاپوئرا تا حدی پیش رفت که در برخی موارد دستور بریدن تاندون پای کاپوئراکاران صادر میشد. با تمام این سختگیریها زمان سپری شد و هنر رزمی کاپوئرا به تدریج تکمیل شد. به این ترتیب در سال ۱۹۴۲ اولین آکادمی رسمی برای آموزش کاپوئرا افتتاح شد و در حال حاضر آکادمیهای آموزشی این رشته رزمی در سراسر جهان دیده میشوند.
نقش موثر سیاهپوستها
در حال حاضر کاپوئرا به عنوان شیوه مبارزه آفریقایی که در برزیل متولد شده شناخته میشود. در واقع این هنر رزمی بدون حضور مردان سیاهپوست به وجود نمیآمد. «سالوانو» یکی از استادان این هنر رزمی درباره کاپوئرا میگوید: «کاپوئرا یک شیوه رزمی است که در آن یکسری حرکات موزون که توسط بردههای سیاهپوست و استادان رزم آفریقایی که از دست اربابانشان به جنگلها فرار کرده بودند، طراحی شده است. من کاپوئرا را در ریودوژانیرو از استاد مورسگو که از باهایا به آنجا آمده بود، یاد گرفتم.»
برای یک مبارزه کاپوئرا، اول حلقه تماشاچیان شکل میگیرد و بعد دو مبارز در جهت حرکت عقربههای ساعت شروع به اجرای حرکات رزمی به شکلی ریتمیک میکنند. از نظر ریشه یا لغت، نظرهای زیادی درخصوص کلمه کاپوئرا وجود دارد. در زبان پرتغالی کاپوئو به معنی خروس جوان است و کاپوئرا برگرفته از شیوه مبارزه خروسهای جنگی است. تعداد دیگری از محققان ادعا میکنند که کاپوئرا از کلمه کیپورا که توصیفکننده حرکات خروس جنگی در میدان مبارزه است گرفته شده است اما معنی تحتالفظی کاپوئرا «مرد در قفس» است که توسط بردهداران برای تمسخر بردهها به کار برده میشد.
آفریقایی- برزیلی
هنر رزمی کاپوئرا ترکیبی از هنرهای رزمی آفریقا و برزیل است. محل مبارزه در این رشته «ردا» خوانده میشود. ردا در واقع حلقه مردمی است که اطراف بازیکنان تشکیل میشود. در مناطق محلی، مبارزه با نواختن موسیقی همراه است و محل مبارزه دایرهوار نگه داشته میشود تا انرژیای که در اثر مبارزه بهوجود میآید حفظ شود.
محل مسابقه برای مبارزان نقش یک جهان کوچک را دارد چرا که طبق فلسفه کاپوئرا بزرگترین حریف هر مبارز خودش است. هدف در این هنر رزمی زخمی کردن حریف نیست بلکه هدف به نمایش گذاشتن مهارت و تکنیکها توسط هر مبارز است؛ بازیکنها باید حرکتهایشان را بهنمایش بگذارند و از این طریق برتریشان را ثابت کنند. در کاپوئرا حملات باجابه جاییهای سریع و ضربات پا و سر انجام میشود و تنها در برخی از باشگاهها از ضربات مشت استفاده میشود.
قوانین کاپوئرا
در کاپوئرا هیچ مبارزی سعی نمیکند به حریفاش ضربه بزند چرا که اعتقاد بر این است که حریف دشمن نیست و دوست است. درنتیجه یک مبارز باید تلاش کند تا به بازی جریان و روح بدهد. در این رشته بازیکنان از حریف فرار میکنند تا فضای جدیدی را برای اجرای تکنیکهای جدید باز کنند. در این رشته استفاده از دستها رایج نیست چرا که آفریقاییها معتقدند دستها برای آفریدن خلق شدهاند و پاها برای ویران کردن البته برخی هم معتقدند از آنجا که در زمان بردهداری دستهای بردهها را میبستند آنها محدود به استفاده از پاهایشان شدند.
رتبهبندی
در کاپوئرا هم مانند سایر هنرهای رزمی رتبههایی وجود دارد. به این ترتیب که فردی که تازه این ورزش را شروع میکند برای اینکه به مقام استادی برسد باید این مراحل را به ترتیب طی کند. شاگرد، فارغالتحصیل، شکل گرفته، مربی و استاد. در کاپوئرا هم مانند بقیه هنرهای رزمی مقام استادی در بالاترین سطح قرار دارد. در این هنر رزمی به جای کمربند از یک طناب برای مشخص کردن پیشرفت هنرجویان استفاده میشود.
رنگ طناب نشاندهنده تجربه و زمانی است که هنرجو برای یادگرفتن هنر کاپوئرا صرف کرده است. البته رنگ این طنابها برای هر گروهی متفاوت است؛ گاهی در کشورهای مختلف رنگ این طنابها با توجه به رنگ پرچم انتخاب میشود.
کاپوئرا در ایران
در ایران کمربند مربیهای این رشته برگرفته از پرچم کشورمان است. به این ترتیب که شاگرد کمربند سبز، فارغالتحصیل کمربند سفید و مرحله شکل گرفته از کمربند قرمز استفاده میکند. مربی هم از کمربندی استفاده میکند که هر سه رنگ را دارد. پویا نصرایی و مهدی رحیمی از رزمیکاران ایرانی هستند که در رشتههای مختلف رزمی مانند ووشو، نانجیتسو و کیک بوکسینگ فعالیت میکنند. این ورزشکاران جزو اولین ایرانیهایی هستند که در رشته کاپوئرا فعالیت میکنند.