حسین ارجلو-روزنامه‌نگار براندازان و ورشکستگان سیاسی که از هر موقعیت و فرصتی برای ضربه‌زدن به نظام سوءاستفاده می‌کنند، این روزها با فرارسیدن ایام عزاداری سید و سالار شهیدان(ع)، از مردم می‌خواهند نسبت به آیین‌های محرم بی‌اعتنا باشند و در مراسم سوگواری اباعبدالله(ع) شرکت نکنند! برخی از آنها سیاه نپوشیدن را ترویج می‌کنند و بعضی دیگر، توهین به نمادهای مذهبی در فضای مجازی و حقیقی را به صورت توأمان در پیش گرفته‌اند. به بیان دیگر، مجموعه‌ها و افراد هتاک به سوگواری ایام محرم با اندکی تفاوت تاکتیکی، در ۲ دسته قابل احصا هستند. نخست، افرادی که از اساس، با دیانت و شریعت عاشورایی زاویه دارند و محرم را به فرصتی برای عقده‌گشایی تبدیل کرده‌اند. این گروه، هیچ‌یک از نمادهای مذهبی را برنمی‌تابند و به این دلیل که محرم، دوام و قوام دین‌داری را به ارمغان می‌آورد، بیشترین هجمه را به آیین‌های سوگواری وارد می‌آورند. بعضی از هواداران این گروه نیز خود را عزادار و داغدار همیشگی مرحومه «مهسا امینی» می‌دانند و به هیچ عزای دیگری معتقد نیستند. دسته دوم، جماعتی هستند که خود را دین‌دار می‌پندارند یا خود را در سلک دینداران جا زده‌اند و یا دست‌کم اینگونه وانمود می‌کنند که پیرو آیین انسانیت هستند، اما نمی‌خواهند با جماعت‌های انقلابی - عاشورایی همراه باشند. این مخالفت تا آنجا بالا گرفته که در برخی موارد، حتی پیروانشان را به عدم‌اتباع از نمادگرایی در ایام عزاداری فرا می‌خوانند. در بهترین حالت می‌گویند که عزاداری‌ها در راستای آرمان‌های نظام نیست و اساساً هیچ ارتباطی با آن ندارد. اهداف این ۲ گروه شاید فرسنگ‌ها با یکدیگر فاصله داشته باشد، اما در نهایت به یک مقصد مشترک می‌رسد که عبارت است از لگدپراکنی به نظام و لجن‌پراکنی علیه انقلاب. یکی با توهم عاشوراستیزی چون محرم و صفر را در امتداد چشم‌اندازهای انقلاب می‌بیند و دیگری با جداکردن مراسم سوگواری از اهداف انقلابی که به تشکیل «هیئت‌های سکولار» منتهی می‌شود.
هجمه‌های اخیر به نمادهای عزاداری در ایام محرم
پاسخ کاربران به توهین شبکه من و تو
رسم رسانه‌های فارسی‌زبان معاند این است که همزمان با گسترده‌شدن شور و شعور حسینی در سراسر کشور، جسارت‌ها و اهانت‌ها را شدت می‌بخشند؛ به‌عنوان نمونه، شبکه «من و تو» در شب اول محرم امسال و درحالی که ایران سیاه‌پوش شده بود، ویدئویی از یک به‌اصطلاح مخاطب منتشر کرد که با تصویربرداری از عزاداری می‌گوید: «عزاداری می‌کنند برای کسانی که هیچ ربطی به ما ندارند.» انتشار این ویدئوی کوتاه کافی بود تا سیلی از واکنش‌ها نسبت به آن در حساب کاربری این شبکه ضدایرانی منتشر شود. برخی نوشتند که «امام حسین(ع) خط قرمز ماست». بعضی گفتند: «من و تو بسوز از عشق مردم به امام حسین». برخی کامنت گذاشتند که «کسی که پرچمش ۱۴۰۰ساله بالاست نیازی به بررسی شما نداره، لبیک یا حسین».
دعوت علی کریمی به اجتناب از سیاه‌پوشیدن
علی کریمی، فوتبالیست سابق و یکی از لیدرهای اغتشاشات سال گذشته، پس از آنکه کسب‌وکار دعوت مردم به آشوب و ایجاد ناامنی را پررونق یافت، اکنون پا را فراتر گذاشته و از مردم خواسته در ایام سوگواری سید و سالار شهیدان، سیاه نپوشند. این شخصیت مذبذب که کارنامه توهین به آیین‌های عاشورایی را پیش از فرار از ایران در کارنامه خود داشت، در توجیه اهانت خود مدعی شده بود که «من نیز همانند شما از کودکی شوق رسیدن به دهه محرم را داشتم و با گذشت زمان این ارادت را حفظ کرده‌ام»! کریمی خود را اسپانسر و حامی کیش به‌اصطلاح انسانیت می‌داند ولی حقیقت این است که از طرف کارفرمایان خود وظیفه دارد به هر آنچه رنگ و بوی محرم و عاشورا می‌دهد اهانت کند، چرا که رؤسای او می‌دانند بزرگداشت رشادت‌های اباعبدالله(ع) و اصحاب ایشان(ع)، تکریم رشادت‌های دلیرمردان دفاع مقدس و تحکیم پایه‌های انقلاب اسلامی را درپی دارد. به همین جهت است که ناجوانمردانه، نوک‌تیز استوری‌ها، پست‌های اینستاگرامی و توییتری خود را در شیوه‌ای منسوخ و از پیش باخته به سمت عمق اعتقادات مردم در این ایام نشانه گرفته است.
اهانت به هیئت قمر بنی‌هاشم(ع)
حدود ۲ هفته پیش، ۲ زن و یک مرد در مقابل هیئت قمر بنی‌هاشم(ع) اقدام به کشف حجاب و برهنه‌نمایی در منطقه ۶تهران کردند. انتشار گسترده این تصاویر، احساسات عزاداران را جریحه‌دار کرد و مطالبه برای دستگیری عاملان این جسارت در فضای مجازی بالا گرفت. برخی کاربران این پرسش را مطرح کردند که «مگر قرار نبود درصورت پیروزی انقلاب ززآ، به عقاید هیچ‌کس توهین نکنید؟ هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده برای مقدسات ده‌ها میلیون ایرانی خط و نشان کشیده‌اید.» کاربر دیگری نوشت: «بنویسید آزادی بخوانید حمله به مقدسات». عاملان این هتک حرمت، اما شناسایی و توسط مأموران پلیس اطلاعات فرماندهی انتظامی تهران بزرگ دستگیر شدند.
آتش‌زدن نخل ۳۰۰ساله اردستان
آتش‌زدن نخل ۳۰۰ساله کوشک اردستان اصفهان هم یکی از برش‌های شوم اهانت به نمادهای عاشورایی است. آتش‌سوزی عمدی نخل محله کوشک اردستان و اهانت به مقدسات و اعتقادات مردم، موجب جریحه‌دارشدن دل عزاداران حسینی شد. مراسم نخل‌گردانی یکی از آیین‌های قدیمی عزاداری است که برای سوگواری سالار شهیدان برگزار می‌شود و این آیین، قدمتی چند صد ساله در شهرستان اردستان دارد. مجرمان این ماجرا نیز دستگیر شده و طبق گزارش پلیس، اعتراف کرده‌اند که انگیزه شخصی باعث این اتفاق بوده، اما این پرسش همچنان مطرح است که چرا در ایامی که شاهد بیشترین هجمه‌ها علیه هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری هستیم، نخلی که آیینه تاریخ سوگواری مردم اردستان است، عامدانه از بین می‌رود؟ آیا این ماجرا حاکی از هدف قرار دادن عقبه‌های عاشورایی نیست؟!
سایبری‌ها علیه عزای اباعبدالله(ع)
در فضای مجازی و در میان کاربران عادی نیز از این دست مصادیق بسیار دیده می‌شود؛ از کمپین‌های مخالفت با خرج دادن و توزیع نذری گرفته تا تمسخر روضه‌خوانی و عزاداری. نکته اینجاست که برخی از مخالف‌خوانی‌ها همراه با جملات به‌ظاهر حکیمانه و عوام‌پسند است و بعضی دیگر نیز از چاشنی طنز و هجو برخوردارند. از باب نمونه، بعضی از هتاکان به‌جای اهانت مستقیم، اینگونه استدلال می‌کنند که میلیاردها تومان خرج عزاداری‌هایی می‌شود که درنهایت با دعا برای شفای بیماران به اتمام می‌رسد؛ غافل از اینکه همان بیماران به دلیل فقر و نداشتن پول درمان فوت می‌کنند! یا از عزاداران می‌خواهند که به جای زنجیرزنی، زنجیر از پای گرفتاران باز کنند و در عوض سینه‌زنی، سینه دردمندان را از آلام و دردها خالی کنند. اطعام و نذری‌دادن را درحالی‌که نیازمندان گرسنه هستند، تقبیح می‌کنند و آن را به سخره می‌گیرند. این ادعا در حالی مطرح می‌شود که بیشترین انواع و اقسام کمک‌ها به نیازمندان، از جانب طبقه متوسط و محروم جامعه صورت می‌گیرد و همان‌ها هستند که در کنار دستگیری از بیماران و تهیدستان، نسبت به اقامه عزای سالار شهیدان(ع) گشاده‌دستی می‌کنند.
جاده‌صاف‌کنی سلبریتی‌های سیاسی در توهین به فرهنگ عاشورا
علامت سؤال در برابر خرج‌دادن
صرف‌نظر از مواردی از این دست، برخی از جریان‌های سیاسی و چهره‌های شاخص آنها در تسهیل این فرایند نقش داشته‌اند. یکی از فعالان سیاسی و رئیس سابق دانشگاه علامه طباطبایی که در مرداد ۹۳اظهارنظری قابل‌تأمل علیه عزاداری ایام محرم داشت، آن را تلویحاً کاری بیهوده و بدون بازده خوانده و گفته بود: «شما سالانه برای بعضی چیزها چقدر خرج می‌کنید؟ در همین ایام عاشورا چقدر پول‌ها خرج می‌شود؛ بازده فرهنگی‌اش چقدر است؟ ۲ نفر گریه می‌کنند و تمام می‌شود»!
بدعت سیاه‌پوشی!
مدتی بعد در شهریور ۹۸، روزنامه‌ای که ادعای روشنفکری مدرن داشت، سیاه‌پوشیدن را موجب افسردگی و حتی خودکشی عنوان کرد و ضمن مقایسه عزاداران سیاه‌پوش با داعش! این نوع عزاداری را «بدعتی مخرب» عنوان کرد و نوشت: «از نظر روانشناسی رنگ‌ها، مشکی حزن، اندوه و افسردگی ایجاد می‌کند و می‌تواند باعث حالت تهوع شود. رنگ سیاه، نماد ظلمت است، شادی و انبساط خاطر را از بین می‌برد و زمینه خودکشی در افرادی را که در بحرانند، افزایش می‌دهد. این رنگ، آثار روانی مخربی دارد. تزریق این همه سیاهی به جان فضای عمومی و طبل‌کوبی‌های گوشخراش و آلودگی‌های صوتی و سوءاستفاده از نام حسین بزرگ برای مقاصد دنیوی مبتذل، انحراف از پیام بیدارکننده و عزت‌بخش عاشوراست. گروه‌هایی مثل طالبان، داعش و جبهه‌النصره که ریشه وهابی دارند، در رنگ سیاه غوطه می‌خورند و حتی پرچم داعش سیاه است. سیاه‌پوش کردن فضای عمومی، بدعتی مخرب در دین است.»
هیئت‌های سکولار
از طرفی، برخی از هیئت رسماً از اهداف و آرمان‌های نظام اعلام برائت می‌کنند و در پوشش عدالت‌خواهی اقتصادی - اجتماعی، نقش مخالف‌خوان جمهوری اسلامی را بازی می‌کنند. نماد این قبیل هیئت‌ها را می‌توان در یک هیئت به‌خصوص در یکی از کلانشهرها جست‌وجو کرد که فعالیت پررنگی در توییتر دارد و برخی از عملکردهای ناصواب در بدنه دستگاه‌های مختلف اجرایی، تقنینی و قضایی را تلویحاً به کل حاکمیت تعمیم می‌دهد.
آن هیئت خاص، نماینده بخشی از هیئت‌های سکولار به شمار می‌رود اما نکته مهم اینجاست که هیئت سکولار الزاماً به مفهوم عاری بودن این مجموعه‌ها از نشانه‌های انقلابی نیست. چه‌بسا مستمعان و حاضران در هیئت‌ها، دعاگوی نظام، انقلاب و رهبری باشند ولی درنهایت، حتی نیم‌نگاهی به چشم‌اندازهای کلان انقلاب نداشته باشند و یا حتی در جهت عکس اهداف نظام حرکت کنند.
این بخش از بیانات رهبر حکیم انقلاب در پایان خواندنی است: «هیئت‌ها نمی‌توانند سکولار باشند؛ هیئت امام حسین سکولار ما نداریم! هرکس علاقه‌مند به امام حسین است، یعنی علاقه‌مند به اسلام سیاسی است، اسلام مجاهد است، اسلام مقاتله است، اسلام خون‌دادن است، اسلام جان‌دادن است؛ معنای اعتقاد به امام حسین(ع) این است. اینکه آدم در یک مجلس روضه یا هیئت عزاداری مراقب باشد که مبادا وارد مباحث اسلام سیاسی بشود، این غلط است. البته معنای این حرف این نیست که هر حادثه سیاسی در کشور اتفاق می‌افتد، ما باید حتماً در مجلس روضه آن را با یک گرایش خاصی - حالا یا این طرف، یا آن طرف - بیان کنیم و احیاناً با یک‌چیزهایی هم همراه باشد؛ نه، اما فکر انقلاب، فکر اسلام، خط مبارکی که امام (رضوان‌الله علیه) در این مملکت ترسیم کردند و باقی گذاشتند، اینها بایستی در مجموعه‌ها و مانند اینها حضور داشته باشد.»
تشبیه عزاداران به ابوموسی اشعری
کمی بعدتر، یکی دیگر از چهره‌های منسوب به یک جریان سیاسی، با گرفتن ژست حمایت از عاشورا، سوگواران را «ابوموسی‌های زمانه» لقب داد و نوشت: «یکی از گروه‌های اجتماعی که نقش‌آفرین در صحنه‌های گوناگون بودند، مقدسینی هستند که به مناسک آیینی به‌ویژه مستحبات عادت کرده و درنتیجه، خود را از دیگران متدین‌تر و برتر می‌دانند. این عده به لحاظ ظاهر با ایمان و تدینشان در میان توده مردم نفوذ زیادی هم پیدا می‌کنند. در نتیجه تبدیل به گروه مرجعی برای اظهارنظر در حوزه دین و تشخیص تکالیف دینی می‌شوند. در صدر اسلام نیز ابوموسی اشعری و افرادی از این دست در کوفه بسیار بودند که آدم‌های ظاهرالصلاح، متدین و مقدس می‌نمودند، ولی از معرفت و آگاهی تهی بودند. یکی از گروه‌های به‌وجود آورنده واقعه دردناک عاشورا همین دسته است».
تشکیک در ماجرای کربلا
یکی دیگر از به‌اصطلاح چهره‌های سیاسی که سال‌ها پیش گفته بود ایران پیشرفت نمی‌کند چون - نستجیر بالله - در جامعه هنوز خدا نمرده است! در اظهارنظری نه‌چندان عجیب، اصل ماجرای کربلا را زیر سؤال برد و در آن تشکیک کرد. او در یک کانال تلگرامی، یادداشتی را با عنوان «تصویر موجه واقعه عاشورا» منتشر کرد و نوشت: «چهره مذهبی حادثه عاشورا بسیار پررنگ است، اما به‌هرحال این واقعه، یک حادثه تاریخی است. قبل از هرگونه تفسیر و نتیجه‌گیری از این واقعه، داشتن تصویری موجه از آن ضروری است. موجه بودن در توصیف وقایع تاریخی، بستگی به «منابع» مورد استفاده در شناخت آن واقعه تاریخی دارد.»
این تمام ماجرا نیست. اظهارنظرهایی از این دست را در کارنامه برخی جریان‌های سیاسی می‌توان دید که خواسته یا ناخواسته در اهانت این روزهای هتاکان به عزاداران و هیئات شریک هستند. «حتی علیه خدا هم می‌توان تظاهرات کرد»، «حضرت علی مانند معاویه مشروعیت خود را از مردم گرفته است»، «معصومین بدون نظارت مردم در معرض انحراف هستند»، «خدای جدید با خدای گذشتگان متفاوت است»، «فرهنگ شهادت خشونت‌آفرین است، اگر کشته‌شدن آسان شد، کشتن هم آسان می‌شود»، «امروز خدا در جامعه هیچ‌کاره است»، «احکام قرآن متناسب با زندگی قبیله‌ای است، قرآن کریم برای ما قابل استناد نیست»، «تفکر فقهی نمی‌تواند فرهنگ عاشورا را بازسازی کند» و ... تنها بخشی از جسارت‌های سلبریتی‌های سیاسی علیه مقدسات است.