همشهری آنلاین- مرضیه ثمره‌حسینی: با خروج یکجانبه آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و اعمال تحریم‌ها علیه ایران، ۷ میلیارد دلار طلب ایران از کره جنوبی بابت فروش محصولات پتروشیمی و فراورده‌های نفتی در بانک‌های این کشور مسدود شد. کره جنوبی از کشورهایی بود که بعد از خروج آمریکا از برجام، با تحریم‌های این کشور علیه ایران همراهی کرد. کاهش شدید خرید نفت از ایران و بلوکه کردن پول‌های ایران از مهم‌ترین این همراهی‌ها به حساب می‌آید. اگرچه طی سال‌های اخیر خبرهای زیادی درباره آزادسازی منابع ارزی ایران در کره منتشر شده اما در عمل به دلیل برخی کارشکنی‌ها اتفاقی رخ نداده است. به دنبال عدم پرداخت بدهی ایران از سوی کره جنوبی، رئیس جمهوری ایران لایحه ارجاع اختلاف بین بانک مرکزی ایران و کره جنوبی را برای رئیس مجلس ارسال کرد و در صورت تبدیل این لایحه به قانون، ایران برای استرداد مطالبات خود از کره جنوبی شکایت می‌کند و دولت ایران به دنبال آن است که در سطح بین‌المللی اقدامات حقوقی لازم را برای استرداد طلب خود از کره پیگیری کند.
شکایت ایران از کره در چه مرحله‌ای است؟
سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در این باره به همشهری آنلاین گفت: در این چند سال که شاهد تشدید تحریم‌ها علیه ایران بودیم عامل اصلی عدم پرداخت طلب ایران از سوی کشورهایی که از ما کالا و خدمات دریافت کردند آمریکا بوده که در این میان، کره جنوبی از آنجا که بدون آمریکا آب نمی‌خورد در عدم پرداخت بدهی خود به ایران سماجت دارد ما تا الان تحمل کردیم ولی در صورتی که کره اقدامات لازم را انجام ندهد از طریق مراجع قانونی در سطح دنیا پیگیر حق مردم ایران خواهیم بود.
سیدکاظم دلخوش اباتری در مورد اینکه آیا روند طرح شکایت برای استرداد طلب کشورهای دیگر به ایران مسبوق به سابقه است؟ گفت: بله، بعد از انقلاب کشورهایی که از ایران کالا گرفتند تحت سیاست‌های آمریکا خود را وارد درگیری با ایران کرده و مطالبات ایران را پرداخت نکردند.
این نماینده مجلس ادامه داد: به جز کره، ما از هند و چین و کشورهای دیگر مطالباتی داشتیم که یک بخش‌هایی از آن پرداخت شده و بخش‌هایی مانده که در مورد کره جنوبی امیدواریم قبل از اینکه کار به دادگاه کشیده شود این کشور مطالبات بحق ما را پرداخت کند.
سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در پاسخ به اینکه چقدر احتمال دارد این‌بار کره مطالبات ایران را پرداخت کند؟ بیان کرد: ۲ راه وجود دارد؛ راه اول همان راه دوستانه است که ما امیدواریم همانطور که ایران اطمینان کرد و خدمات خود را به این کشور ارائه کرد، کره هم پاسخ درستی به بدهکاری خود بدهد و هر چه سریع‌تر طلب ایران را پرداخت کند اما اگر همچنان از پرداخت طلب ایران خودداری کرد راه دوم فشار قانونی در سطح بین‌المللی است.
این نماینده مجلس در مورد اینکه طرح شکایت ایران از کره جنوبی چه مدت ممکن است طول بکشد؟ گفت: لایحه هنوز به صحن مجلس نیامده و ابتدا به کمیسیون امنیت ملی به عنوان کمیسیون اصلی می‌رود و بعد از بررسی و انجام کارهای کارشناسی در آنجا وارد صحن مجلس می‌شود.
دلخوش ادامه داد: هر زمان که این لایحه به صحن بیاید از آنجا که به نظر من همه نمایندگان همراهی می‌کنند ما در صحن مجلس در اسرع وقت آن را تصویب خواهیم کرد و در این زمینه مجلس قطعا از این فرصت استفاده می‌کند و به دولت برای دریافت مطالبات ایران کمک می‌کند.
روابط ایران و کره در پایین‌ترین سطح
اما با وجود حواشی به‌وجودآمده درباره طلب کره جنوبی به ایران و اختلافاتی که در سال‌های گذشته در این زمینه بین دو کشور به وجود آمده، وضعِ حالِ حاضر روابط تجاری ایران و کره چگونه است و شکایت ایران از کره جنوبی چه تاثیری بر آینده این روابط خواهد گذاشت؟
دبیر سابق اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی در ابتدا در مورد وضعیت روابط تجاری ایران و کره به همشهری آنلاین گفت: در حال حاضر وضع روابط ایران و کره در بدترین شرایط خودش است یعنی روابط تجاری دو کشور در پایین‌ترین سطح مبادلات بازرگانی است.
پویا فیروزی ادامه داد: در حال حاضر ما به کره جنوبی جز میزان محدودی کالا صادرات خاصی نداریم و واردات ایران از کره هم به کمترین مقدار خودش رسیده است چنانچه برای ۳ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ ما تقریبا ۱۷ میلیون دلار صادرات داشتیم و میزان واردات هم حدود ۱۵۹ میلیون بود که زیر یک درصد کل تجارت ایران با سایر کشورهای جهان است.
آینده روابط تجاری ایران و کره چه می‌شود؟
مشاور اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی در پاسخ به اینکه این شرایط از چه زمانی به وجود آمده است؟ گفت: این وضعیت تقریبا از بعد از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و وضع تحریم‌های دوم آمریکا علیه ایران اتفاق افتاد که منجر به خروج شرکت‌های کره‌ای از ایران شد و به تناسب افزایش اختلافات سیاسی ایران و کره جنوبی بر سر پول‌های بلوکه‌شده، به تدریج سطح مبادلات تجاری ما با کره جنوبی هم کاهش پیدا کرد.
فیروزی در ادامه با بیان اینکه بالاترین سطح مبادلات ایران با کره جنوبی در سال‌های ۹۵، ۹۶ و ۹۷ بود، افزود: در آن سال‌ها مبادلات غیرنفتی بین ایران و کره جنوبی چیزی در حدود ۶ تا ۸ میلیارد دلار بود ولی الان این رقم مجموعا برای سال ۱۴۰۱ حدود ۸۲۰ میلیون دلار و برای ۳ ماهه امسال هم ۱۷۶ میلیون دلار بوده است.
دبیر سابق اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی در مورد اینکه خبر شکایت ایران از کره جنوبی در پی عدم پرداخت بدهی به ایران چه تاثیری بر روابط تجاری بین دو کشور خواهد گذاشت؟ هم گفت: واقعیت این است که این مسئله حقوقی است اما اینکه چه تغییری در سیاست تجاری ایران و کره جنوبی ایجاد خواهد شد را گذر زمان مشخص می‌کند اما گفتنی است که تا اینجا ما به دلیل گذشت زمان و کاهش مبادلات و عدم ترمیم روابط تجاری خود با کره جنوبی تقریبا ساختارهای ارتباطی‌مان برای مبادله کالایی با کره جنوبی را از دست داده‌ایم و عملا مبادلات بازرگانی ما با این کشور کاهش قابل توجهی داشته است.