همشهری آنلاین - فتانه احدی: سفر هیات ایرانی به پاکستان،که به گفته پاکستانی‌ها عالی‌ترین هیاتی بوده‌اند که در سالهای اخیر به این کشور سفر کرده‌اند، دستاوردهای پرباری با خود داشته است. مذاکرات ایران و پاکستان ابعاد مختلف سیاسی،امنیتی، اقتصادی و تجاری با خود داشته است که می‌تواند آینده روابط دو کشور را متحول سازد. مسدود کردن مرزها از سوی کشور پاکستان و تغییر جهت مرزهای سیستان و بلوچستان از امنیتی به تجاری و اقتصادی تغییر از موارد مهمی است که از دستاوردهای این سفر محسوب خواهد شد.
در این باره با فداحسین مالکی سیاستمدار، سفیر سابق ایران در افغانستان، نماینده زاهدان و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که در این سفر عضو هیات همراه وزیر امور خارجه بود به گفت‌وگو نشستیم.
در راستای سفر هیات ایرانی به پاکستان و بحث تروریسم در منطقه آیا مذاکراتی انجام شد؟ به ویژه اینکه در پی اقدامات تروریستی اخیر در نوار مرزی ایران و پاکستان بسیاری از کارشناسان و مسئولان معتقدند که دولت پاکستان برای جلوگیری از این اقدامات گامی برنمی‌دارد و کم کاری می کند. آیا در این سفر در این باره صحبت شد و پاکستان زین پس قرار است اقدامی انجام دهد یا خیر؟
در ابتدا باید بگویم که به تعبیر مقامات ارشد پاکستان، هیات ایرانی عالی‌ترین هیات نسبت به کشورهای دیگر جهان بوده است که در چند سال اخیر وارد پاکستان شده است. این هیات ماهیت سیاسی، تجاری، اقتصادی و امنیتی داشته و در همه ابعاد مذاکرات به صورت فشرده انجام شده است. از این رو در اسلام‌آباد و در کراچی با استقبال گرم مقامات پاکستانی روبه رو شده است.
اما در مورد موضوع اقدامات تروریستی در دو، سه جلسه به طور فشرده در مورد تروریسم و رشد آن با فرمانده کل ارتش پاکستان و مقامات نظامی این کشور و یک جلسه طولانی بین مقامات امنیتی ایران و پاکستان صورت گرفته است. در این جلسات پاکستانی‌ها اعلام کردند که خود آنها هم به اشکال مختلف قربانی جدی تروریسم بوده‌اند. من نیز در این جلسه حضور داشتم و دولت پاکستان با صراحت و به کرات نسبت به خطر تروریسم و تحولات افغانستان و اوضاع کنونی این کشور ابراز نگرانی کرد.
با توجه به اینکه اخیرا در جریان تروریستی در پاکستان بیش از ۵۰ نفر از مقامات، علما و مردم پاکستان جانشان را از دست داده‌اند، از نظر من حساسیتی که مقامات پاکستان، به ویژه مقامات نظامی، وزیر خارجه و نخست وزیر پاکستان امروزه نسبت به خطر تروریسم نشان می‌دهند تا کنون سابقه نداشته است و مسبب اصلی را آمریکایی‌ها می‌دانند که بذر ناامنی را در منطقه کاشته است. همچنین این جلسات بین دو کشور تا رسیدن به نتایج ادامه پیدا خواهد کرد.
با توجه به اینکه گروه‌های تروریستی که در ایران عملیات‌های مختلف تروریستی انجام داده است، از سوی پاکستان وارد ایران شده‌اند، آیا دولت پاکستان قول همکاری برای حل این مسئله را داده است، آیا اقداماتی صورت خواهد داد؟
در این سفر راجع به مرزهای ایران گفت‌وگوهایی صورت گرفت. وزیر خارجه و فرمانده کل ارتش پاکستان اعلام کرده‌اند که اقداماتی برای مسدود کردن مرزها در حال انجام است و از آنجایی که پاکستانی‌ها به شدت نگران این مسئله هستند، بخش عمده آن عملیاتی شده است. بخش‌هایی هم مانده که قرار شده است با نظارت و بررسی نماینده ستادکل نیروهای مصلح ایران و مقامات نظامی که همراه هیات بوده‌اند این کار حتما صورت گیرد. اما شرایط مهمتر از آن اتفاقاتی است که در افغانستان رخ می‌دهد و امنیت دو کشور ایران و پاکستان را تهدید می‌کند.
یعنی دولت پاکستان معتقدند که این ناامنی‌ها از جانب افغانستان صورت می‌گیرد؟
قطعا تحرکات و جریاناتی از درون خاک افغانستان انجام می‌شود که تقبل کرده‌اند با هر حرکتی از ناحیه گروه‌های تروریستی برخورد خواهند کرد. مقامات امنیتی ما هم قرار است اطلاعات لازم را در اختیارشان قرار دهند. جریان تروریستی در سطح کلان هم همان موضوع بود که نگرانی خود را درباره وضعیت فعلی افغانستان اعلام کردند.
جایگاه افغانستان در ایجاد ناامنی و تروریسم برای دو کشور چیست؟
با توجه به تحولات افغانستان و بی توجهی حاکمان افغانستان به قواعد بین المللی، قرار شد دو کشور ایران و پاکستان با حاکمان افغانستان به طور جدی در مورد مسائل مختلف به گفت‌وگو بنشینند. حتی در مورد خطر تروریسم و داعش و بی توجهی حاکمان افغانستان به قواعد بین المللی نسبت به کشورهای همسایه، به ویژه حقابه هیرمند مذاکراتی داشته باشند. اکنون حقابه هیرمند به یکی از مهمترین مسائل منطقه‌ای مبدل شده است که نه تنها ایران بلکه ازبکستان و پاکستان نیز نگران حقابه خود هستند.
گروه‌های تروریستی از سوی دولت پاکستان شناسایی شده‌اند و اطلاعاتی از حضورشان در منطقه دارند؟
این مسائل قطعا از دید تیزبین سرویس‌های امنیتی دو کشور پنهان نمی‌ماند، در این باره هم بحث شد. درباره مسائلی که در مذاکرات این دو کشور در مورد آن صحبت شد هم به اختصار توضیح می دهم. سند راهبردی دو کشور که مهمترین دستاورد این سفر هم می‌تواند باشد به امضا رسید.
سند امنیتی در آینده نزدیک به امضا خواهد رسید. فصل جدیدی بین ایران و پاکستان و همچنین نسبت به مرزها به وجود آمده است. قرار است مرزهای سیستان و بلوچستان و ایالات پاکستان از حالت امنیتی خارج و به سوی اقتصادی سوق داده شود که این موضوع بسیار مورد توجه قرار گرفت.
توافقنامه ایجاد بازارچه‌های مرزی به امضا رسید و در دستور کار قرار گرفت. ایجاد شهرک‌های تجاری و صنعتی و توجه به برخی از گلوگاه‌های مهم تجاری بین دو کشور از جمله گذرگاه‌های مرزی «ریمدان و پیشین» مورد توجه قرار گرفت. نگرانی پاکستانی‌ها نسبت به رشد بندر چابهار و آسیب رساندنش به کراچی از بین رفت و به آنها اطمینان داده شد که با توجه به اینکه چابهار به عنوان یک بندر استراتژیک و مهم مورد توجه جهان است اما کراچی جایگاه خود را دارد و این دو در کنار هم می‌توانند با عث ایجاد تحول اساسی در منطقه شوند نه اینکه در مقابل هم قرار بگیرند. موقعیت جغرافیایی دو بندر چابهار (در ایران) و گوادر (در پاکستان) از دیگر ظرفیت‌هایی است که می‌تواند در راستای افزایش همکاری‌های اقتصادی دوجانبه و منطقه‌ای دو کشور مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
به نظر شما اقداماتی که به توافق دو کشور رسیده است، تضمین امنیتی برای آینده خواهد داشت؟
بله حتما. همین که تصمیم گرفته شده است تا مرزهای دو کشور از حالت امنیتی به اقتصادی و تجاری جهت پیدا کند، نشان‌دهند همین تضمین امنیت است. این اقدام باعث انجام دادو ستد در مرزبانی دو کشور می‌شود و تحولات اقتصادی صورت می‌گیرد.
در کراچی که مهمترین مرکز تجاری و اقتصادی و سیاسی پاکستان است، تفاهمنامه‌ای بین فعالان اقتصادی، مقامات ایرانی و مقامات بخش خصوصی دو کشور و اتاق بازرگانی ایران و پاکستان به امضا رسید. قرار شد از آنجا که سطح مبادلات تجاری واقتصادی اکنون در شان و جایگاه دو کشور نیست، داد و ستدهایی در آینده صورت گیرد و ارتقا یابد.
از نظر شما این اقدامات چقدر طول می‌کشد که به انجام برسد؟
من دولت‌مردان پاکستان را در همه سطوح بسیار با اراده و مصمم دیدم. در آینده نزدیک با توجه به انتخابات پیش رو در افغانستان، دولت و مجلس این کشور طبق قانون اساسی استعفا خواهند داد. از آنجا که با توجه به ساختار پاکستان، تغییر دولت‌ها نمی‌تواند دخالت و تغییری در مصوبات و تعهدات کشور در آینده داشته باشد، دولت جدید هم این راه را ادامه خواهد داد و ما شاهد تحولات زیادی بین این دو کشور خواهیم شد.
زنده باد پاکستان ؛ پاینده باد ایران | تصویری که وزیر خارجه منتشر کرد