به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از ساینس الرت، فیلمی که نولان از زندگی اوپنهایمر ساخته است، کنجکاویها درباره قدرت مخرب سلاحهای هستهای را دوباره زنده کرده است. در حال حاضر حدود ۱۲۵۱۲ کلاهک هستهای در جهان وجود دارد.
حتی اگر تعداد اندکی از این بمبها منفجر شوند، آتشسوزی حاصل از آنها و امواج انفجار میتواند میلیونها نفر را درجا بکشد. سهم بازماندگان نیز سرطانهای ناشی از تشعشع و آسیبهای ژنتیکی برای نسلها است و البته تاثیرات هولناکی که انفجار هستهای بر سیاره میگذارد.
در چهار دهه گذشته، دانشمندانی که سیستم زمین را مدلسازی میکنند، شبیهسازیهای کامپیوتری را برای درک وضعیت زمین پس از انفجارهای هستهای تهیه کردهاند. دانشمندان اتمسفر، پل کروتزن و جان بیرکز، با استفاده از دانش خود در حوزه شیمی و مدلسازی آب و هوا، در سال ۱۹۸۲ مقاله کوتاهی نوشتند که نشان میداد یک جنگ هستهای میتواند ابر دودی عظیمی تولید کند که باعث زمستان هستهای میشود. آنها ادعا میکردند که این زمستان هستهای در ابتدا کشاورزی و در نهایت تمدن بشری را نابود میکند.
یک سال بعد، دانشمندان ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی تایید کردند که شهرها و مجتمعهای صنعتی مورد حمله تسلیحات هستهای دود و گرد و غبار بسیار بیشتری نسبت به سوزاندن منطقهای معادل یک جنگل تولید میکنند. و دوم، این لایه جهانی مهدود مانع از عبور نور خورشید میشود و زمین به سرعت سردتر، خشکتر و تاریکتر میشود.
مدلسازی آب و هوا نشان میدهد کاهش نور خورشید دمای جهانی را تا ۱۰ درجه سانتیگراد برای نزدیک به یک دهه کاهش میدهد. این شرایط انجماد، همراه با نور خورشید کمتر برای فوتوسنتز گیاهان، عواقب فاجعهباری برای تولید جهانی غذا خواهد داشت و منجر به گرسنگی گسترده در سراسر جهان میشود.
مدلهای آب و هوایی مدرن بسیار پیچیدهتر از مدلهای مورد استفاده در دهه ۱۹۸۰ هستند. و در حالی که امروزه تعداد کمتری از سلاحهای هستهای در حال کار است، نتایج جدیدتر شبیهسازیهای رایانهای نشان میدهد که پیشگویی شوم دانشمندان ۴۰ سال پیش ممکن است در برابر چیزی که واقعا اتفاق میافتد، ناچیز باشد.
دانشمندان محیط زیست به رهبری آلن روبوک در دانشگاه راتگرز در ایالات متحده در مقالهای جدید استدلال کردند که نظریه زمستان هستهای به پایان دادن به گسترش سلاحهای هستهای در طول جنگ سرد کمک کرد. در سال ۱۹۸۶، رونالد ریگان و میخائیل گورباچف اولین گامهای تاریخ را برای کاهش تعداد تسلیحات هستهای برداشتند، در حالی که تحت تاثیر پیامدهای پیشبینیشده زمستان هستهای و تهدید حیات زمین بودند.
در اوج مسابقه تسلیحاتی در اواسط دهه ۱۹۸۰ بیش از ۶۵۰۰۰ سلاح هستهای وجود داشت. کاهش زرادخانه هستهای جهانی به کمی بیش از ۱۲۰۰۰ (که ۴۰۰۰ تای آنها در حالت آمادهباش عملیاتی هستند) خطر جنگ هستهای همهجانبه را کاهش داده و این سوال را ایجاد کرده که شاید مدلهای آب و هوایی محدود مورد استفاده در دهه ۱۹۸۰ پیامدهای یک جنگ هستهای را دست کم گرفته است.
مدلهای جدیدتر و پیچیدهتر اقلیمی، مدلهایی که برای مدلسازی تغییرات اقلیمی آینده ناشی از سوزاندن سوختهای فسیلی استفاده میشوند، خلاف این را نشان میدهند. پس از یک جنگ هستهای بین امریکا و روسیه، مطابق مدلهای جدید، اقیانوسها چنان سرد میشوند که زمین وارد عصر یخبندان کوچک هستهای میشود که هزاران سال طول میکشد.
البته هفت کشور هستهای دیگر نیز وجود دارد: چین، فرانسه، هند، اسرائیل، کره شمالی، پاکستان و بریتانیا. دانشمندان مدلسازی کردهاند که حتی یک جنگ هستهای محدود بین هند و پاکستان میتواند ۱۳۰ میلیون نفر را بکشد و ۲.۵ میلیارد دیگر را حداقل برای دو سال از غذا محروم کند.
مدلسازی علمی به ما امکان میدهد به فاجعه یک جنگ هستهای بدون نیاز به تجربه آن نگاه کنیم. چهل سال تحقیق علمی در مورد این احتمالات، منجر به تصویب معاهده سازمان ملل در منع سلاحهای هستهای در سال ۲۰۱۷ شد که توسط اکثر کشورها تصویب شد. کمپین بینالمللی برای لغو سلاحهای هستهای در همان سال جایزه صلح نوبل را به دلیل برجسته کردن فاجعه ناشی از هرگونه استفاده از سلاحهای هستهای دریافت کرد.
بیشتر بخوانید:
جنگ در اوکراین ترسهای قدیمی را آشکار کرده است. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، تهدید به استفاده محدود از سلاحهای هستهای کرده است، و یک پرتاب میتواند به نابودی منطقه و شکلگیری جهانی بینجامد که میلیاردها نفر را در دنیایی گرفتار کند که به سختی میتوانیم فاجعهبار بودنش را تصور کنیم.
اکنون برای دانشمندان حتی ضروریتر است که عواقب انفجار تسلیحات هستهای را مطالعه کنند و اطمینان حاصل کنند که تا آنجا که ممکن است مردم در مورد آنها میدانند.در نهایت باید برای از بین بردن این سلاحها تلاش کنیم. تهدید جنگ هستهای از بین نرفته است، و عصر یخبندان هستهای حیات روی زمین را برای هزاران سال نابود خواهد کرد.