به گزارش همشهری آنلاین، برخی پرورش نسل طلایی و انجام تمرینات ویژه را در کسب این نتیجه موثر برمی‌شمرند، برخی هم استراتژی‌های اتخاذ شده را دلیل به دست آمدن چنین نتایجی می‌دانند. عده‌ای هم آگاهی از علوم مختلف والیبال حتی قوانین داوری را در این راستا بی‌تاثیر نمی‌دانند. این گزارش به بررسی هریک از عوامل ذکر شده بر اساس منابع مکتوب رشته ورزشی والیبال می‌پردازد و معرفی این آثار را مدنظر قرار می‌دهد. واقعیت این است که علمی عمل کردن را می‌توان یکی از عوامل اصلی کامیابی تیم دانست. در این مجال چهار کتاب با عنوان‌های مختلف معرفی شده‌اند.
دایره‌المعارف کوچک والیبال
نخستین کتابی که در این بخش معرفی می‌شود، کتاب جامع والیبال نام دارد. نویسنده این اثر مکتوب یک کارشناس والیبال آمریکایی به نام باب میلر است. شاید بهترین نمایی که می‌توان از این کتاب ارایه داد، پیشگفتار «راس رُز» سرمربی تیم والیبال بانوان دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا باشد. او در بخشی از این پیشگفتار می‌نویسد: «باب میلر، مربی و ورزشکار حرفه‌ای، تلاش زیادی انجام داده تا بتواند یک مدل بسیار اجمالی و قابل فهم را از این بازی ارایه دهد. این کتاب روی میز هر علاقه‌مندی به والیبال پیدا خواهد شد، چراکه هرآنچه که یک بازیکن یا مربی والیبال به آن احتیاج دارد، در آن موجود است. از اداره تمرینات و چگونگی مربیگری گرفته تا تاکتیک‌های بازی، مدیریت مسابقات و ایجاد هدف.» کتاب جامع والیبال از ۱۱ فصل تشکیل و با ترجمه کیوان مهری، سیده شیلر حسینی و اسماعیل نصیری از سوی نشر بامداد کتاب منتشر شده است. توجه علمی این اثر مکتوب به مباحث گوناگون علمی را می‌توان نقطه قوت آن به‌شمار آورد. اتفاقا محمد امیری دوماری، نویسنده حوزه والیبال هم به این موضوع باور دارد و معتقد است که تیم‌های ملی رده‌های مختلف والیبال ایران در صورتی می‌توانند به درخشش خود در میادین مختلف بین‌المللی ادامه دهند که مربیان و مدرسان ایرانی به مطالعه کتاب‌های مربیگری این رشته بپردازند. وی می‌گوید: «موفقیت‌های تیم ملی والیبال ایران مرهون برنامه‌ریزی‌های منظم و متداومی است که سال‌ها پیش توسط فدراسیون کشورمان بنیانگذاری شد. سرمایه‌گذاری روی سطوح پایه، استعدادیابی، به‌کارگیری مربیان شناخته‌شده و مجرب جهانی و رویکرد علمی مسئولان این ورزش در کشورمان، باعث شده تا امروز والیبال ایران پنجه در پنجه قدرت‌های جهانی بیاندازد و حتی موفق به شکست آن‌ها شود.» نویسنده کتاب «روش‌های آموزش تربیت‌بدنی» با اشاره به دیدارهای گذشته تیم ملی والیبال کشورمان در مسابقات جام جهانی اظهار می‌کند: «به یقین مهم‌ترین عاملی که باعث شده والیبالیست‌های ما در لحظات واپسین برخی ست‌ها و در امتیازات برابر، قافیه را به حریفان‌شان واگذار کنند یا حتی برنده از زمین خارج شوند، مسائل روانی بوده است. آشنا شدن با علومی که می‌تواند به حفظ آرامش در لحظات سرنوشت‌ساز یک جدال حساس کمک کند، برگ برنده ایران در مسابقات مهم بعدی خواهد بود.»
تمرینات ویژه مربیان
کتاب «تمرینات والیبال برای قهرمانان» از جمله کتاب‌های کاربردی برای بازیکنان حرفه‌ای و همچنین مربیان این رشته ورزشی است. این کتاب را ماری وایز نوشته و اسفندیار خسروی‌زاده و عابده حقدادی آن را به فارسی برگردانده‌اند. این اثر مکتوب ارایه‌کننده نگرش‌ها و دیدگاه‌های جدیدی درباره چگونگی کارهای مربیان بزرگ و موفق است. مخاطب با مطالعه این اثر مکتوب ابتدا با یک راهنمای تمرین آشنا می‌شود و سپس درمی‌یابد که بهترین راهکار برای زدن و مهار سرویس چیست و چگونه می‌توان بهترین دریافت و ارسال با ساعد را انجام داد. از دیگر موضوعات این کتاب می‌توان به نحوه ارسال پاس و زدن آبشار، دفاع روی تور و توپ‌گیری و همچنین طراحی تمرین و تغییر رفتار در محل تمرین اشاره کرد. در واقع، این اثر مکتوب، یک کتاب آموزشی والیبال در سطح قهرمانی است.
کتاب «تمرینات والیبال برای قهرمانان» کتابی که بر عملکرد مربیان در طراحی تمرینات قهرمانان والیبال تاکید زیادی دارد و باعث آشنایی آن‌ها با تازه‌ترین تاکتیک‌ها و علوم روز ورزش والیبال می‌گردد.
ترسیم مبانی استراتژی و دیدگاه پژوهش‌محور پیمان اکبری
کتاب «مبانی استراتژی در والیبال» یکی از آثار برتر علمی این رشته ورزشی محسوب می‌شود، اثری که به قلم استیون فریزر نوشته و از سوی دکتر محسن ثالثی به فارسی برگردانده شده است. این کتاب مفاهیم عمده بازی تیم را همراه با تجزیه و تحلیل استراتژی‌ها و تاکتیک‌هایی که ممکن است در هر موقعیتی به کار گرفته شود، بررسی می‌کند. کتاب «مبانی استراتژی در والیبال» برای مربیان و بازیکنانی که به دنبال شناخت دقیق اصول بازی تیمی هستند، ابزار بسیار قدرتمندی است و با بیش از ۳۰۰ دیاگرام، استراتژی‌های مختلف اجرای سرویس، دریافت سرویس و همچنین حمله و دفع را به تصویر کشیده است. در این کتاب شما با یک شیوه بازی منحصر به‌فرد و قابل اجرا به نام «چپ دست» آشنا خواهید شد.
این کتاب از سوی نشر علم و حرکت منتشر شده و نتیجه سال‌ها پژوهش مولف آن است؛ موضوعی که پیمان اکبری، کاپیتان اسبق تیم ملی، بر آن تاکید فراوانی دارد و موفقیت والیبال ایران را نتیجه مطالعه و پژوهش کادر فنی و برنامه‌ریزی چندین ساله فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی‌ایران می‌داند. وی می‌گوید: «سال‌هاست که برنامه‌های آموزشی فدراسیون والیبال ایران بر مبنای تازه‌ترین کتاب‌ها و مقالات و تحقیقات حوزه والیبال به رشد و توسعه این ورزش در کشورمان کمک می‌کند و اگر بازیکنان ایران چنین نتایج تاریخی را رقم زدند، این اتفاق حاصل سال‌ها برنامه‌ریزی آموزشی فدراسیون در رده‌های سنی پایه و مطالعه مربیان داخلی و خارجی شاغل در کشورمان بوده است.»
اکبری مربیان کشورمان را افرادی مستعد برای رسیدن به سطوح بالای مربیگری والیبال جهان می‌داند و می‌گوید: «مربیان کشورمان برای رسیدن به سطوح اول مربیگری جهانی نیازمند مطالعاتی جامع درباره تازه‌های نشر جهانی این ورزش‌اند. با نگاهی به شیوه هدایت مربی‌های سال‌های گذشته از جمله خولیو ولاسکو هنگام بازی‌های کشورمان، متوجه خواهید شد که مطالعه و سطح بالای دانش یک مربی تا چه حد می‌تواند در خلق نتایج شگفت‌انگیز موثر باشد.»
داوری والیبال و داور کتاب‌نخوان!
یکی از مهم‌ترین اطلاعاتی که باید هر بازیکن یا مربی تیم در ورزش والیبال از آن آگاه باشد، قوانین داوری و عملکرد داوران است. بارها مشاهده شده که ورزشکاران حتی در رده‌های ملی و سطح جهانی به دلیل ناآگاهی از چنین قوانینی یا بی‌اعتنایی به پیامدهای ناآگاهی و بی‌توجهی به وظایف داوران، لطمات زیادی را به خودشان و تیم‌شان وارد کرده‌اند. کتاب «داوری والیبال» که از سوی انجمن آموزش والیبال و اتحادیه ملی والیبال آمریکا منتشر شده، علاوه بر این‌که داوران را برای اجرای نقش اساسی‌شان در مسابقات راهنمایی و توجیه می‌کند، زمینه آشنایی هرچه بیشتر بازیکنان و مربیان با وظایف و عملکرد داوران را فراهم می‌سازد. این کتاب که از سوی الهام میرجمالی، دکتر رحیم رمضانی‌نژاد و مریم یوسفی باسکه به فارسی برگردانده شده، توسط نشر ورزش به بازار کتاب‌های ورزشی فرستاده شده است.