با آمدن سرما، طبیعت‌گردان یاد کویرهای ایران می‌افتند که نمی‌شود در روزهای گرم سال سراغی از آنها گرفت. یکی از این کویرها، کویر روستای مصر است که هم به خاطر طبیعت بیابانی زیبایش و هم نامش که مشابه نام کشوری در آفریقاست، این سال‌ها نامش برسر زبان‌ها افتاده است.

همشهری آنلاین: روستای مصر با یزد ۳۸۳ کیلومتر فاصله دارد. اگر می‌خواهید روی تپه ماهورها غلت بزنید، شترسواری‌کنید و شب، ‌ستاره‌ها را از نزدیک تماشا کنید، به مصر بروید. می‌توانید برای تماشای مصر و جاذبه‌های زیادی که در اطراف آن است برای یک سفر سه روزه برنامه‌ریزی کنید.  

چطور برسیم؟

به دو شکل می‌توانید به مصر بروید هم با خودروی شخصی و هم با تورهای کویرگردی.

خودروی شخصی: اگر با خودروی شخصی قصد دارید به مصر بروید دو راه پیش روی شماست.  

مسیر اول: در این مسیر شما این فرصت را خواهید داشت که از دل کویر به مصر برسید. از تهران باید به سمنان، دامغان، معلمان وجندق و بعد به روستای مصر بروید. اگر پنج صبح حرکت کنید و ناهار را در دامغان بخورید، حدود چهار بعداز ظهر به مصر رسیده‌اید.  

مسیر دوم: این مسیر کمی طولانی‌تر است، اما بیشتر راه در این مسیر، آزادراه است. از تهران حرکت کنید، بعد از نایین، انارک، چوژانان، عروسان، گرمه، بیاضه، مهرجان، خور و بیابانک و امیرآباد به روستای مصر بروید.  

تورهای طبیعت‌گردی: شرکت‌های گردشگری مختلف تور کویر مصر را برگزار می‌کنند. شما می‌توانید پس از انتخاب شرکت گردشگری مورد نظرتان، در تور ثبت نام کنید.

کجا بگردیم؟

انتخاب مسیرهای سفر و روستاهایی که به تماشای آنها می‌روید با خودتان است، اما می‌توانید همین ترتیب پیشنهادی ما را دنبال کنید.

جندق: بعد از معلمان به جندق می‌رسیم که در فاصله ۶۵۰ کیلومتری تهران قرار گرفته است. این شهر بافت قدیمی با گنبدهای خشتی و دیوارهای سرخ رنگ دارد. گفته می‌شود تاریخ این شهر به دوره ساسانی برمی‌گردد و پر است از طاق و رواق‌های کوتاه، بادگیر، آب انبارها و یخچال‌های طبیعی. تماشای قلعه انوشیروان دادگر که در شمال شهر است، خانه یغمای جندقی شاعر عهد قاجار و گنبد قدیمی هشت در را در جندق نباید از دست داد. در این شهر مهمانسرا و هتلی برای اقامت مسافران نیست، اما بقالی و پمپ بنزین وجود دارد. جندق نان‌محلی خوشمزه‌ای دارد که باید طعم آن را چشید.  

مصر: این روستا در ۴۵ کیلومتری جندق قرار دارد. در ورودی روستا دو اتاق کوچک روبروی هم قرار دارد که یکی از آنها تنها مغازه و تلفنخانه روستاست و آن‌یکی هم اتاق برق روستاست که برق روستاهای مصر و فرحزاد را تامین می‌کند. در روستای مصر تلفن همراه آنتن نمی‌دهد و اگر تلفن ضروری داشته باشید، باید در همین‌جا تماس بگیرید.

درمصر برق از ساعت چهار صبح تا ده‌ونیم شب برقرار است و به همین خاطر مردم شب‌ها زود می‌خوابند. اگر تصمیمی ندارید زود بخوابید، نباید هم سرو صدا کنید. مردم روستا بیشتر دامدار و کشاورز هستند و زعفران و گندم می‌کارند. امیرآباد در دو کیلومتری روستا محل کشاورزی اهالی است که اوایل بهار به رنگ سبز در می‌آید.

برای پیاده‌روی در کویر باید صبح زود بیدار شوید تا به گرما نخورید. معمولا یکی از مردم محلی به نام «علی‌ابراهیم» یا پسرش اگر بخواهید شما را برای پیاده‌روی در کویر راهنمایی می‌کنند. یک نیزار که آبشخور حیوانات کویری هم هست در شش کیلومتری شرق مصر است که می‌توانید از راهنما بخواهید شما را تا آنجا ببرد. وقتی به تپه‌های ماسه‌ای رسیدید، غلت زدن روی آنها را از دست ندهید. بعد از بازگشت از پیاده‌روی و استراحت می‌توانید برای شتر سواری بروید.  

فرحزاد: فرحزاد نزدیک‌ترین روستا به مصر است و آخرین روستای سبز حاشیه کویر است. اگر سوار شتر شوید مسیر بین این دو روستا دو ساعت طول می‌کشد، اما با خودرو بیشتر از چند دقیقه راه نیست.  

فرخی: بعد از فرحزاد به روستای فرخی می‌رسید که گیاه روناس آنجا خیلی معروف است و مردم محلی از آن برای رنگرزی نخ‌های قالی استفاده می‌کنند. ساختمان بسیار قدیمی معروف به عمارت شیخ و مسجدی قدیمی با گنبد و ایوانی بزرگ در این روستا وجود دارد. آثار چند چهار طاقی در گورستان فرخی را می‌توانید ببینید که یکی از آنها به پیر معروف است.  

دریاچه خور: بعد ازطی مسافت ۵۰ کیلومتری از مسیر آسفالته شهرستان خور به طبس به قسمت جنوبی دریاچه خور می‌رسید. چون زمین‌های اطراف و گاهی خود دریاچه به خصوص در زمان بارش باتلاقی می‌شود، مسیر دیگری برای رسیدن به دریاچه پیشنهاد نمی‌کنیم. اگر می‌خواهید با خودرو در نزدیکی دریاچه حرکت کنید، حتما از راهنمای محلی کمک بگیرید. این دریاچه بلورهای بسیار زیبایی دارد و می‌توانید پای پیاده در کنار آن شنا کنید.  

خور و بیابانک: در تمام این منطقه نخلستان‌های خور بسیار معروف است اما بسیاری از این نخل‌ها به دلیل وضعیت نامناسب هوا خشک شده‌اند و با وجود مخالفت مردم محلی بسیاری از این نخلستان‌ها آتش زده شدند. اگر از محلی‌ها سراغ نخلستان‌ها را بگیرید، آنها را نشانتان خواهند داد که دیگر تبدیل به گورستان نخل‌ها شده‌اند. غیر از نخلستان دو قنات کلاغو و دهریز در خور وجود دارد که می‌توانید به تماشای آنها بروید.

بیاضه: روستای بیاضه در نزدیکی خور است که به علت نمکزارهای زیاد اطرافش این‌طور نام‌گرفته. در میدان اصلی آنجا قلعه تاریخی چند طبقه‌ای به سبک دوره ساسانی است که در حال حاضر فقط قسمت محدودی از آن باقی مانده. ساختمان مخروبه هفت برادران و مقبره امامزاده ابراهیم از دیدنی‌های بیاضه است.  

گرمه: از بیاضه که خارج شوید بعد از کمی رانندگی تابلوی نخلستان گرمه را می‌توانید ببینید. گرمه غیر از نخلستان‌های زیبایش یک گورستان تاریخی دارد. اسم آنجا «قبرستان کشته‌ها» است. گرمه شب‌های بسیار زیبایی دارد، توصیه ما این است که یک شب را حتما در گرمه بگذرانید و ستاره‌ها را تماشا کنید. اینجا امکان شترسواری هم مهیاست.  

عروسان: بعد از گرمه به عروسان می‌رسید. عروسان نخلستان‌های زیبایی دارد که مثل عروسی در کویر نشسته است. در این روستا افرادی کمتر از انگشتان دست ساکن هستند. در این روستا می‌توانید درخت‌های انار، زمین‌های کشت شده زعفران و خانه‌های روستایی خالی از سکنه را ببینید.  

چه بخوریم؟

اگر با تور به مصر بروید، معمولا تورها مسؤولیت تهیه غذای شما را بر عهده دارند، اما اگر با وسیله شخصی آمده‌اید، باید خودتان به فکر غذا باشید

معمولا صاحبان خانه‌های روستایی اگر بخواهید غذای محلی هم برای شما آماده می‌کنند. اما می‌توانید همراه خودتان غذای کنسرو شده هم ببرید. اگر قصد بردن گوشت به مناطق کویری را دارید آن را ورقه ورقه کنید و لایه نمک روی آن بپاشید تا از فساد سریع آن جلوگیری شود.

همراه خودتان غذاهایی که سس یا سبزیجات دارند نبرید، چون زود فاسد خواهند شد. توصیه ما این است که در این سفر غذاهای پرانرژی مصرف کنید تا بتوانید به راحتی پیاده‌روی کنید. در اینجا بهتر است از هر نوشیدنی یا خوراکی که ممکن است شما را تشنه کند، خودداری کنید. در مصر می‌توانید از خانه‌های محلی خرما، شیر خرما و سرکه خرما و حتی صنایع دستی مثل سبد و کیف‌های حصیری برای سوغات بخرید.

شگفتی‌ها ی طبیعی

برخلاف تصور بیشتر مردم، ‌کویر طبیعت غنی و متنوعی دارد

جانوران: به دلیل شرایط خاص کویر بیشتر جانوران این منطقه شبگرد هستند. کویر زیستگاه مناسبی برای جانورانی مثل یوزپلنگ، گور ایرانی، آهو، جبیر، انواع مارمولک، مار، بزمجه و پرندگان است.  

جانوران روزگردی که ممکن است آنها را در این سفر ببینید بزمجه، مارمولک و مار هستند و جانوران شبگرد، موش کانگورویی، روباه شنی، گربه شنی، مارمولک (گکو)، عقرب، رتیل و مار جعفری هستند. در سفر به کویر یادتان باشد که شما وارد قلمروی این جانوران شده‌اید، به همین خاطر آنها را اذیت نکنید. اگر هم نمی‌خواهید که این حیوانات نزدیک شما شوند، زیاد لازم نیست نگران باشید، چون تمام جانوران به صورتی طبیعی از انسان می‌گریزند.  

از فرو بردن دست یا پا در خارها و بوته‌ها خودداری کنید. برای اینکه از گزند جانوران خطرناک کویر مانند مار و بندپایان در امان باشید، در مسیر حرکت آنها قرار نگیرید.  

گیاهان: برخلاف تصور، کویر طبیعت متنوعی دارد. گیاهان کویر ریشه‌های بلندی دارند که گاهی به صدها متر می‌رسد. احتمالا در این سفر به گیاهی به اسم «گل جالیز» برمی‌خورید که ریشه‌ای ندارد و در اصل نوعی انگل است که از شیرآبه بقیه گیاهان تغذیه می‌کند. اگرچه ممکن است ظاهر گیاهان کویری همه شبیه به خار و خشکیده به نظر بیایند، اما آنها زنده هستند و نباید آنها را بکنید.  

کجابمانیم؟

بهترین گزینه برای اقامت در مصر خانه‌های قدیمی روستاییان است

چادر: اگر آب و هوا مناسب است و خیلی سرد نیست، می‌توانید شبی را در چادر بگذرانید. اما برای چادر زدن بهتر است محل مناسبی را انتخاب کنید. در فاصله نزدیک از خانه‌های روستایی بمانید یا اگر در نزدیکی آبادی‌ها نیستید، در حاشیه تپه‌های ماسه‌ای چادر نزنید.  

خانه‌های روستایی: وقتی به مصر سفر می‌کنید، حتما یک شب را مهمان خانه روستاییان شوید. «علی ابراهیم» یکی از روستاییانی است که خانه‌اش را به مسافران اجاره می‌دهد. در آنجا حمام آبگرم، سرویس بهداشتی و آشپزخانه وجود دارد. اگر بخواهید همسر علی ابراهیم غذای خانگی خوشمزه‌ای برای شما خواهد پخت.

علی ابراهیم در گوشه این حیاط یک طویله و چند شتر دارد که می‌توانید آنها را از نزدیک ببینید. می‌توانید حتی قبل از رفتن با شماره ۰۹۱۹۴۰۴۱۲۲۳ و ۰۳۲۴۴۳۴۲۱۱۱ تماس بگیرید و اتاق رزرو کنید. اگر خواستید که یک شب را در گرمه بمانید، می‌توانید در یکی از اتاق‌های مازیار بمانید.

مازیار فارغ التحصیل رشته معماری از پاریس به همراه همسر فرانسوی‌اش خانه اجدادی‌اش را به اقامتگاهی برای مسافران تبدیل کرده. اگر آنجا بمانید، سرویس بهداشتی، حمام، راهنما و غذای محلی امکاناتی است که می‌توانید از آنها استفاده کنید. می‌توانید قبل از سفر به گرمه با شماره تلفن: ۴۳۴۲۱۸۸(۰۳۲۴) تماس بگیرید و رزرو کنید.

نکات طلایی

سفر به کویر، سفر متفاوتی است، به همین خاطر باید بیشتر دقت کرد.  

هیچ‌وقت تنهایی در کویر سفر نکنید.  

برای سفر به کویر دست‌کم دو وسیله نقلیه باید با هم حرکت کنند.  

اگر با وسیله شخصی سفر می‌کنید، قبل از سفر پمپ بنزین‌ها و فواصل بین آنها را بررسی کنید.  

حتما قبل از سفر به کویر، با جهت یابی از روی طبیعت آشنایی پیدا کنید.  

برای سفر به کویر حتما اطلاعات کامل و موثقی درباره زمان بارش ‌و میزان آن کسب کنید.  

در ماه‌های سرد حتما کیسه خوابی با تحمل سرمای بالا همراه داشته باشید.  

در ماه‌های گرم صبح‌های زود و عصرها حرکت کنید و در طول ساعات گرم استراحت کنید.  

در کویر به خصوص ماه‌های گرم آب بدنتان را با نوشیدن جرعه‌های آب، ثابت نگه دارید، زیرا کمبود نمک و آب ناشی از تعرق باعث گرفتگی عضلات و خستگی ناشی از گرما می‌شود.  

در صورتی که در کویر گم شدید غذا و آب خود را سریع تمام نکنید، خود را خسته نکنید و خونسردی خود را حفظ کنید.  

اگر چادر می‌زنید آن را در محل کم ارتفاع که کمتر در معرض وزش باد باشد، برپا کنید. زیپ چادر را حتما بعد از خارج شدن و داخل شدن ببندید و کفش‌هارا داخل چادر قرار دهید.  

زاویه برپایی چادر باید طوری باشد که باد آن را جابه‌جا نکند. وقت وزش باد هم کوله پشتی و وسایل خود را در چهار طرف چادر بگذارید یا از کیسه‌های پر از شن استفاده کنید. اگر وزش باد شدید شد، چادر را سریع جمع کنید و داخل خودرو برگردید.  

به هیچ وجه زباله‌های خود را در کویر رها نکنید. می‌توانید زباله‌های جذب‌شدنی مثل پوست میوه را زیرخاک دفن کنید تا به محیط زیست آسیب نرسد.  

برای درست کردن آتش هرگز بوته‌ها را حتی اگر خشک شده باشند، نکنید.

منبع: سرزمین من