همشهری آنلاین، شقایق عرفی نژاد: نمایش «حرفهای» که اجراهایش را از ۲۲ تیرماه در سالن چهارسوی تئاترشهر شروع کرده، قرار بوده سال گذشته روی صحنه برود که این اتفاق نیفتاد. وحید منتظری، کارگردان نمایش، در این گفت‌وگو از دلایل تأخیر این اجرا و شرایط روی صحنه رفتن آن می‌گوید:
«حرفه ای» درباره تقابل سیاستمداران جهان با مردم است. از پروسه نوشتن متن نمایش برایمان بگویید.
ایده اولیه کار را مجید فرهنگ از بازیگران کار، به من داد. در این ایده شخصیتی وجود داشت که پایش را روی مین گذاشته بود و به کسی اجازه عبور نمی‌داد و می‌گفت اگر عبور کنید پایم را از روی مین برمی‌دارم. به این فکر کردم که این ایده شاید برای نمایش کافی نباشد. فکر کردم در باره رابطه مردم و سیاستمداران و حکومت‌ها بنویسم. یعنی در باره آدمی که در مقابل حاکمیت و سیاست‌های جهان قرار می‌گیرد و از طرف دیگر تقابل سیاستمداران با مردم. ایده کار از اینجا شکل گرفت.
در پروسه نوشتن چقدر تغییر کرد؟
در نوشتن اصلا یک نفر به عمد پایش را روی مین می‌گذارد و سربازان جهان را به گروگان می‌گیرد تا حرفش را به گوش بقیه برساند.
شخصیت‌های نمایش ایرانی نیستند. دلیل این اتفاق چه بوده است؟
در سال‌های اخیر نمایش‌هایی داشتم که داستانشان با ممیزی‌هایی که صورت گرفت به طور کلی تغییر کرد و حرف اثر اصلا عوض شد. از آن زمان تصمیم گرفتم نمایشی کار نکنم که شخصیت‌هایش ایرانی باشند. به همین دلیل در حرفهای هم شخصیت‌های غیرایرانی انتخاب کردم تا بتوانم حرفم را بزنم.
در اجرا چقدر به آنچه در متن وجود دارد، رسیدید؟
من به دلیل این که نوشته‌هایم را بیشتر خودم کار می‌کنم، بخشی از آن را می‌نویسم و بخشی را هم در ذهنم دارم. یعنی می‌دانم قرار است چه کار کنیم و برای همین فقط پایه اول کار را می‌نویسم و کار در تمرین‌ها توسط بازیگران تغییراتی می‌کند که خیلی خوب است. من اصولا به تمرین خیلی متکی هستم. در نهایت آنچه در متن وجود دارد با آنچه اجرا می‌شود، چندان تفاوتی ندارد، ولی جزییات طبیعتا در تمرین‌ها شکل می‌گیرد. متن در واقع بر اساس کاراکترها و ایده بازیگران بازنویسی می‌شود. من یک نفر هستم که متن را می‌نویسم، ولی تئاتر یک کار گروهی است. وقتی وارد تمرین می‌شویم با یک گروه طرفیم. در گروه ما با بچه‌های صحنه ۱۶ نفر بودیم که هرکدام نظراتی داشتند. هر کس که در این کار بود، به سهم خودش روی اجرا تأثیر گذاشت.
برای تمرین با چه مشکلاتی مواجه بودید؟
متن را تیر و مرداد سال گذشته نوشتم و قرار بود مهرماه تمرین‌ها را شروع کنیم که با توجه به اتفاقاتی که افتاد، نتوانستیم کار کنیم. بنابراین تمرین‌ها را از دی سال گذشته شروع کردیم. اوضاع روحی خوبی هم نداشتیم، ولی ترجیح دادیم کار کنیم.
چرا سراغ قالب کمدی برای این اجرا رفتید؟
کمدی اصولا بستری ایجاد می‌کند که بتوانید حرف‌هایتان را راحت تر بزنید. به خصوص ما ایرانی‌ها نصف حرفهای جدی‌مان را هم در قالب شوخی مطرح می‌کنیم. بنابراین وقتی سراغ کمدی می‌روید، می‌توانید حرفهای تیزتر و برنده‌تری بزنید. ضمن این که به دل مخاطب هم بیشتر می‌نشیند.
از اول قرار بود در تئاتر شهر اجرا بروید؟
بله. وقتی تئاترشهر فراخوان داد، من متن را ارائه دادم و پذیرفته شد و بعد هم اجرا بازبینی شد و توانستیم روی صحنه برویم. این را هم دوست دارم بگویم که تئاترشهر و مدیر آن، آقای طاهری، خیلی به ما کمک کردند. چون او کار را دوست داشت و پای آن ایستاد.
از نظر تبلیغات مشکلی نداشتید؟
مخاطب تئاتر محدود است و به همان اندازه تبلیغات هم محدود است. ما توانستیم در حد همان بستری که برایمان فراهم بود، تبلیغات داشته باشیم. فکر می‌کنم بزرگترین تبلیغ برای کار خود مخاطب است. یعنی مخاطبی که کار را می‌بیند و آن را دوست دارد، به بقیه هم دیدنش را توصیه می‌کند. این به نظرم بهترین نوع تبلیغ است.
- خیلی‌ها فکر می کنند نمایش ما ماجرای اتفاقی است که برای فیلم اصغر فرهادی افتاد | سرقت‌های ادبی همیشه در تاریخ تکرار شده‌اند
- عادت داریم مشکلات را به گردن هم بیندازیم| این نمایش باید یک سال تمرین می‌شد
این اتفاق برای کار شما افتاد؟
بله. خوشحالم که استقبال خوب بوده و تا امروز ۲ بار اجرای کار تمدید شده است و حالا هم تا سوم شهریور روی صحنه هستیم.