به گزارش همشهری آنلاین - زهرا رفیعی: کشتی ترال پیش از ممنوعیت صید به روش ترال در ۲ سال قبل، چنان دریاهای جنوب کشور را خالی از آبزیان کردند که هنوز وضعیت این دریاها به شکل مساعد و مطلوب نرسیده است. به‌گفته مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست، ذخایر ماهیان تجاری ایران به دلیل صید بی‌رویه ترال به شدت کاهش یافته و شرایط بحرانی گرفته است؛ به‌شکلی که هم میزان و هم سایز ماهیان تجاری کاهش یافته است. مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرده‌اند که به هیچ عنوان مجوز این نوع صید را نمی‌دهند و پرورش ماهی در قفس باید به جای صید ترال مورد توجه قرار بگیرد.
با وجود مخالفت‌های صریح دولت و مجلس، از میان ابراز نگرانی‌های مسئولان و فعالان محیط‌زیست می‌توان فهمید که مافیای صید به روش ترال از هر راهی تلاش می‌کند این روش را دوباره زنده کند. این مافیا حتی پس از تامین حق عضویت ۷۰میلیارد تومانی کنوانسیون‌های بین‌المللی برای مجوز صید در آب‌های اقیانوس هند، کماکان منتظر راهی است تا دوباره به آب‌های خلیج‌فارس بازگردد.
آنچه به‌عنوان صید به روش ترال در جنوب کشور رواج داشته و به‌گفته نماینده هرمزگان در مجلس، همچنان به‌صورت غیرقانونی ادامه دارد، روشی است که طی آن هر آنچه در کف دریا است به درون تور کشیده می‌شود و در نتیجه نه‌تنها آبزیان کف‌زی که زیستگاه و محل زادآوری آنها، مرجان‌ها و ... نیز تخریب و نابود می‌شوند.
پیش از سال ۹۹مجوز صید به روش ترال، برای فانوس‌ماهیان که در اعماق بیش از ۱۰۰متری دریا زندگی می‌کنند، صادر شده بود. حساب کتاب شیلات بر این استوار بود که از ذخیره ۲.۳میلیون‌تنی فانوس‌ماهی‌ها می‌شود سالانه، ۲۰۰ تا ۳۰۰هزار تن برداشت کرد، اما براساس آنچه مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر کرد، «این صید ضمنی برای صید صنعتی، سود دارد و نه فانوس‌ماهی‌ها.» در توافقات بین شیلات با شرکت‌های صیادی قرار بر این بود که نسبت ۶۰درصد فانوس‌ماهیان و ۴۰درصد ماهیان ضمنی در تورها باشد. از آنجایی که صید فانوس‌ماهیان در محدوده مجاز به هیچ‌وجه دارای چنین صید ضمنی بالایی نیست، (نهایتا بین ۵تا ۱۰درصد)، در نتیجه این شرکت‌ها دست به تخلف، صید ترال و کف‌روبی دریا می‌زدند. حالا رئیس دولت و نمایندگان مجلس، به‌خصوص نمایندگانی که جامعه محلی صیادها در جنوب کشور را نمایندگی می‌کنند، به‌صورت جدی به‌دنبال آن هستند که صید ترال به‌طور کامل از روش‌های صید حذف شود.
ترال با لنج‌های سنتی
حسین رئیسی، نماینده مردم شرق هرمزگان در مجلس:
صید ترال با لنج‌های سنتی و ابزار ممنوعه صید در آب‌های هرمزگان رو به گسترش است. توقف صید ترال صنعتی در سواحل جنوبی درخصوص کشتی‌هایی بود که از ابزارهای مدرن و به روز برای صیادی بهره می‌بردند و متأسفانه منجر شد آبزیان بسیاری از بین برود؛ به‌گونه‌ای که گلایه صیادان سنتی منطقه را به‌دنبال داشت؛ این مسئله را به وضوح در وضعیت اقتصادی و معیشتی اهالی منطقه می‌توانستیم ببینیم. با توقف صید ترال در چند سال پیش، امروز شاهد صید ترال با لنج‌های سنتی هستیم که به نوعی از ابزار ممنوعه صیادی بهره می‌گیرند که خطرات جدیدی برای ذخایر دریای عمان ایجاد کرده است. هم‌اکنون صید ترال صنعتی از نظر قانونی ممنوعیت دارد. صید ترال با ورود به موقع مجلس متوقف شد که امیدواریم همچنان این روش صید متوقف بماند.
۸۰درصد تخلف در صید آبزیان
امید صدیقی، مدیرکل دفتر بررسی و مقابله با آلودگی‌های دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست: برای مقابله با شبکه‌های مافیایی محیط زیست، افزایش آگاهی جامعه به‌خصوص جوامع محلی، توده‌های مردم و متخصصان ضروری است. متأسفانه سازمان شیلات طی سالهای اخیر مدیریت منابع آبزی را رها کرده است و در به‌کارگیری اولویت‌های صید، میزان، ممنوعیت و مدیریت ذخایر آبزی در این مدت، مدیریت مناسبی نداشته است. جامعه محلی وقتی تخلفات را می‌بیند و هیچ برخوردی نمی‌بیند خودش هم به تخلف رو می‌آورد. تا پیش از ممنوعیت صید، ۱۱۲ کشتی صید ترال مجوز داشتند و قرار بود ۲۰۰ کشتی دیگر هم به آنها اضافه شوند، هر روز ۱۰تن ماهی صید می‌کردند و در سال ۱۸۰روز مجوز صید داشتند که عملاً سالی۱۸۰۰تن ماهی صید می‌کردند. بررسی‌های انجام‌شده نشان داد آنها ۸۰درصد در نوع ماهیانی که باید صید می‌کردند تخلف داشتند و ۹۰درصد هم خارج از محدوده‌های تعیین‌شده فعالیت می‌کردند.
بازگشت از دریا با دست‌های خالی
سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس: کشتی‌های صید ترال تخریب محیط‌زیست را طوری وارونه به اسم اشتغال‌زایی و نیاز کشور جلوه می‌دادند که حتی از دولت سوخت یارانه‌ای هم می‌گرفتند. این در حالی است که صیادان محلی به دلیل نابودی ذخایر ماهیان مجبور بودند با صرف هزینه بیشتر و استفاده از سوخت آزاد، فرسنگ‌ها داخل دریا بروند و سرآخر هم دست خالی برگردند. در میان تمام فشارها با تکیه بر بنیه کارشناسی و استدلال‌های علمی، مجلس سرانجام توانست ممنوعیت۲سالهای از اول آذر ۱۳۹۹بر فعالیت کشتی‌های صنعتی صید ترال اعمال کند. مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور مکلف بود در این مدت نسبت به پایش وضعیت ذخایر آبزیان خلیج‌فارس و دریای عمان اقدام کرده و گزارش خود را برای تصمیم‌گیری‌های بعدی ارائه کند. متأسفانه به غیر از گزارش مختصری که در ابتدای ممنوعیت دوساله از سوی این مؤسسه دریافت شد که دال بر وضعیت بسیار بد ذخایر آبزیان است، تاکنون هیچ گزارش جامع و کاملی در این خصوص واصل نشده است.
شرط محیط‌زیست
سازمان محیط‌زیست در حوزه دریای عمان صرفاً با صید ترال با گونه هدف فانوس‌ماهی آن هم در فاصله بیش از ۱۲مایل از ساحل و در اعماق بالاتر از ۲۰۰متر و صرفاً با تورهای میانی موافق است. آن هم به شرط اینکه مؤسسه تحقیقاتی علوم شیلاتی کشور پس از ارزیابی ذخایر آبزیان دریای عمان، اعلام کند که در حال حاضر ذخایر دریایی کشورمان برای انجام این صید محدود کفایت می‌کند و صدور این مجوز در محدوده زمانی، آسیبی را به ذخایر دریایی حوزه دریای عمان وارد نخواهد کرد. این شروط هنوز محقق نشده است.
دستور اکید رئیس‌جمهوری برای ممنوعیت صید ترال
سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، سال ۱۴۰۰ و در نشست تخصصی با کارشناسان و فعالان محیط‌زیست کشور به خطرات ناشی از صید ترال و دغدغه‌های صیادان بوشهر و بندرعباس در این زمینه اشاره و صراحتا دستور توقف صید ترال را صادر کرد.
رئیس‌جمهوری در این نشست اعلام کرد: حتما باید جلوی صید ترال گرفته شود. این نوع صید به آبزیان، دریا و حتی صیادان آسیب می‌رساند. چه در دستگاه قضایی و چه در مقام ریاست‌جمهوری توصیه کردم که باید جلوی صید ترال گرفته شود و از رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست هم می‌خواهم با جدیت این موضوع را پیگیری کند.
بیشتر بدانید: