همشهری آنلاین، شقایق عرفی‌نژاد: تماشاگرانی که از چند روز پیش به عمارت ارغوان می‌روند، با یک بلوک سیمانی مقابل در ورودی ساختمان مواجه می‌شوند. آنها باید از فضای بین این بلوک و در عبور کنند تا بتوانند وارد ساختمان شوند. این بلوک در نگاه اول خبر از یک مشکل حقوقی یا مالیاتی دارد و بار اول هم نیست که چنین اتفاقی برای یک سالن تئاتر پیش می‌آید. سال‌های قبل هم ورودی تماشاخانه سه نقطه در خیابان فلسطین به دلیل مشکلات مالی با شهرداری با یک بلوک سیمانی تقریبا مسدود شده بود و کارکنان تئاتر و هنرمندان و تماشاگران برای ورود به ساختمان با مشکل مواجه شده بودند.
اما در مورد عمارت ارغوان ظاهرا دلیل واضحی برای این کار ارائه نشده است. «رضا رضایی» مدیر روابط عمومی تماشاخانه و عمارت ارغوان توضیح می‌دهد: «ساعت دو نیمه شب شنبه هفته گذشته، بدون اطلاع قبلی ما این بلوک سیمانی یا نیوجرسی مقابل ورودی تماشاخانه قرار داده شد. وقتی ساعت ۱۰ روز یکشنبه به تماشاخانه آمدیم با این نیوجرسی مواجه شدیم و اصلا نمی‌دانستیم از طرف کجا و به چه دلیل این بلوک اینجا قرار داده شده است. فقط حدس زدیم این کار از طرف شهرداری صورت گرفته است. از طرف دیگر مشکلی با اداره آب و فاضلاب منطقه داشتیم و این حدس را هم زدیم که ممکن است این بلوک به دلیل مشکل با این اداره مقابل تماشاخانه قرار داده شده باشد.»
او مشکل آب را مربوط به فعالیت در واحد مسکونی می‌داند و توضیح می‌دهد بنا بر قانون می‌توان در ملک مسکونی فعالیت تجاری داشت. در مورد عمارت ارغوان اما این اتفاق نیفتاده و مدیران این مجموعه مجبور شده‌اند، تعرفه مسکونی آب را به تعرفه تجاری تغییر دهند و این مسئله منجر به دریافت قبض ۴۰۰ میلیون تومانی در دوره گذشته شده و به این دلیل مشکلاتی با شهرداری و اداره آبفا به وجود آمده است. اما این مشکل هم چیزی نبوده که باعث بسته شدن ورودی تماشاخانه شده است.
رضایی توضیح می‌دهد: «شهرداری ناحیه، جنب کوچه زیبا که تماشاخانه در آن قرار دارد، واقع شده و وقتی به این اداره مراجعه کردیم، به ما گفته شد مجوز فعالیتی را که از سمت اداره ارشاد دریافت کرده‌اید، به ما ارائه دهید. ما مجوزهای فعالیت را از طریق سامانه هوشمند دولت من، دریافت کرده‌ایم و همه چیز آنجا انجام و ثبت شده است و مجوزی به شکل کتبی نداریم. به شهرداری هم توضیح دادیم که از طریق این سامانه می‌توانند مجوز ما را رویت کنند. ولی آنها درخواست مجوز کتبی از ما دارند و ما هم در پی دریافت این مجوز کتبی از ارشاد برای ارائه به شهرداری ناحیه هستیم.» مدیر روابط عمومی عمارت ارغوان توضیح می‌دهد در مدت دو سالی که از فعالیت عمارت ارغوان می‌گذرد، هیچ مشکلی از نظر مجوز فعالیت پیش نیامده و مراحل قانونی طی شده و پروانه فعالیت دریافت شده است.
رضایی البته از حدس و گمان‌ها مبنی بر ارتباط این ماجرا با پوشش تماشاگران عمارت ارغوان می‌گوید و توضیح می‌دهد: «به دلیل نزدیکی شهرداری ناحیه به عمارت ارغوان پیش از این تذکراتی از این اداره مبنی بر پوشش تماشاگران دریافت کرده بودیم و ما هم این موضوع را به تماشاگران انتقال داده ایم و حتی تابلوهایی هم بابت این موضوع در محوطه قرار داده ایم. با اماکن هم در ارتباط هستیم.» هرچند توضیحی از طرف شهرداری ناحیه مبنی بر ارتباط این اتفاق با پوشش تماشاگران داده نشده و فقط مجوز فعالیت درخواست شده است.
او در باره تأثیر قرار دادن نیوجرسی مقابل ورودی بر میزان مخاطبان تماشاخانه می‌گوید: «تماشاخانه در حال حاضر ورودی خوبی ندارد و گروه‌های اجرایی و تماشاگران مجبورند از بین نیوجرسی و دیوار عبور کنند و تماشاگران هم بارها در این مدت به ما اعتراض کرده‌اند. ضمن این که تعداد تماشاگران هم کم‌تر شده است.» رضایی می‌گوید امیدوار است این مشکل ظرف دو سه روز آینده با ارائه مجوز کتبی فعالیت و نظر مساعد شهرداری برطرف شود.
در حال حاضر پنج نمایش «همیشه خود است» به کارگردانی علیرضا امرایی، «خانه روشنی» به کارگردانی بابک قادری، «محاکمه النا» کار فرشاد ذوالفقاری فرد، «قلاده ای برای سگ مرده» به کارگردانی مهدی همتی و «رنگی» کار مشترک آیلین گودرزی و عسل میرربیع در این تماشاخانه روی صحنه هستند.
واکنش صنفی بی‌تأثیر نخواهد بود
انجمن صنفی تماشاخانه های ایران که از آبان سال ۹۵ تأسیس شده است، از نهادهایی است که می تواند در این مواقع اقداماتی برای حل مشکل انجام دهد. شاهین چگینی، رئیس هیئت مدیره این انجمن ضمن این که می‌گوید از جزئیات مشکلی که برای تماشاخانه ارغوان پیش آمده، خبر ندارد، می گوید: «ما پیش از این هم مواردی از مشکلات برای تماشاخانه‌های خصوصی داشتیم. مثلا برای تماشاخانه سپند مشکل ملکی به وجود آمد. یا پلمب‌هایی از طرف نهادهای مختلف مثل شهرداری یا حتی با حکم دادستانی انجام شده است.»
او می‌گوید: «باید جزئیات مشکل تماشاخانه ارغوان مشخص شود تا بتوان برای آن کاری کرد، اما به طور کلی باید در نظر بگیریم در این موارد اگر از نظر صنفی واکنش نشان دهیم، به نفع
تماشاخانه‌ها خواهد بود یا خیر. اگر بخواهیم به شکل صنفی واکنشی نشان دهیم و حمایت کنیم، باید ببینیم از نظر حقوقی چه کاری می‌توانیم انجام بدهیم. واکنش صنفی بی تأثیر نخواهد بود اما تأثیر زیادی هم نخواهد داشت.»
چگینی می‌گوید برنامه‌ای برای یک نشست صنفی وجود دارد برای این که تا جایی که کار صنفی اجازه می دهد، ماجرا تلطیف شود و بیشتر مراعات فضاهای فرهنگی را داشته باشند.
او توضیح می دهد در موارد قبلی که کار صنفی صورت گرفته گاه نتایج مثبتی به دست آمده است، هرچند گاهی مشکلات بیشتر از حد توان انجمن بوده است: «در مورد تماشاخانه سپند ما تا جایی که توانستیم سعی کردیم کمک کنیم و مشکل ملکی حل شود، اما مسئله این بود که شخص مدیر تماشاخانه در شرایط اقتصادی فعلی دیگر تمایلی به ادامه فعالیت نداشت. تماشاخانه شانو هم بدهکاری ۷۰۰ میلیون تومانی داشت که تعطیل شد. ما با آقای دکتر صادقی، مدیر این تماشاخانه صحبت کردیم و خواستیم کمک کنیم، ولی پرداخت این مبلغ از عهده یک انجمن خصوصی خارج بود.»
چگینی به تعطیلی تماشاخانه‌های دیوار چهارم و شانو و سپند در فاصله کم، اشاره می‌کند و می گوید: «زمانی که این اتفاق‌ها می‌افتد، مرکز هنرهای نمایشی هیچ واکنشی ندارد. مثلا در مورد همین عمارت ارغوان آقای کاظم نظری، مدیر مرکز هنرهای نمایشی می‌تواند واکنش نشان دهد و حداقل بگوید هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم، ولی هیچ صحبتی نمی‌کند. ما قطعا قدرت مرکز هنرهای نمایشی را نداریم و نمی‌توانیم به اندازه این مرکز کار انجام دهیم. ولی مرکز هنرهای نمایشی تآثیر بسیار زیادی می تواند داشته باشد.»