به گزارش همشهری، بعضی از کارشناسان اقتصاد دیجیتال پس از سال ۲۰۳۰ با رشدی انفجارگونه همراه خواهد بود. در برنامه لایحه هفتم کشور هم سهم ۱۵درصدی اقتصاد دیجیتال از کل اقتصاد کشور هدفگذاری شده است. اما با فراهم نبودن زیرساخت‌ها در هر حوزه‌ای از جمله زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال، عملا اتفاقی رخ نمی‌دهد. بخشی از زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال به تجهیزات سخت‌افزاری این حوزه مربوط می‌شود که تولیدکنندگان و واردکنندگان نقش فعالی در این حوزه بر عهده دارند. با این حال، کمتر تولیدکننده یا واردکننده ای را سراغ داریم که درگیر موانع و مقررات دست و پاگیر نباشد.
گلوگاه‌های بانک مرکزی و گمرک
احسان زرین بخش، عضو هیئت مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای(نصر) تهران گفت: ما یک زنجیره تامین داریم و دولت کاری که می‌کند این است که در گمرک یا بانک مرکزی برای بررسی گلوگاه ایجاد می‌کند.
زرین بخش با اشاره به اینکه دولت در گمرک بررسی می‌کند که چه کالاهایی با چه میزان کیفیت وارد کشور می‌شود، با ذکر یک مثال توضیح داد: اگر محموله‌ای با هزار سرور وارد کشور شود، دولت یک سرور را در آزمایشگاه بررسی می‌کند و بر اساس آن یک سرور، اجازه می‌دهد که کل محموله وارد کشور می‌شود.
به گفته او، در حوزه تولید هم دولت بررسی می‌کند که به عنوان مثال، در زمان حاضر چه کالایی در حال تولید است.
پیشنهادهای رفع موانع
زرین بخش در پاسخ به پرسش همشهری که برای چالش‌های فعلی، آیا به راه حل‌ها هم توجه شده یا نه، با تاکید بر اینکه پیشنهاد سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران، پایش کل شبکه یعنی تامین، تولید و توزیع است، یادآوری کرد که در سازمان نصر تهران شورای انتظامی تشکیل شده و اگر مصرف‌کننده یا بهره‌بردار از موردی ناراضی باشد و شکایت کند در این شورا بر اساس قانون برخورد می‌شود. حتی در مواردی شرکتی پلمپ یا تعطیل شده است.
عضو هیئت مدیره نصر تهران همچنین گفت: پیشنهاد ما این است که به جای یک یا دو گلوگاه که باعث تاخیر در فرایندها و رسوب سرمایه می‌شود، کل خدمات و تجهیزات شرکت ارائه کننده را مورد توجه قرار دهیم. درواقع با نظارت پسینی روند تسهیلگری را در پیش بگیریم.
بیشتر بخوانید:
زرین بخش در ادامه تاکید کرد: در صورتی که تامین‌کننده تخلفی مرتکب شده با او برخورد شود و اگر مشاهده شد که تامین کننده همه امور خود را به درستی انجام داده، از او حمایت کنیم.
به گفته او، اگر موانع و مقررات دست و پاگیر از سر راه تولیدکننده و واردکننده متعهد برداشته نشود، قاعدتا جا برای قاچاق باز می‌شود، چراکه درنهایت باعث خستگی و فرسودگی فعالان واقعی حوزه زیرساخت اقتصاد دیجیتال می‌شود.
اثر تحریم‌ها
مسعود شکرانی، رئیس کمیسیون تامین کالا و تجهیزات فاوا سازمان نصر هم در این نشست به تحریم‌های ظالمانه ای اشاره کرد که واردکنندگان را با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌کند.
شکرانی با اشاره به اینکه از یک سو با تحریم‌ها و از سوی دیگر با قوانینی که هر روزه عرصه را برای ما تنگ‌تر می‌کنند مواجهیم، گفت: تجهیزات فناورانه، ماسه و سیمان نیستند که مدت‌ها بدون تغییر باقی بمانند. ما خواسته یا ناخواسته از فناوری‌های روز جهان فاصله داریم و اگر بخواهیم مثلا یک سال در انتظار رسیدن تجهیزات باشیم، این فاصله بیشتر می‌شود.
او مقررات مختلف برای تامین تجهیزات را منطقی ندانست و ادامه داد: ثبت سفارش و اخذ مجوزها ۲ ماه زمان می‌برد و ۳۰ تا ۱۲۰ روز طول می‌کشد تا ارز تخصیص یابد.
مکاتبه با هویت جعلی
رئیس کمیسیون تامین کالا با اشاره به اینکه شرایط تجهیزات حوزه فاوا با بسیاری از حوزه‌های دیگر متفاوت است، ادامه داد: مکاتبات ما به دلیل تحریم‌ها با هویت‌های جعلی انجام می‌شود، اگر مشکل قانونی پیدا کنیم نمی‌توانیم آن را پیگیری کنیم. با این وجود برای کالاها در داخل کشور گارانتی یکسانی با نقاط دیگر دنیا فراهم می‌کنیم.
شکرانی با این حال یادآوری کرد که در شرایط تحریم وقتی دولت مناقصه برگزار می‌کند و شرکت‌های مختلف درخواست تامین تجهیزات یکسان را از نقاط مختلف می‌دهند، مشخص می‌شود که این سفارش مربوط به یک کشور تحریمی است.
تاثیر زیرساخت بر اقتصاد دیجیتال
سهیل ترکان، رئیس کارگروه کمیسیون تامین هم در این نشست ارتباط اقتصاد دیجیتال با زیرساخت‌ها را مورد توجه قرار داد و گفت: در سال ۲۰۱۹ سهم اقتصاد دیجیتال در ایران ۶.۵ درصد بوده است و طبق گفته وزیر ارتباطات، به ۷.۴ درصد رسیده است.
ترکان با اشاره به اینکه بر اساس همین آمارهایی که از سوی نهادهای مرتبط اعلام شده، در کل ۵۰ درصد از میانگین جهانی عقب‌تریم، ادامه داد: ما حتی در برابر کشورهای همسایه هم شرایط مناسبی نداریم.
به گفته او، امروز دغدغه ما این نیست که سهم اقتصاد دیجیتال را بالا ببریم، بلکه اگر وضعیت کشور و کندی چرخه واردات همین‌طور ادامه پیدا کند، همین سهم اندک را هم از دست می‌رود.
سرعت رشد فناوری
رئیس کارگروه کمیسیون تامین همچنین به تغییرات دائمی در حوزه فناوری اشاره کرد و گفت: در حوزه فاوا هر روز محصول جدیدی تولید می‌شود و سیاست‌گذاری در حوزه تولید باید با شناخت مزیت‌های رقابتی در تولید یک محصول باشد.
به گفته ترکان، ایجاد کمیسیون‌های فنی در سازمان نصر و بررسی خلق ارزش افزوده در تولید یک محصول همراه با شناخت دقیق فرآیند تولید می‌تواند در این زمینه کارگشا باشد.
بیشتر بخوانید:
او در این مورد با ذکر یک مثال گفت: در بسیاری مواقع به دلیل اینکه مواد اولیه به موقع به دست ما نمی‌رسد، نمی‌توانیم حرفی در حوزه صادرات داشته باشیم و گاهی حتی تجهیزات اولیه را ۸ ماه بعد تحویل می‌گیریم. درواقع به علت کوتاه بودن عمر محصولات این حوزه، تا به تولید انبوه یک محصول می رسیم، دوره استفاده از فناوری آن تمام شده است.
اهمیت توجه همزمان به تولید و واردات
محمد دین‌محمد آذری، رئیس کمیسیون زیرساخت مراکز داده سازمان نصر تهران به اهمیت زیرساخت فناوری اطلاعات به عنوان یکی از زیرساخت‌های حیاتی کشور اشاره کرد و گفت: لازم نیست در همه چیز تولیدکننده باشیم، درست است که باید به تولید اولویت بدهیم اما متاسفانه گویا پیچ رگولاتوری تنظیم نیست و نمی‌تواند با تصمیم‌گیری درست در این زمینه راهگشا باشد. گاهی وقت‌ها زمان و پولی که برای تولید بومی صرف می‌شود بیش از هزینه وارد کردن محصولات است.
آذری تاکید کرد که این، به معنی نادیده گرفتن تولید نیست، بلکه به طور همزمان باید به تولید و واردات توجه کرد.
او همچنین از شرایط نامناسب مراکز داده در زمینه استانداردها خبر داد و علت آن را فراهم نبودن امکان تست آنها در آزمایشگاه‌های به‌روز دانست.
عکس: امیر پناه‌پور