همشهری آنلاین، شقایق عرفی‌نژاد: طی یک سال گذشته، چند فیلم کودک روی پرده رفتند. از جمله سه انیمیشن «پسر دلفینی» که اکران جهانی هم داشت، «لوپتو» و «بچه زرنگ» و فیلم‌های «ترونادو ۲» ساخته جواد هاشمی و «بازیوو» به کارگردانی امیرحسین قهرایی. نارگیل ۲ هم به تازگی و از نیمه‌های مرداد روی پرده رفته است. پیش از اکران نارگیل ۲، سریال آن با کارگردانی حمزه صالحی و ابراهیم عامریان در شبکه نمایش خانگی، پخش شد. نارگیل ۲ ساخته داوود اطیابی است که پیش از این هم فیلم «مبارزان کوچک» را برای کودکان کارگردانی کرده است. او در این گفت‌وگو از ساخت نارگیل ۲ و شرایط سینمای کودک و نوجوان در ایران صحبت کرده است:
چه شد که تصمیم به ادامه سریال نارگیل در قالب سینمایی گرفته شد؟
واقعیت این است که فیلم نارگیل پیش از سریال آن ساخته شده بود. بعد از ساخت فیلم پروانه ساخت سریال را گرفتم که به دلیل عمل جراحی که برایم پیش آمد، نتوانستم خودم آن را بسازم. به دلیل این که نخواستیم پروژه روی زمین بماند، نویسنده کار حمزه صالحی و خود تهیه کننده یعنی ابراهیم عامریان آن را کارگردانی کردند. در واقع به دلیل این که از فیلم سینمایی که ساخته شد، راضی بودیم، تصمیم گرفتیم سریال را هم بسازیم که البته اول سریال پخش شد.
چرا این اتفاق افتاد و فیلم مدت‌ها بعد از سریال پخش شد؟
به دلیل کرونا و وقایع اجتماعی و سیاسی سال گذشته، امکان پخش وجود نداشت.
خط ارتباطی بین فیلم و سریال همین ۳ عروسک هستند و دیگر ارتباطی بین سریال و فیلم وجود ندارد. این ارتباط سریال و فیلم مورد نقد قرار گرفته است.
بله. همینطور است. سریال و فیلم ربطی به هم ندارند. بعد از این که سینمایی را ساختیم، سریال را کار کردیم که البته خودم در باره سریال نقد دارم و نوع تکنیک سریال برای من جذاب نبود. اما به هر حال قرار نبود سریال و فیلم شبیه هم باشند. زمانی که می‌خواستم، سریال را بسازم، قرار بود فیلمنامه بازنویسی شود که این اتفاق نیفتاد و من هم به دلیل عمل جراحی نمی‌توانستم پیگیر کار باشم. به همین دلیل اطلاع زیادی از سریال ندارم.
فکر می‌کنید این که اول فیلم ساخته شد، ولی بعد از سریال پخش شد، ضربه‌ای به کار زد؟
نه، وقتی در فصل بد اکران، فیلم نمایش داده می‌شود و با استقبال مواجه می‌شود، یعنی کار خوبی بوده که مردم دوستش داشته‌اند. ما کمی در شبکه‌های مجازی فیلم را تبلیغ را کردیم، ولی تبلیغ اصلی را خود مخاطبان با پیشنهاد دادن فیلم انجام دادند. روزی چند نفر با من تماس می‌گیرند و از این که با کودکانشان فیلم را دیده‌اند و تجربه خوبی داشته‌اند، تشکر می‌کنند. رویکرد فیلم بیشتر خانواده و کودک است. اصلا قصدمان این بود که تمام خانواده بتوانند از فیلم لذت ببرند. خودم وقتی فیلم را در سینما دیدم، ۱۰ تا بچه و ۲۰۰ بزرگسال در سالن بودند و خودم از این اتفاق تعجب کرده بودم.
یکی از نقدها هم این است که فیلم چندان مختص کودک نیست. بیشتر در باره دو داماد خانواده است که قصد دزدیدن صندوقچه عروسک‌ها را دارند و کودکان در آن نقش جدی ندارند.
همانطور که گفتم رویکرد ما خانواده بود. می‌خواستیم فیلمی بسازیم که حوصله خانواده‌هایی که در کنار فرزندانشان فیلم را می‌بینند، از دیدن فیلم سر نرود و آنها هم بخندند و شاد شوند. جامعه ما الان نیاز به شادی دارد. جامعه ما مدتی است به دلیل مسائل اجتماعی و اقتصادی دچار غم شده است. به همین دلیل ما در حد خودمان سعی کردیم شادی ایجاد کنیم و باعث شویم تماشاگران فیلم کمی خوشحال شوند.
در باره شرایط اکران کمی‌گفتید. چقدر این شرایط، چه از نظر زمان اکران و چه از نظر تعداد سینماها، برایتان مطلوب است؟
تعداد سینماهای نمایش‌دهنده نارگیل ۲ در حال افزایش است. پخش‌کننده وقتی می‌بیند فیلم فروش دارد، تعداد سینماها را افزایش می‌دهد. خیلی از فیلم‌ها هستند که به دلیل فروش پایین، تعداد سینماهای نمایش‌دهنده آنها کم‌تر می‌شود. چون سینمادار به هر حال می‌خواهد سود کند و نمی‌تواند با یکی دو تماشاگر آپاراتش را روشن کند. اما خوشبختانه نارگیل مورد استقبال قرار گرفته و می‌بینم روزبه‌روز تعداد تماشاگرانش بیشتر می‌شود. حتی دیروز یکی از سینمادارها از کرج با خود من تماس گرفت و خواست فیلم را برای اکران در اختیارشان بگذاریم. وقتی سینمادار خواستار اکران یک فیلم است یعنی آن فیلم مخاطب و فروش خوبی دارد.
اصولا وضعیت سینمای کودک را در ایران چطور ارزیابی می‌کنید؟
سینمای کودک متولی ندارد. فقط بنیاد فارابی را داریم که آن هم فقط جشنواره کودک اصفهان را برگزار می‌کند و کار خاصی انجام نمی‌دهد. بیشتر شعار است. به همین دلیل معتقدم سینمای کودک ما رهاشده است. از طرف دیگر باید قبول کنیم تعداد فرزندان خانواده‌ها کم است. الان در تمام یک آپارتمان ۱۰ واحدی ۳ کودک زندگی می‌کنند، در صورتی که ۲۰ سال پیش در هر خانه ۳ بچه زندگی می‌کردند. الان مردم به دلیل شرایط اجتماعی و اقتصادی تمایلی به بچه دار شدن ندارند. در این شرایط طبیعتا تقاضا برای فیلم کودک هم کم است. بنابراین وضعیت سینمای کودک اصلا خوب نیست. مگر این که گه گاه فیلم‌هایی مثل نارگیل خانواده‌ها و بچه‌ها را با سینما آشتی دهد.
گفتید از سینمای کودک حمایت نمی‌شود. این حمایت چطور باید صورت بگیرد؟
قطعا جایی مثل فارابی باید برای فیلم کودک یارانه اختصاص دهد که کار سختی هم نیست. چون ما در سال به بیشتر از ۴ فیلم کودک نیاز نداریم. فارابی از کارهایی حمایت می‌کند که وقتی روی پرده می‌آیند ۵ هزار بیننده هم ندارند و هیچ کودکی هم حاضر نیست آنها را تماشا کند. کودک دوست دارد شاد باشد و بخندد. دنیایش با ما متفاوت است. بنابراین برای ساخت فیلم‌های کودک که بیننده زیادی هم داشته باشند، باید حمایت مادی و معنوی صورت بگیرد. مسئله دیگر است این است که ما در کشور سینمایی که به شکل اختصاصی فیلم کودک نمایش دهد، نداریم. در صورتی که پیش از کانون فرهنگی کودک وجود داشت که حالا خودش را کنار کشیده است. بنیاد فارابی هم کاری نمی‌کند و آموزش و پرورش هم کار خودش را انجام می‌دهد. حرف اصلی این است که به طور کلی در این حوزه مدیریتی وجود ندارد.