ناوبندر مکران (IRIS Makran) اولین و تنها ناو پایه رو به جلو نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که از سال ۲۰۲۱ در ناوگان جنوب کشور در حال خدمت است و نام آن از منطقه ای ساحلی در جنوب شرق ایران گرفته شده است.

به گزارش همشهری آنلاین، متخصصان نیروی دریایی ارتش در مدت شش ماه و با صرف ۷۲ هزار نفر ساعت کار مداوم و با ایجاد عرشه بالگرد ۹۵۰ تنی با مساحت ۳۲۰۰ متر مربع روی آن، این شناور مکران را تبدیل به یک ناو پشتیبان کردند. این شناور در واقع همانند یک بندر کوچک به شناورهای رزمی در آب های آزاد خدمات می‌دهد و کاری که سایر کشورها با اعمال نفوذ سیاسی و دریافت خدمات بندری از کشورهای مختلف در جهان صورت می‌دهند به صورت مستقل برای نیروی دریایی ارتش در هر نقطه از اقیانوس های جهان ارائه می‌دهد. در نتیجه مدت زمان فعالیت ناوگروه‌های ارتش برای حفاظت از خطوط کشتی‌رانی کشور خصوصاً در برابر دزدان دریایی که نهایتاً در حدود ۲ ماه بود می‌تواند تا حد توان و تحمل خدمه ارتقا یابد و به صورت کلی چند برابر شود.

ناوبندرها شناورهایی با اختصاصی سازی های مأموریتی گسترده هستند و لزوماً ماموریت های خط کشی شده و استانداردی ندارند و کاملاً وابسته به سطح انتظارات نیروی به خدمت گیرنده، تعریف می‌شوند. نیروی دریایی ارتش نیز با توجه به نیازهای خاص خود، تغییرات و پیش بینی‌های لازم را روی یک شناور نفتکش در اختیار گرفته شده ساخت سال ۲۰۰۹ برای این امر نموده است تا به شناوری متناسب برسد. ناوبندر مکران قرار است تا زمانی که خودش نیازمند تعمیرات سنگین نباشد در دریا بوده و به اسکله باز نگردد و موقعیت آن نیز متناسب با راهبردهای سیادت دریایی ایران در دریاهای آزاد تعیین می‌شود.

از نظر ظاهری اصلی‌ترین تغییر در ناوبندر مکران نسبت به شناور نفتکش پایه، افزوده شدن یک باند بزرگ نشست و برخاست بالگرد در نیمه جلویی عرشه و به طول حدود ۸۰ تا ۸۵ متر و عرض برابر عرض بدنه است. این عرشه وسیع، امکان استقرار همزمان ۵ بالگرد را به راحتی فراهم می کند. از جمله ترکیب ۲ بالگرد بل ۲۱۲، ۲ بالگرد سی کینگ و یک بالگرد RH-۵۳D سی استالیون روی ناوبندر مکران قابل اجرا است.

در زیر این عرشه نیز اتاقک‌های متعددی برای امور مختلف افزوده شده است که با توجه به وسعت عرشه، حجم و تعداد بالایی فضای کاری را شامل می شود. برخلاف ناوبندرهای آمریکایی که بخش زیرین عرشه به طور کامل دستخوش تغییر شده، در ناوبندر ایرانی مکران با توجه به نوع نیاز بومی، ظرفیت مخازن سابق نفتکش حفظ شده و تنها به منظور حمل سوخت و آب و آذوقه کمترین تغییرات لازم را دریافت کرده است.

علاوه بر دو سکوی پرتاب کانتینری موشک، ۶ موضع استقرار توپخانه پدافندی، انواع سامانه های جنگ الکترونیکی که روی شناورهای رزمی نیروی دریایی ارتش مشاهده شده بود، بر فراز دکل تعبیه شده روی مکران نیز نصب شده که در فضای نبردهای مدرن امروزی ارزش بسیار بالایی دارند. علاوه بر سامانه شناسایی سیگنالی یا ESM ساخت صنایع دفاعی کشور، رادارهای دریایی باند X و سامانه‌های مخابرات دریایی نیز روی سازه ناوبندر مکران قابل تشخیص است.

ویژگی‌های ناوبندر مکران

  • طول حدود ۲۳۱ متر و عرض ۴۲ متر و تناژ جابجایی نهایی ۱۰۵ هزار تن، سرعت نهایی ۱۴.۴ مایل دریایی معادل ۲۶.۷ کیلومتر بر ساعت
  • قابلیت حمل ۵ تا ۷ فروند از انواع بالگردهای حتی سنگین خصوصاً سه نوع بالگرد یگان هوادریای ارتش شامل بل-۲۱۲، SH-۳D سی کینگ و RH-۵۳D سی استالیون
  • مجهز به تسلیحات دفاعی و جنگ الکترونیک مختلف
  • مجهیز به سامانه موشکی کروز
  • قابلیت حمل و به کارگیری پهپادها از جمله پهپاد پلیکان
  • برخورداری از بدنه دو لایه به دلیل استفاده از شناور نفتکش به عنوان مبنا
  • ظرفیت بسیار بالا برای حمل سوخت تا ۸۰ هزار تن، آب تا ۲۰ هزار تن و آذوقه
  • قابلیت دریانوردی اقیانوسی طولانی مدت
  • قابلیت ماندگاری و برد بسیار بالا در حد ۷ تا ۱۰ بار دور زدن کره زمین ضمن پشتیبانی از دو یا چند ناو رزمی در کنار خود
  • استقرار تیم های عملیات ویژه و قایق های تندرو و پشتیبانی از عملیات های خاص
  •  امکان ارائه خدمات فنی و تعمیرگاهی به یگان های شناور در مأموریت آبهای آزاد

شناسنامه نظامی و فنی

نوع:ناوبندر
وزن: وزن خالی:۱۰۹٬۷۷۰تُن/ وزن پُر:۱۲۲٬۹۴۰تُن / میانگین:۱۱۱٬۵۳۰تُن (حالت عادی تجهیزاتی)
درازا: ۲۳۰ متر (۷۵۰ فوت)
پهنا:۴۲ متر (۱۳۸ فوت)
ارتفاع:۶٫۶ متر (۲۲ فوت)
آبخور:۲۱٫۵ متر (۷۱ فوت)
سرعت: ۱۴٫۵ گره (۲۶٫۹ کیلومتر بر ساعت؛ ۱۶٫۷ مایل بر ساعت)
پایداری: ۳سال (بدون‌سوخت‌گیری)
مهمات: موشک قدیر، ابومهدی (موشک)، موشک‌های‌ضدکشتی
بالگردهای قابل حمل: ۶الی۷ سیکورسکی سی‌اچ-۵۳ سی استالیون، سیکورسکی اس‌اچ-۳ سی کینگ، یا بل ۲۱۲
تجهیزات هوانوردی: سکوی نشست و برخاست بالگرد

آخرین بروز رسانی  Aug ۲۵, ۲۰۲۳ - جمعه ۳ شهریور ۱۴۰۲

منبع: همشهری آنلاین