به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از ساینس الرت، برای اولین بار، محققان توانسته‌اند قطعات DNA را از یک آجر رسی باستانی استخراج کنند و نشان دهند که چگونه می‌توان از این بلوک‌های ساختمانی در زمان‌های دور، برای فهرست‌بندی گیاهان موجود در محیط آن زمان استفاده کرد.
زمانی که این آجر در حدود ۲۹۰۰ سال پیش در شمال عراق کنونی ساخته شد، فرآیند ساخت آجر شامل مخلوط کردن گل از سواحل رودخانه دجله با موادی مانند کاه یا فضولات حیوانات بود. ذرات کوچک گیاهی در میان فضولات حیوانی و کاه می‌توانند برای هزاران سال در داخل آجر محافظت شوند، همان‌طور که اکنون توسط تیم دانشگاه آکسفورد در بریتانیا و موزه ملی دانمارک و دانشگاه کپنهاگ در دانمارک نشان داده شده است.
پس از استخراج نمونه‌ای از آجر، محققان از یک روش تحلیلی استفاده کردند که قبلا روی اشکال دیگر مواد متخلخل مانند استخوان استفاده می‌شد. این کار به آن‌ها توانایی تعیین توالی (یا رمزگشایی) DNA در ماده گیاهی، شناسایی ۳۴ گروه مجزا از گیاهان را داد.
سوفی لوند راسموسن زیست‌شناس از دانشگاه آکسفورد می‌گوید: «ما کشف کردیم که DNA باستانی که درون یک توده خاک رس از آلودگی‌ها محافظت شده، می‌تواند از یک آجر ۲۹۰۰ ساله استخراج شود.»
آجر مورد تجزیه و تحلیل در این مطالعه در کاخ آشورناصیرپال دوم، پادشاه نوآشوری در شهر باستانی کلهو یافت شد. قدمت آن به زمانی بین ۸۷۹ و ۸۶۹ قبل از میلاد، سال‌هایی که کاخ در حال ساخت بود برمی‌گردد. در کتیبه گلی، به طور خاص از زمان ساخت کاخ یاد شده است.
خانواده‌های گیاهی با فراوان‌ترین DNA در آجر شامل Brassicaceae (خانواده کلم و خردل) و Ericaceae (خلنگیان) بود و مواد ژنتیکی از Betulaceae (توسکانیان)، Lauraceae (برگ‌بوئیان)، Selineae (خانواده هویج و جعفری) و Triticeae نیز وجود داشت.
ترولز آربل، آشورشناس از دانشگاه کپنهاگ، می‌گوید: «آجر به عنوان کپسول زمانی تنوع زیستی از اطلاعات مربوط به یک مکان و محیط اطراف آن عمل می‌کند. در این مورد، دسترسی بی‌نظیری به دوره آشوریان باستان برای محققان فراهم کرده است.»
این تیم روی DNA گیاه تمرکز کردند، زیرا این DNA به خوبی حفظ شده بود، اما از همان تکنیک‌ها می‌توان برای جستجوی DNA حیوانات نیز استفاده کرد. آجرهای سفالی در مجموعه‌ای از مکان‌های باستان‌شناسی در سراسر جهان یافت می‌شوند و این پتانسیل را دارند که انواع اطلاعات جدید را در مورد اکوسیستم‌ها و محیط‌هایی که در آن ساخته شده‌اند، آشکار کنند.
بیشتر بخوانید:
در این مورد، این واقعیت که آجر سفالی به جای پختن به طور طبیعی خشک شده بود، به حفظ محتویات آلی آن کمک کرد، همان‌طور که نمونه‌برداری از وسط آجر، جایی که مواد به خوبی محافظت شده بود نیز در رسیدن به اطلاعات دقیق‌تر موثر بود. در نهایت این یافته، بینش ارزشمندی از تمدن‌های باستانی و اینکه چگونه جهان ما طی هزاران سال تغییر کرده، به دست می‌دهد.
این تحقیق در «Scientific Reports» منتشر شده است.