همشهری - مجید جباری: گرد و غبار ناشی از چشمه‌های بحرانی تولید ریزگردهای کشور ترکمنستان در روزهای اخیر، استان‌های گلستان، خراسان‌جنوبی و حتی بخش‌هایی از مازندران را درنوردید و مشکلاتی را برای نردم و محیط زیست این استان‌ها ایجاد کرد. همزمان با این استان‌ها، کیفیت هوای تهران هم در روزهای شنبه و یکشنبه تحت تاثیر چشمه‌های داخلی که عمدتا از تالاب خشکیده صالحیه در استان البرز نشات می‌گیرد، به وضعیت بسیار ناسالم رسید. این پدیده که از کانون های مختلف گرد وغبار نشات می‌گیرد، دیروز(یکشنبه) اوج فعالیتش را با تاثیر بر استان های کرمان، یزد، اصفهان، مرکزی و همچنین بخش های شمالی سیستان و بلوچستان پشت سر گذاشت.
کانون گرد و خاک تهران کجاست؟
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور در این باره گفت: «این پدیده، اوج فعالیتش را با تاثیر بر استان‌های کرمان، یزد، اصفهان، مرکزی و همچنین بخش های شمالی سیستان و بلوچستان پشت سر گذاشت اما فردا و پس فردا (سه شنبه و چهارشنبه) به غیر از استان‌های قم و مرکزی بار دیگر تهران را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ البته این پدیده به دلیل اینکه از کانون‌های داخلی اثر می‌گیرد، زودگذر است.»
صادق ضیائیان در گفت‌وگو با همشهری آنلاین به دلایل برخاستن گرد و غبار اشاره کرد و افزود: «با توجه به خشکسالی های چند سال گذشته و امسال، کانون های گرد و خاک زیادی چه در داخل و چه در خارج کشور ایجاد شده است که این چشمه‌های بحرانی بر نواحی مختلف ایران تاثیر می‌گذارد. منشا گرد و خاکی که در استان های ساحلی دریای خزر گلستان و مازندران شاهد بودیم عمدتا از صحرای «قره قوم» ترکمنستان نشات گرفته بود و بخشی هم به کانون‌های داخل گلستان مربوط می‌شد. اما منشاء گرد و خاکی که آسمان تهران را تحت تاثیر قرار داد، تالاب خشکیده صالحیه استان البرز بود و برهمین اساس، پیش بینی می‌شود فردا (سه شنبه) نیز بار دیگر گرد و غبار این کانون بحرانی وارد تهران شود.»
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور درباره پایداری این پدیده بر تهران و دیگر نواحی کشور که از منابع داخلی اثر می‌گیرند، گفت: «با توجه به خشکسالی‌ها، اغلب کانون‌های داخلی تعدادشان زیاد شده و فعال شده‌اند؛ بنابراین گرد و خاکی که ایجاد می‌کنند، دانه های درشت تری هستند که مدت زمان تاثیرشان نسبتا کوتاه و نهایتا چند ساعت است.»
پایداری پایین چشمه‌های گرد و خاک داخلی
رییس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی هم در گفت‌وگو با همشهری آنلاین، به جریان هایی که بر تهران تاثیر دارد اشاره کرد و گفت: «عمدتا جریان هایی که از غرب می آیند مثل تالاب خشکیده صالحیه در استان البرز، پایتخت را درگیر گرد و خاک می‌کند. روزهایی هم که جریان باد از شرق می‌وزد و معمولا در تابستان است، گرد و خاک تهران از حاشیه شمالی کویر و مناطق اطراف دریاچه نمک قم تاثیر می‌پذیرد و این گرد و خاک ربطی به چشمه‌های کشور ترکمنستان(بیابان قره قوم) ندارد.»
احمد وظیفه اضافه کرد: «معمولا پایداری این گرد و غبار و تعداد رخدادهایش بر خلاف گرد و غباری که از جبهه شرقی، آسمان این نواحی کشور را تحت تاثیر قرار می دهد و همچنین گرد و خاک نواحی جنوب و جنوب غرب کشور که از منابع عراق و سوریه تاثیر می‌گیرد، ماندگاری و پایداری کمتری دارند.»