همشهری- زهرا رفیعی: باید «ظرفیت تالاب هورالعظیم» برای گسترش فعالیت‌های شرکت‌های نفت و گاز مشخص شود. بدون ارزیابی محیط زیستی، پروژه میدان نفتی سهراب نیز به مانند پروژه‌های نفتی قبلی در این تالاب موجب تخریب هورالعظیم خواهد شد. مثل پروژه‌های نفتی آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی، یاران شمالی و یاران جنوبی که در ۱۴ سال اخیر در این منطقه حفاظت‌شده توسعه‌شان تالاب را به بستری عمدتا خشک و در برخی مناطق متعفن تبدیل کرده است.
بهار امسال شرکت ملی نفت خبر از آغاز عملیات اجرایی توسعه میدان نفتی سهراب به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار داد این در حالی است که سیروس کریمی معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان همان زمان اعلام کرد که گزارش ارزیابی محیط‌زیستی طرح توسعه میدان نفتی سهراب همچنان در حال بررسی است و هنوز مجوزی صادر نشده است. تا کنون همچنان شرط این سازمان در مورد ملاحظات زیست محیطی برقرار است ولی به گفته خجسته مهر، معاون وزیر نفت «فرآیند توسعه در دیگر میادین مشترک نفتی نظیر سهراب در حال انجام است.»
مشکل روش استخراج است
تاکنون برای استحصال نفت در تالاب هورالعظیم از راحت‌ترین و ارزان‌ترین راه استفاده شده است؛ داکت بندی و خشک کردن بستر تالاب. به منظور توسعه میدان نفتی سهراب تا کنون روش‌های مختلفی پیشنهاد شده است؛ برداشت نفت به صورت اسکله‌ای (اجرا در محیط آبی) و یا حفاری مورب. کارفرما با هیچ کدام از این روش‌ها موافقت نکرده است چرا که معتقد است به دلایل فنی و عمق کم تالاب ممکن نیست. اما سازمان حفاظت محیط زیست تا کنون اعلام کرده است که در صورتی که سیاست و ضرورت بر برداشت نفت باشد، تنها گزینه استخراج مورب است. احمد لاهیجان‌زاده معاون سابق سازمان حفاظت محیط‌زیست، پیش از این خشکاندن تعمدی هورالعظیم برای استخراج ارزان‌تر نفت، را تایید کرده است: «ژاپنی‌ها حاضر بودند برای استخراج نفت در حوزه‌های آزادگان و یادآوران با تکنولوژی سطح بالا، همانند استخراج در دریا، از این حوزه‌ها بهره‌برداری کنند. اما چینی‌ها حاضر به انجام این کار نشدند و به خاطر ارزان‌تر شدن پروژه، پیشنهاد خشک‌شدن هور را دادند که متاسفانه شورای عالی امنیت ملی هم آن را می‌پذیرد.»
هورالعظیم شرحه شرحه
بخش ایرانی تالاب هورالعظیم برای استخراج نفت به پنج‌مخزن تقسیم شده است. مخزن‌چهار حدود ۲۰ درصد، مخزن‌سه حدود ۴۰ درصد و مخزن‌یک و دو حدود ۹۰ درصد آب دارد. ولی مخزن ۵ که به‌طور کامل خشک شده تهدیدی برای بروز پدیده گردوغبار است. تا کنون ۲ چاه از این پروژه حفر شده و کل پروژه قرار است با ۲۲ چاه برای مدت ۲۰ سال در این منطقه فعالیت کند. ظاهرا وزارت نفت مدعی است که این میدان نفتی با عراق مشترک است و برداشت از آن باید هر چه زودتر صورت گیرد. سازمان حفاظت محیط زیست و فعالان محیط زیستی مخالف برداشت از این میدان نیستند ولی می‌گویند روش استحصال را به مانند چینی‌ها پیشنهاد ندهید و تضمین دهید محیط زیست منطقه آلوده به مواد نفتی نخواهد شد و جاده در میان تالاب نخواهند ساخت.
قول داده‌اند از فناوری جدید استفاده کنند
داوود میرشکار، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان: شرکت مهندسی توسعه نفت باید بررسی اجمالی انجام دهد و ظرفیت تالاب برای گسترش فعالیت‌های نفت و گاز را مشخص کند تا فعالیت‌های بعدی را انجام دهند اما تا آن زمان باید دست نگهدارند. میدان نفتی سهراب دو چاه در تالاب هورالعظیم دارد که از قبل ایجاد شده‌اند و شرکت مهندسی توسعه نفت اتفاقی رقم نزده است و عنوان می‌کند همه ملاحظات زیست محیطی را انجام می‌دهد. این شرکت در گذشته تقاضای ایجاد ۳۴ پد (سکوی نفتی) را داشته که اکنون این تعداد را به ۱۸ پد کاهش داده و مقرر شده است که از فناوری‌های جدید برای ایجاد چاه استفاده کنند و اقدامات زیست محیطی را به درستی انجام دهند.
آسیب‌شناسی تخریب تالاب
بروز گرد و غبار
تلف شدن دام و حیات وحش
آتش سوزی‌های عمدی و طبیعی
تبدیل شدن ساختار یکپارچه تالاب به پنج مخزن جدا از یکدیگر
آلودگی آبی به واسطه نشت مواد نفتی به درون تالاب
خشک شدن بخشی از تالاب به منظور سهولت استخراج نفت