فرصت را نباید از دست داد و برای نجات ایران از تنش آبی در سال‌های آینده یک راه بستن چاه‌های غیرمجاز است. اما آیا بستن چاه‌های غیرمجاز می‌تواند به بحران کسری آب در سفره‌های زیرزمینی ایران کمک کند و جلوی بحرانی‌تر شدن دشت‌های ممنوعه و بحرانی کشور را بگیرد؟ اصل ماجرا چیست؟

به گزارش همشهری، به این آمارها دقت کنید؛ بیش از ۵۵ درصد آبی که ما ایرانی‌ها در بخش‌های مختلف شرب، صنعتی و کشاورزی مصرف می‌کنیم از منابع یا سفره‌های زیرزمینی برداشت می‌شود و خود همین سفره‌ها هم دچار تشنگی مفرط هستند و اگر روند مصرف به شکل فعلی ادامه یابد، نتیجه‌اش دردسر بزرگتر و البته خالی شدن زیر پای شهروندان خواهد بود.

یکی از گزینه‌های جدی برای جلوگیری از فرونشست زمین و البته نجات از بحران تنش آبی، بستن چاه‌های غیرمجازی است که دور از چشم وزارت نیرو اقدام به برداشت آب می‌کنند و با سیاست انسداد همین چاه‌ها، تاکنون از برداشت ۳.۷ میلیارد متر مکعب جلوگیری شده یعنی ۱۸ برابر ظرفیت سد کرج.

زنگ خطر جدی این‌جاست که برخی استان‌ها با تنش شدید آبی و برداشت بی‌رویه آب از زیرزمین مواجه هستند از جمله خراسان رضوی، کرمان، فارس، یزد، هرمزگان، البرز و همدان که ۸۰درصد آب این استان‌ها از سفره‌های آب زیرزمینی تامین می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که برداشت آب از منابع راهبردی و استراتژیک در طول دهه‌های اخیر اکنون نتیجه‌ تلخی به ارث گذاشته و ۲۷۷ دشت کشور در وضعیت بحران آب و ۱۴۳ درصد فراتر از بحران قرار گرفته‌اند یعنی هرگونه برداشت آب از این ۱۴۳ درصد باید متوقف شود.

شاید فکر کنید که باران که ببارد، دردسر کمتر خواهد شد، اما واقعا این گونه است؟ پاسخ منفی است چرا که میانگین بارش ۵۳ ساله ایران حدود ۲۵۰ میلی‌لیتر بوده و در ۱۳ سال اخیر به ۲۳۲ میلی‌لیتر کاهش یافته است. با این حساب که جمعیت کشور بیشتر شده اما ذخایر آبی ایران آب رفته و دمای هوا هم هر سال بیشتر شده که یک اثر آن تبخیر بیشتر آب ناشی از بارش‌ها بوده است.

اعتیاد به آب‌های زیرزمینی

اعتیاد آبی در استان‌های بحرانی به آب‌های زیرزمینی به معنای مین‌گذاری ناشی اب درمصرفی و عدم اصلاح الگوی مصرف است چرا که آمارها به طور شفاف گویای واقعیت است. تا جایی که بیشترین وابستگی آبی در استان کرمان به میزان ۹۳ درصد، یزد ۹۱ درصد، البرز ۸۹ درصد، خراسان جنوبی ۸۹ درصد، هرمزگان ۸۸ درصد، همدان ۸۸ درصد، خراسان رضوی ۸۴ درصد و فارس هم ۸۰ درصد برآورد شده است.

فرصت تاریخی برنامه هفتم

دولت سیزدهم در تلاش است تا آب‌خوان‌ها را احیا کند و آنها را از عدم تعادل نجات دهد و تاکنون بیش از ۱۲۰ هزار ابزار برداشت آب با حجم برداشت معادل ۳.۷ میلیارد متر مکعب از منابع زیرزمینی در سطح کشور مسدود شده است که از این تعداد نزدیک به ۲۳ هزار ابزار در دو سال اخیر انجام شده است. اما این اقدام کافی نیست و برنامه هفتم یک فرصت تاریخی برای کمک به دولت جهت نجات آبی ایران است. به ویژه این‌که همچنان ۴۰۰ حلقه چاه غیرمجاز و بدون پروانه در حال مکیدن آخرین قطره‌های آب سفره‌های زیرزمینی هستند.

منبع: روزنامه همشهری