همشهری آنلاین- مرضیه ثمره‌حسینی: چند روز دیگر فصل زیبای پاییز آغاز می‌شود و دانش‌آموزان و دانشجویان راهی مدرسه و دانشگاه می‌شوند. روال روزهای آخر شهریور این است که بازار نوشت‌افزار پر جنب و جوش می‌شود اما امسال آنطور که رئیس اتحادیه صنف فروشندگان نوشت‌افزار تهران عنوان می‌کند رکود در بازار نوشت‌افزار حاکم است.
موسی فرزانیان با بیان اینکه گرانی سبب شده که امسال خانواده‌ها مدل خرید کردن خود را تغییر دهند، به همشهری آنلاین می‌گوید: امسال ترجیح خانواده‌ها این است که فعلا فقط برای شروع سال تحصیلی خرید و بقیه خریدشان را به ماه‌های بعد موکول کنند.
گفت‌وگوی ما با رئیس اتحادیه صنف فروشندگان نوشت‌افزار تهران در مورد وضعیت بازار نوشت‌افزار و قیمت کالاهای موجود در بازار را در ادامه بخوانید.
امسال، تقاضا در بازار نوشت‌افزار چطور است؟
تقاضا نسبت به سال قبل کمتر است و با اینکه فصل کار ما است بازارمان در رکود به سر می‌برد. البته کمبودی در بازار نداریم و جنس موجود است اما اتفاقی که افتاده این است که تحت تاثیر گرانی‌ها، توان خرید مردم کاهش یافته و مردم امسال خرید خود را به تدریج انجام می‌دهند در حالی که قبلا نزدیک ماه مهر که می‌شد بیشتر خانواده‌ها کل خرید یک سال مورد نیاز فرزند محصل خود را انجام می‌دادند اما الان یک مقدار خرید می‌کنند و بقیه خریدشان را به ماه‌های بعد موکول می‌کنند.
قیمت نوشت‌افزار چقدر تغییر کرده و نسبت به سال گذشته چند درصد گران شده است؟
امسال از اول سال که قیمت نوشت‌افزار تحت تاثیر تورم تغییر کرد تا الان تغییر قیمت نداشته و حتی در بعضی اقلام رقابت هم بوده و شاید قیمت‌ها کمتر شده. بر این اساس، قیمت‌ها نسبت به سال گذشته با توجه به نوع کالا و رقابتی که در بخش تولید وجود دارد، تغییر کرده. برای مثال خودکار ۲۰ درصد، مداد ۳۵ تا ۴۰ درصد و دفتر حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد تغییر قیمت داشته که تفاوتش نسبت به سال گذشته خیلی کم است. همانطور که اشاره شد، این میزان افزایش قیمت روال است و مطابق با تورم ۴۶ درصدی که بانک مرکزی اعلام کرد، اعمال شده و هیچ اتفاق خارج از ضابطه‌ای رخ نداده و حتی می‌شود گفت صنف ما در بیشتر اقلام با تورم فاصله دارد.
قیمت‌ها در بازار نوشت‌افزار خیلی متفاوت است و برخی اقلام قیمت‌های عجیب و غریب دارند. برای نمونه، قیمت مداد نوکی خیلی متفاوت است، علت چیست؟
در مورد مداد نوکی روال معمولی است و گرانی به خاطر تورم و ارز موجود است و گرانفروشی نیست. توجه داشته باشید که صنف ما در ۲ سالی که درگیر کرونا بودیم فروشی نداشت و بیشتر جنس‌ها در انبارها مانده بود که سال گذشته با همان قیمت به بازار عرضه شد اما الان جنس جدید با ارز جدید و هزینه‌های جدید قیمت‌گذاری شده است و این باعث شده تفاوت قیمت‌ها بیشتر نمود پیدا کند وگرنه ما گرانی خارج از روال معمول نداریم. البته در بعضی اقلام مانند مداد هزینه‌های تولید خیلی زیاد است و ممکن است همانطور که اشاره شد ۳۵ تا ۴۰ درصد نسبت به پارسال گرانی داشته باشیم اما در اقلامی مانند خودکار کارخانه‌های فعالی داریم و قیمت‌ها حدود ۲۰ درصد بیشتر شده است.
چرا در مورد برخی اقلام قیمت‌ها نجومی است؟ مثلا مداد رنگی بالای ۱۶ میلیون تومان هم در بازار موجود است.
دلیل اصلی این اتفاق به ممنوعیت واردات برمی‌گردد که از سال ۹۷ اعمال شد. وقتی واردات کالایی ممنوع می‌شود جنس قاچاق با چند برابر قیمت وارد کشور می‌شود. در این میان، دانش‌آموزان و کارآموزان و دانشجویان رشته‌هایی مانند رشته هنر به اقلامی نیاز دارند که در داخل تولید نمی‌شود و مجبور می‌شوند نیاز خود را از محل کالاهای قاچاق با چندبرابر قیمت اصلی خریداری کنند. در اینجا، مشکل دیگر این است که برای کالایی مانند مداد یک تعرفه تعریف شده است در حالی که ما ۲۰-۳۰ نوع مداد مختلف داریم. در حال حاضر مداد معمولی مشکی و قرمز در داخل تولید می‌شود و ما با واردات آن مخالف هستیم اما مدادرنگی هنری نداریم و اجازه وادات هم داده نمی‌شود برای همین مردم مجبورند جنسی که مثلا با ۵ میلیون تومان می‌شود خرید را ۱۶ میلیون تومان بخرند.
چند درصد از نوشت‌افزار بازار، ایرانی است؟
جنس‌های اصلی مانند مداد، پاک‌کن، تراش، خودکار و دفتر تا حدود ۸۰ درصد تولید داخل است اما در نمونه‌های هنری و طراحی آن مانند ماژیک هنری و طراحی، مداد و خودکار هنری تولید نداریم یا در اتود و مغز آن تولید نداریم و وارداتی است اما اقلام اصلی مورد نیاز بچه‌های مقطع ابتدایی بیشتر تولید داخل است.
در مورد کیفیت محصولات ایرانی هم توضیح می‌دهید؟ به نظر شما محصول ایرانی قابل رقابت با جنس خارجی است؟
کیفیت نوشت‌افزار تولید داخل خوب است اما انتظارات ما این است که بهتر شود. در این راستا درخواست ما همواره از تولیدکنندگان این بوده که وقتی دولت به این سمت رفته که مردم فقط کالای ایرانی استفاده کنند و بازار هم به این سمت می‌رود، از این فرصت استفاده کنند و کیفیت تولیدات خود را بالا ببرند تا اعتماد مردم را به کالای ایرانی جلب کنند. اما متاسفانه با انحصاری که پیش آمده است، شاهد تعلل برخی تولیدکنندگان در این زمینه هستیم.
در حوزه نوشت‌افزار قیمت مصوب داریم؟ نحوه نظارت بر قیمت‌گذاری نوشت‌افزار چگونه است؟
نه، قیمت مصوب نداریم اما نظارت داریم و هم اتحادیه، هم اصناف، هم تعزیرات و وزارت صمت از بازار بازرسی می‌کنند و واحدهای صنفی باید مطابق فاکتورِ خرید و فروش و سود مقرر کالاهای خود را به مردم بفروشند و اگر این موارد رعایت نشود برگ جریمه برای آنها صادر می‌شود. در این راستا، اگر مردم شاهد تفاوت قیمت یک کالای مشخص از مغازه‌ای به مغازه دیگر باشند می‌توانند این تخلف را اطلاع دهند. برای ثبت تخلفات، سامانه ۱۲۴ در دسترس است و تخلفاتی که به ما گزارش می‌شود به سرعت به آن رسیدگی می‌شود.
به عنوان پرسش آخر، شما برآوردی از حداقل هزینه اقلام اصلی نوشت‌افزار دارید؟
در حال حاضر برای مثال کسی که می‌خواهد برای خیریه خرید کند می‌تواند برای یک بچه دبستانی به غیر از کیف و جامدادی، با ۲۰۰ هزار تومان یک پک نوشت‌افزار معمولی ایرانی تهیه کند که از اول سال تا آخر سال استفاده کند. اما اگر کسی بخواهد جنس لوکس‌تر و با کیفیت بالاتر بخرد از آنجا که تنوع زیاد است چندان نمی‌شود برآورد دقیقی ارائه داد. مثلا می‌توان یک تراش ساده از هزار و ۶۰۰ تومان تا ۷ هزار تومان خرید و نوع مخزن‌دار آن ۱۲ هزار تا ۱۵ هزار تومان است یا خودکار ایرانی از ۳ هزار تا ۸ هزار تومان وجود دارد یا دفتر منگنه‌ای ۴۰ برگ ۱۰ هزار تومان، دفتر ته چسب ۲۰ هزار تومان، دفتر سیمی ۲۵ هزار تومان و نوع لوکس‌تر آن ۳۰ هزار تومان است. درواقع، چون کار برای بچه‌هاست، تنوع هم بسیار زیاد است و بر حسب کیفیت و برند قیمت‌ها متفاوت است. چنانچه قیمت یک پک ۲۰۰ هزار تومان است و پک دیگر ۶۰۰ هزار تومان و اقلام لوکس‌تر گران‌تر است.