همشهری- زهرا رفیعی:این وضع تا روز امروز نیز ادامه داشت. گرد و غبار پدیده‌ای است که با افزایش تاثیرات تغییرات اقلیمی و نحوه مدیریت منابع آبی در کشورها روز به روز شدیدتر می‌شود. اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار که با ابتکار عمل ایران برگزار می‌شود، با حضور نمایندگان ۵۰ کشور و ۱۵ نهاد بین‌المللی اجرایی شده است.
به امید قطعنامه‌ای برای مقابله با گرد و غبار
علی سلاجقه، رییس سازمان حفاظت محیط زیست: امیدواریم نتیجه نهایی این اجلاس رهاوردی برای همه کشورها در راه مقابله با گرد و غبار باشد و الزامات قطعنامه سازمان ملل متحد کشورها را در کنار هم قرار دهد. از سال ۲۰۰۰ میلادی تعداد وقوع خشکسالی‌ها و دامنه گستره آنها ۳۰ درصد افزایش داشته است. بر اساس آخرین یافته‌های جهانی و نتایجی که آژانس اسکاپ سازمان ملل متحد منتشر کرده، طی ۵۰ سال اخیر حدود ۵۰ درصد وقایع آب و هوایی مربوط به خشکسالی بوده است. بر اساس آخرین مقالاتی که ساینس منتشر کرده است، دریاچه‌های بزرگ و منابع عظیم آبی جهان به خشکی گراییده که این موضوع دال بر افزایش منابع گرد و غبار است. بنابر اعلام دبیرکل محترم سازمان ملل متحد سالانه ۷ میلیون نفر در اثر آلودگی جوی طبیعی و مصنوعی در حال مرگ هستند. این آمار و ارقام ما را به چاره‌اندیشی وادار می کند. به دلیل دستاوردهای بزرگ اجلاس منطقه‌ای سازمان ملل متحد ضمن قدردانی از کشور جمهوری اسلامی ایران، کشور ما را به عنوان میزبان اجلاس بین‌المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار انتخاب کرد. از آنجایی که تاکید رئیس جمهور محترم دولت مردمی سیزدهم بر اجرایی شدن نتایج این اجلاس‌ها است، اقدامات عملی نیز شروع شده است. به عنوان مثال در ۴ استان کشور عراق و ۲ استان مجاور ایران عملیات اجرایی شروع می‌شود. امیدواریم نتیجه نهایی این اجلاس رهاوردی برای همه کشورها در راه مقابله با گرد و غبار باشد و الزامات قطعنامه سازمان ملل متحد کشورها را در کنار هم قرار دهد.
سه پیشنهاد ریاست جمهوری ایران
ابراهیم رییسی، ریاست جمهوری: در سال‌های اخیر قطعنامه‌هایی برای مقابله با این پدیده‌ها صادر شده، اما از نکاتی که باید برای آن چاره‌ای اساسی اندیشید ضمانت اجرایی قطعنامه‌های سازمان‌های بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست است تا برخی کشورها با پشتوانه قدرت و ثروت نتوانند آنها را نقض کنند. امروز حفاظت از محیط زیست یک مسئله و دغدغه‌ای عمومی و نه صرفا مربوط یک کشور و منطقه خاص است و تهدیدهای ناشی از آسیب به محیط زیست برای جان انسان‌ها و امنیت غذایی همه کشورها و دغدغه‌مندان را به هفکری و همکاری وا داشته است. بدون تردید استفاده نادرست و ناعادلانه منابع آبی در پیدایش توفان‌های ماسه و گرد و غبار نقش دارد و این مسئله مستلزم توجه ویژه به مدیریت منابع آبی و مصرف آن است. توسعه‌یافتگی بدون توجه به مسائل زیست‌محیطی رویه‌ای غلط و مردود از جانب برخی کشورهای توسعه‌یافته است. کشورهای سلطه‌گر بدون توجه به مسائل محیط‌زیستی و صرفاً با نگاه به منافع اقتصادی و توسعه صنعتی و نظامی خود، مشکلات بسیاری را متوجه جوامع بشری کرده‌اند و با تهدید دریاها، جنگل‌ها و زمین‌ها به دیگر انسان‌ها ظلم می‌کنند. حفظ محیط زیست به هیچ وجه نباید تحت تأثیر مسائل سیاسی و تعارفات معمول دیپلماتیک باشد و تصمیمات اتخاذ شده در این زمینه باید به عنوان یک موضوع مهم خارج از این چارچوب‌ها دنبال شود. در راهبرد جمهوری اسلامی ایران «توسعه آری به خطر انداختن محیط‌زیست هرگز» همواره مورد توجه بوده و در کنار سازمان حفاظت از محیط زیست که به موضوع مهم تولید توجه دارد، کارآفرینان و صنعتگران ما نیز به این قانون و راهبرد اساسی توجه داشته و دارند. «استفاده از ظرفیت‌های مراکز علمی و تحقیقاتی»، «ایجاد صندوق مالی» و «تهیه پیوست‌های فرهنگی و رسانه‌ای» سه پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران برای مقابله مؤثر با توفان‌های شن و ماسه و گرد و غبار است.
کاهش آب دجله و فرات بار اضافه بر دوش عراقی‌هاست
نزار آمیدی، وزیر محیط زیست عراق: آلودگی‌های محیط زیستی و مشکلات کاهش سطح آب دریاها و ... وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشورها را تهدید کرده است. موضوع گرد و غبار یک پس‌رفت در حوزه محیط زیست محسوب می‌شود. کشور عراق با پیوستن به نهادهای بین المللی درصدد است که به حفظ محیط زیست کمک کند. افزایش جهانی دمای هوا، افزایش توفان‌های شن و غبار را به همراه داشته و شرایط اجتماعی و بهداشتی کشورهای مختلف از جمله عراق را تحت تاثیر قرار داده است همچنین کاهش آب دجله و فرات بار اضافه بر دوش مردم و دولت عراق گذاشته و بخش زیادی از منابع آبی رودخانه‌های عراق در سال ۲۰۲۳ خشک شده است. دولت عراق به دنبال هماهنگی به منظور برگزاری نشست‌های منطقه‌ای در حوزه محیط زیست است. کشورهای مختلف باید تجربه‌های خود را در حوزه حفاظت از محیط زیست به اشتراک گذارند. کشور عراق به سمت همکاری‌های دوجانبه و چند جانبه در حوزه محیط زیست رفته است و در سال ۲۰۲۲ هم تفاهمنامه با کشور ایران در این راستا منعقد کرد. همچنین در شهرها و استان‌های مختلف عراق مانند کربلا طرح‌های محیط زیستی در نظر گرفته شده است که امیدواریم نتایج موثری داشته باشد.
یک میلیون درخت تا ۲۰۳۰
فالح بن ناصر آل ثانی، وزیر محیط زیست و تغییرات آب و هوایی قطر: دولت قطر نیز درگیر پدیده گرد و غبار است و همیشه از کشورها در سطوح منطقه‌ای و بین المللی برای مقابله با گردو غبار دعوت کرده است. کشور قطر برنامه منظمی برای مقابله با بیابان‌زایی تعریف کرده است که تا سال۲۰۳۰ به‌طور کامل انجام خواهد شد. از جمله این برنامه‌ها کاشتن گیاه در مناطق بیابانی قطر است که کاشت یک میلیون اصله نهال در شهرهای بیابانی کشور قطر از جمله این برنامه‌ها است. با توجه به تاثیرات گرد و غبار بر اقتصاد کشورها، قطر تلاش می‌کند تا با کمک سازمان ملل متحد با کشورهایی که تحت تاثیر گرد و غبار هستند، همکاری کند. با مسئله گرد و غبار نباید به عنوان یک مسئله ثانویه برخورد کنیم
تخصیص ۲ میلیارد هکتار از اراضی غربی‌ترین کشور آفریقا
علیون ندویه وزیر محیط زیست و توسعه پایدار سنگال: پیشروی بیابان‌ها می‌تواند سلامتی انسان‌ها را دچار خطر کند. در چنین شرایطی سنگال همچون کشورهای دیگر مشارکت‌های لازم را برای مقابله با بیابان‌زایی را انجام داده است. سنگال در صحرا واقع شده است و توفان‌های شدید ماسه و گرد و غبار را تجربه می‌کند. گرد و غبارها ۲۵ درصد پدیده‌های محیط زیستی سنگال را تشکیل می‌دهد. بیابان‌زایی و از بین رفتن چراگاه‌ها از مهم‌ترین تاثیرات این پدیده است. در نتیجه لازم است نهالکاری وسیعی را در منطقه انجام دهیم تا بتوانیم با این چالش‌ها مقابله کنیم. برای ایجاد جنگل‌ها و تقویت زمین باید تلاش کنیم و حدود دو میلیارد هکتار از اراضی سرزمین سنگال به این امر اختصاص یافته است. حدود ۶۴۰میلیون دلار بودجه برای اجرای پروژه‌ها در نظر گرفته شده است.
خیزش میلیون‌ها تن گرد و غبار از بستر دریاچه آرال
عزیز عبدالحکیم‌اف، وزیر محیط زیست و تغییرات اقلیمی ازبکستان: متأسفانه به دلیل تغییرات اقلیمی و تنزل شرایط محیط زیستی شاهد از بین رفتن گونه‌ها و مهاجرت انسان‌ها در بخش‌های مختلفی از جهان هستیم. در کشور ازبکستان بیش از ۵۰ درصد سرمایه‌گذاری کشور به بیابان‌زدایی اختصاص داده شده است. در حال حاضر ۳ میلیون هکتار از بستر دریاچه آرال به کانون گرد و غبار و توفان نمک تبدیل شده است و این گرد و غبار و توفان‌ها تا هزاران کیلومتر قابلیت حرکت دارد همچنین سالانه حدود ۶ تا ۱۰۰ میلیون تن از این گرد و غبار از دریاچه آرال وارد جو می‌شود. این توفان‌ها سبب افزایش ۴۶ درصدی بیماری‌های تنفسی در کودکان و افزایش ۳۸ درصدی آن در بزرگسالان شده است.
تاثیر تروریسم در محیط زیست سوریه
شکرالله جدید، وزیر محیط زیست سوریه: سوریه با چالش‌های محیط زیستی فراوانی همراه شده است ولی با این وجود ما اقدامات گسترده‌ای برای تثبیت خاک و حفاظت از محیط زیست داشته‌ایم البته بخشی از این پروژه‌ها به دلیل اقدامات تروریستی در حال حاضر متوقف شده است. سوریه با خشکسالی و افزایش درجه حرارت هوا و موج‌های گرد و غبار مواجه است. تحریم‌ها در تشدید این موضوعات مشکل آفرین بوده و باید اقدامات مؤثری جهت رفع این مشکلات صورت گیرد. سوریه پایبند به ۳۵ توافق محیط زیستی به ویژه توافقنامه پاریس و توافق‌نامه‌های سازمان ملل برای مقابله با بیابان زایی و حفاظت از محیط زیست است. راهبرد سوریه با رهبری بشار اسد صلح فراگیر با هدف توسعه پایدار است همچنین ایران از طریق برگزاری این اجلاس نقش مؤثری در جهت مقابله با توفان‌های گرد و غبار و ماسه دارد.
نمایندگانی از ۵۰ کشور
۱۵ نهاد بین المللی
۱۲۴ میلیارد دلار خسارات اقتصادی ناشی از خشکسال در ۵۰ سال
۷۰۰ میلیون نفر مهاجرت ناشی از خشکسالی تا سال ۲۰۳۰
۳.۲ میلیارد نفر در جهان با مشکل کمبود آب مواجه هستند تا سال ۲۰۵۰ به ۵ میلیارد نفر خواهند شد
۲۷۰ میلیون هکتار کانون گرد و غبار خارجی
دوبرابر شدن تعداد روزهای دارای گرد و غبار در یک دهه اخیر
۵ میلیارد نفر در جهان حداقل ۱ ماه در سال به آب دسترسی نخواهند داشت
۵۰ درصد تالاب‌ها و دریاچه‌های جهان در ۳۰ سال گذشته خشک شده است
کشورهای ترکمنستان، ارمنستان، ازبکستان، آذربایجان و ایران بیشترین تاثرپذیری را از گرد و غبار دارند.
۲۲ استان ایران تحت تاثیر پدیده گرد و غبار قرار دارند