به گزارش همشهری آنلاین، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا در پیامی در ایکس (توییتر سابق) در واکنش به تحولات اخیر در منطقه قرهباغ کوهستانی، گفت ایالات متحده از جمهوری آذربایجان و ارمنستان میخواهد به همکاری با یکدیگر برای حل مسائل باقیمانده از طریق گفتوگوی مستقیم ادامه دهند. وی افزود کریدور لاچین به همراه مسیرهای دیگر منتهی به قرهباغ کوهستانی باید فوراً بازگشایی شود.
پیشتر «آرمن پرس» خبرگزاری دولتی ارمنستان گزارش داد جمهوری آذربایجان و نیروهای ارمنستانی منطقه قرهباغ کوهستانی برای بازگشایی مسیر کلیدی کریدور لاچین به توافق دست یافتهاند. این گزارش به نقل از مقامات قرهباغ افزود آنها این توافق را با توجه به مشکلات انسانی شدید در منطقه پذیرفتهاند. بعد از این خبر، «حکمت حاجیاف» مشاور رئیسجمهور آذربایجان در گفتوگو با رویترز تایید کرده بود که مقامات قرهباغ در ازای بازگشایی مسیر مسدود شده به ارمنستان (کریدور لاچین)، موافقت کردهاند که اجازه عبور محمولههای کمک از جمهوری آذربایجان به این منطقه را بدهند.
اما او ساعاتی بعد توافق باکو با منطقه قرهباغ کوهستانی برای بازگشایی همزمان راهها به جمهوری آذربایجان و ارمنستان را تکذیب کرد. حاجیاف در پیامی که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرد، نوشت، باکو پیشنهاد بازگشایی همزمان راهها را داده اما آنچه او «رژیم غیرقانونی» در قرهباغ خواند، آن را رد کرده است. حاجیاف در اشاره به ایست بازرسی که باکو در مسیر لاچین ایجاد کرده، افزود جمهوری آذربایجان کنترل «مرز و گمرک» را در کریدور لاچین -که قرهباغ را به ارمنستان متصل میکند- حفظ خواهد کرد.
وزارت خارجه آمریکا در واکنش به این تحولات در بیانیهای اعلام کرد عمیقاً نگران وخامت سریع وضعیت انسانی در منطقه قرهباغ کوهستانی است. این بیانیه افزود: شاهد آن هستیم که تدارکات بشردوستانه نزدیک مسیر لاچین و آغدام قرار دارد و درخواست خود را برای باز شدن فوری و همزمان هر دو کریدور به منظور عبور تدارکات بشردوستانۀ به شدت موردِ نیاز زنان، کودکان و مردان در منطقه قرهباغ کوهستانی را تکرار میکنیم.
در این بیانیه همچنین از سران دو کشور همسایه خواسته شده از هرگونه اقدامی که تنشها را افزایش میدهد یا توجهات را از این هدف منحرف میکند، خودداری کنند و استفاده از زور برای حلوفصل اختلافات غیرقابل قبول خوانده شده است.
در این بیانیه همچنین تاکید شده که هر توافق صلحی باید از حقوق و امنیت ساکنان منطقه قرهباغ محافظت کند. آمریکا همچنین خواستار گفتوگو بین باکو و ساکنان منطقه قرهباغ که عمدتاً ارمنی هستند، شده است. در پایان این بیانیه تاکید شده، «تنها راه پیشرو، صلح، گفتوگو و عادیسازی روابط بین ارمنستان و آذربایجان بر مبنای احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی طرف مقابل است».
قرهباغ در سطح جهانی به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته میشود اما از زمان جنگی که مصادف با فروپاشی اتحاد شوروی در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی شد، به دست جمعیت ۱۲۰ هزار نفری قوم ارمنی کنترل میشود.
جمهوری آذربایجان بخشهای بزرگی از منطقه قرهباغ کوهستانی را در جنگ ۲۰۲۰ پس گرفت و قرهباغ را تقریباً به طور کامل محاصره کرد. از دسامبر ۲۰۲۲--در نُه ماه گذشته-- غیرنظامیان جمهوری آذربایجان شروع به مسدود کردن آخرین راه ارتباطی قرهباغ به ارمنستان کردند که باعث کمبود شدید مواد غذایی، سوخت و دارو شده است.
باکو، ایروان را در ماههای گذشته متهم کرده که از کریدور لاچین برای قاچاق تسلیحات استفاده میکند و پیشنهاد بازگشایی همزمان جادهها را رد کرده است.