همشهری آنلاین- گروه سیاسی: نماینده زابل و زهک در مجلس با اشاره به دیدار روز دوشنبه ۲۰شهریورماه۱۴۰۲ رهبر معظم انقلاب با مردم سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی به همشهری آنلاین گفت: رهبر معظم انقلاب درخصوص کمکاریهای صورت گرفته در طرحهای توسعهای سیستان و بلوچستان سخنان ارزشمندی داشتند. آیتالله خامنهای این صحبت را داشتند که ما برنامههایی داشتیم و اگر مصوبات ایام سفر من انجام میشد، زیرساختها احداث میشد و دولتها کوتاهی نمیکردند، الآن چهره استان سیستان و بلوچستان این نبود. بحث ایشان هم همان راهآهن و قطار سیستان و بلوچستان بود.
حبیبالله دهمرده گفت: حضرت آقا در سفری که سال۱۳۸۲ به سیستان و بلوچستان داشتند این مطلب را مطرح کردند که اگر محور چابهار-میلک زابل فعال شود، شرق کشور متحول میشود. این جمله تاریخی ایشان بود. این محور شامل راهآهن و توسعه چابهار بود تا کشتیهای پهنپیکر بتوانند در چابهار پهلو بگیرند. طرح بعدی راهآهن چابهار به میلک زابل بود. قسمت بعدی هم احداث آزادراهها بود. این جزو برنامههای حضرت آقا بود. وقتی من استاندار سیستان و بلوچستان شدم، توسعه اسکله و تشکیلات چابهار را به کمک قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا و سایر دستگاهها شروع کردیم و قبل از دولت آقای روحانی اسکله افتتاح شد، یعنی این قابلیت را در چابهار بهوجود آوردیم که هر کشتیای میتواند آنجا پهلو بگیرد.
راهآهن را به چابهار برسانید
عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه با اشاره به ظرفیتهای جنوب سیستان و بلوچستان گفت: امروز اسکلههای چابهار این قابلیت را دارند که هر کشتی با هر ظرفیتی از هر نقطه دنیا میتواند در آنجا پهلو بگیرد؛ بارش را تخلیه کند یا بارگیری کند. این مسئله حل شد. البته نواقصی دارد که باید برطرف کنند.
دهمرده افزود: مسئله دوم مسیر راهآهن، چابهار، ایرانشهر و حیدرآباد کرمان بود که از استان سیستان و بلوچستان فقط همان تکه در طرح قرار داشت. این ایراد را دنبال کردیم تا مسیر راهآهن را از نظر قانونی اصلاح کردیم و مسیر به چابهار، زاهدان و ایرانشهر اصلاح شد. کار شروع شد که من در استانداری سیستان و بلوچستان عوض شدم. مسیر راهآهن در دوره آقای روحانی لخلخکنان پیش رفت؛ در حالیکه قرار بود این محور ظرف مدت ۲سال وصل شود. از آن طرف هم راهآهن به زابل وصل شود. زاهدان در دوره استانداری بنده به شبکه سراسری راهآهن متصل شد. راهآهن چابهار، زهدان و کرمان تا قبل از بنده نبود.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس یادآور شد: انگلیسیها ۱۱۰سال قبل مسیر ریلی هندوستان و پاکستان را ایجاد کرده بودند و در ایران به زاهدان میرسید؛ بار از هندوستان تا زاهدان میآمد، ولی راهآهن از زاهدان به مرکز کشور وصل نبود. من مسیر ریلی زاهدان به کرمان را ظرف ۳سال وصل کردم. زاهدان اینگونه از مرکز ایران به هندوستان وصل شد. این کار هم در همان فاصله سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ که استاندار بودم انجام شد.
او درباره عقبماندگی ریلی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: در عین حال راهآهن محور چابهار به زاهدان باقی ماند و قسمت زابل به میلک هم رها شد. این قسمتها لخلخ کنان در دولتها پیش رفت و هنوز هم چابهار به زاهدان وصل نشده است. در حالیکه راهآهن زاهدان، کرمان و تهران ظرف مدت ۳سال تکمیل و وصل شد.
فرصت را از دست دادیم
استاندار سابق سیستان و بلوچستان درباره رقبای منطقهای ایران در مسیرهای کریدوری یادآور شد: وقتی راهآهن چابهار به زاهدان رها شد، هندیها به گوادر آمدند و همزمان چینیها در پاکستان سرمایهگذاری سنگینی کردند تا برنده این رقابت کریدوری باشند. ما فرصتسوزی کردیم و راهآهن را تکمیل نکردیم. طرح راهآهن زابل با ردیف بودجهای که در مجلس برای آن باز کردیم تکمیل شد و به طرح چابهار، زاهدان، میلک زابل، بیرجند، یونسی و سایر نقاط بالادست شرق کشور تبدیل شد. قطعه راهآهن زابل به زاهدان در مسیر کریدوری ما بسیار مهم است. کوتاهترین مسیر کریدور ریلی ما چابهار به میلک زابل است و افغانستانیها، چینیها و هندیها همگی به آن علاقهمند هستم. ما این فرصت را هم زیر پا گذاشتیم.
دهمرده با بیان اینکه ما در فرصتسوزی شاگرد اول شدیم، تصریح کرد: من با سابقه مسئولیت اجرایی و نمایندگی مجلس نمیتوانم ادعای بیاساسی در عقبماندگیهای سیستان و بلوچستان داشته باشم. من دهها طرح به مجلس بردهام و همه آنها قانونی شده است. بحث ما این است که متاسفانه دولتها کوتاهی خودشان را به گردن این و آن میاندازند. ما تکمیل زیرساخت کریدوری چابهار را آنقدر به تاخیر انداختیم که هند فکر مسیر جایگزین افتاد. ما میتوانستیم ۱۰سال قبل زیرساختهای مدنظر مقام معظم رهبری در بحث کریدوری استان سیستان و بلوچستان را تکمیل کنیم. مسئولان کجا بودند و چرا نکردند؟ الآن کریدور را تکمیل نکردهایم و همچنان ارادهای هم در اتمام آن نداریم. دیگران هم از این فرصت سوءاستفاده میکنند.
او افزود: برخی مسئولان ما عادت کردهاند کمکاری و بیعرضگیها را به گردن دیگران بیندازند. اگر کریدور ریلی سیستان و بلوچستان تکمیل میشد، هندوستان دلیلی نداشت به فکر توافق با عربستان با آمریکا بیفتد. ما وقتی فرصت را از دست میدهیم، بستر را برای دیگران فراهم میکنیم. ما در شمال کشور هم این فرصتسوزیها را در ارتباط با مسیرهای ارتباطی حوزه آذربایجان، ارمنستان و ترکیه داشتهایم. چرا ما در این مناطق مرزی سرمایهگذاری نکردیم تا آنها سوءاستفاده نکنند؟ آیا این مسیرهای کریدوری را ما کشف کردیم یا قرنها مدنظر بودهاند؟ مشکل در سوءمدیریتهاست که فرصتها را از دست میدهیم. ما کمکاری خودمان را در اکثر مواقع گردن دیگران میاندازیم.
یک انتظار از دولت انقلابی آقای رئیسی
دهمرده گفت: ما در مباحث هایتک موشک نقطهزن و پهپادی سرمایهگذاری کردیم و به نقطهای رسیدیم که هیچ کس نمیتواند ما را تحریم کند. ما در جاهایی که ضعیف عمل کردیم فرصتها را از دست دادیم. اگر گروه۲۰ بر سر کریدور ترانزیتی هند، عربستان و اروپا به تفاهم نمیرسیدند باید در عقل آنها شک میکردیم. دولت آقای روحانی کوتاهی کرد ولی راهآهن سیستان و بلوچستان در دولت آقای رئیسی نیز حرکت بسیار کندی دارد. من استاندار دولت احمدینژاد بودم و در دورهای گاز را با لوله قطر ۵۶اینچی از بوشهر عسلویه به ایرانشهر سیستان و بلوچستان در فاصله ۹۰۰کیلومتری رساندیم؛ الآن چرا در پروژهها متوقف شدهایم؟ چون کوتاهی وجود دارد. دولت مکلف است که برنامههایش را انجام دهد. اگر این محورها چند سال قبل تکمیل میشد، کسی میتوانست امروز ما را تهدید کند؟ دولت آقای روحانی کوتاهی کرد ولی ما از دولت انقلابی آقای رئیسی انتظار داریم مشکل را حل کند. دیپلماسی آب در مرز سیستان و بلوچستان به کجا رسید؟
ارائه راهکار
نماینده زابل و زهک در مجلس درباره راهکارهایش برای جبران این بخش از عقبماندگیها گفت: اگر من جای دولت آقای رئیسی باشم، بهعنوان یک راهکار سیاستگذاری ویژه میکنم، از بخشهایی میزنم و این کار اساسی را انجام میدهم؛ ولی بهمحض اینکه طرح به بهرهبرداری رسید، چند برابر برداشت میکنم و با پول آن عقبماندگیهای دیگر را هم اصلاح میکنم، چون راهآهن درآمد دارد و دیگر کسی برای خودش مسیر درست نمیکند. دولتها عادت به دید بلندمدت ندارند؛ سر کار که میآیند تصمیم میگیرند صرفا خرج امورات جاری کنند، امورات را جمعوجور کنند تا صدای هیچ کس درنیاید، هیچ فشاری به دولت وارد نشود و هیچ کس به آنها خرده نگیرد و به همین علت کشور را اسیر مسائل کوتاهمدت میکنند و دوردستها فراموش میشود. پرداخت پول نقد به مردم مشکلی را حل نمیکند. سد و راهآهن است که برای کشور تولید درآمد میکند. این آیندهنگری نیست.