به گزارش همشهری، در دنیای امروز بزرگ‌ترین عامل ایجادکننده فقر نه کمبود درآمد، بلکه توزیع ناعادلانه آن است. طبق قواعد اقتصادی تقسیم درآمد در یک کشور باید به‌نحوی باشد که سهم بیشتری از مردم در طبقه متوسط جای بگیرند.
در یک جامعه متعادل، شمار ثروتمندان و فقیران در کشور بسیار کم است و در مقابل تعداد افرادی که در طبقه متوسط قرار می‌گیرند، زیاد است. افزایش گروه‌های بسیار پردرآمد یا بسیار کم درآمد نشان‌دهنده توزیع نامتناسب درآمد در آن کشور است.
برای محاسبه میزان برابری در توزیع ثروت در هر کشوری از شاخصی با نام ضریب جینی استفاده می‌شود. طبق تازه‌ترین گزارش مرکز آمار، این آمار در اقتصاد ایران بهبود پیدا کرده است.
کاهش نابرابری در اقتصاد
آنطور که مرکز آمار ایران گزارش کرده، ضریب جینی در اقتصاد ایران در سال۱۴۰۱ به ۰.۳۸۷۷ رسیده که نشان می‌دهد این ضریب نسبت به سال قبل ۰.۰۰۶۱واحد درصد کاهش یافته است. یعنی میزان نابرابری اقتصادی و فاصله طبقاتی در اقتصاد ایران کمتر شده است. کاهش این عدد به‌معنای کاهش نابرابری و افزایش آن به‌معنای افزایش نابرابری و فاصله طبقاتی است.
طبق این گزارش در این مدت همچنین میزان نابرابری درآمدی در بین خانواده‌های شهری به شکل مطلوبی کاهش یافته و با ۰.۰۱۶۱واحد درصد از ۰.۳۸۵۷ به ۰.۳۶۹۶درصد رسیده است. با این حال اوضاع در میان خانوارهای روستایی متفاوت بوده است؛ چرا که طبق گزارش مرکز آمار ضریب جینی در این مناطق افزایش یافته که نشان می‌دهد سطح نابرابری رشد کرده است.
ضریب جینی چیست؟
ضریب جینی یکی از پرکاربردترین معیارهای محاسبه نابرابری اقتصادی و ابزار مهمی برای تجزیه و تحلیل درآمد یا توزیع ثروت در یک کشور است. این شاخص توزیع‌درآمد یا به‌عبارتی «توزیع ثروت در میان یک جمعیت را بررسی می‌کند.» ضریب جینی می‌تواند بین عدد صفر تا یک باشد. ضریب صفر نشان‌دهنده توزیع کاملا برابر درآمد در یک جامعه و ضریب یک نیز نشان‌دهنده نابرابری کامل است. هنگامی که ضریب جینی نزدیک به یک باشد، به‌معنای این است که افراد با درآمد بالا به‌صورت نامتناسبی حجم زیادی از کل درآمد جامعه را دریافت می‌کنند و هر چقدر این ضریب نزدیک به صفر باشد، به‌معنای آن است که درآمدها به شکل عادلانه‌تری بین افراد جامعه تقسیم شده است. به بیان بهتر، این شاخص میزان پراکندگی درآمد یا ثروت را در یک جامعه اندازه‌گیری می‌کند. سیاستگذاران می‌توانند با استفاده از ضریب جینی، میزان نابرابری و تأثیر اقدامات خود در جوامع را بررسی کنند.
ضریب جینی در مناطق شهری و روستایی از ابتدای دهه۸۰ تاکنون
| سال |
کل کشور |
شهری |
روستایی |
| ۱۳۸۰ |
۰.۴۳۰۴ |
۰.۴۱۹۹ |
۰.۳۸۶۴ |
| ۱۳۸۵ |
۰.۴۳۵۶ |
۰.۴۱۵۶ |
۰.۳۹۹۷ |
| ۱۳۹۰ |
۰.۳۷۰۰ |
۰.۳۵۶۸ |
۰.۳۳۹۴ |
| ۱۳۹۵ |
۰.۳۹۰۰ |
۰.۳۷۳ |
۰.۳۳۶۲ |
| ۱۳۹۷ |
۰.۴۰۹۳ |
۰.۳۹۴ |
۰.۳۵۹۵ |
| ۱۳۹۸ |
۰.۳۹۹۲ |
۰.۳۸۲۸ |
۰.۳۵۳۹ |
| ۱۳۹۹ |
۰.۴۰۰۶ |
۰.۳۸۳۵ |
۰.۳۵۹ |
| ۱۴۰۰ |
۰.۳۹۳۸ |
۰.۳۸۵۷ |
۰.۳۵۹۴ |
| ۱۴۰۱ |
۰.۳۸۷۷ |
۰.۳۶۹۶ |
۰.۳۶۴۳ |