دلایل اصلی ناباروری که نمی‌دانستید

همشهری آنلاین، داشتن فرزند یک نعمت محسوب می‌شود که برخی از افراد به دلیل ناباروری، از این نعمت محروم هستند. این روزها ناباروری یکی از مشکلاتی است که بسیاری از زوج‌ها درگیر آن هستند؛ مشکلی که از نظر روانی، فشار زیادی را به زوجین وارد می‌کند و به همین دلیل، مسئله‌ای نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. «دکتر عزیزه قاسمی‌نژاد» متخصص زنان و زایمان، فوق تخصص نازایی و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران برخی از نکاتی را که در رابطه با ناباروری باید بدانید، به شما می‌گوید.

ناباروری چه موقع اتفاق می‌افتد؟

خیلی از افراد تعریف درستی از ناباروری ندارند و همین مسئله می‌تواند روی زندگی زوجین تأثیر سوء بگذارد. زمانی که دو نفر با سن زیر ۳۰ سال (به‌ویژه اگر خانم این ویژگی را داشته باشد) ازدواج کنند، اگر بدون راه‌های جلوگیری و استفاده از هیچ‌ نوع دارویی، هفته‌ای دو تا سه بار رابطه‌ی زناشویی داشته باشند، باید طی یک سال، بارداری با احتمال ۹۰ درصد، اتفاق بیفتد. اگر باروری در چنین شرایطی اتفاق نیفتد، باید به ناباروری شک کرد و برای بررسی بیشتر به متخصص زنان و زایمان (ناباروری) مراجعه کرد.

ناباروری مختص زنان است؟

به دلیل باورهای نادرستی که در جامعه وجود دارد، خیلی از افراد ناباروری را مختص خانم‌ها می‌دانند، درحالی‌که این باور نادرست است و همان‌طور که خانم‌ها می‌توانند دچار ناباروری شوند، آقایان نیز می‌توانند چنین مشکلی داشته باشند، درواقع علت ناباروری فقط به خانم‌ها مربوط نمی‌شود. حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از علل ناباروری به مردان برمی‌گردد، البته برای ناباروری علل مختلفی وجود دارد.

مواظب لپ‌تاپ باشید

در گذشته به نسبت امروز، مسئله‌ی ناباروری خیلی کمتر از امروز بود. شاید دلیل این مسئله تا حدودی به سبک زندگی افراد بازگردد. استفاده از ابزارهای تکنولوژی به شکل نادرست می‌تواند باعث ناباروری شود. یکی از عواملی که می‌تواند روی ناباروری افراد تأثیر بگذارد، گرما محسوب می‌شود؛ گرما روی اسپرم‌سازی تأثیر سوء می‌گذارد.

اسپرم‌سازی در بیضه‌ها انجام می‌شود، به همین دلیل دمای این نقطه از بدن، به نسبت سایر قسمت‌های آن باید پایین‌تر از ۳۷ درجه‌ی سانتی‌گراد باشد. بسیاری از آقایان جوان یک عادت بد دارند، این دسته از افراد لپ‌تاپ را روی پای خود می‌گذارند که همین مسئله به‌مرورزمان، باعث ناباروری در آینده خواهد شد. علاوه بر این مسئله، یکی دیگر از عواملی که می‌تواند منجر به ناباروری شود، تلفن همراه است. تلفن همراه اثرات سوء به همراه دارد. افراد نباید تلفن همراه را داخل جیب خود بگذارند چون انجام این کار می‌تواند مسئله‌ی ناباروری را به همراه داشته باشد.

تلفن همراه می‌تواند تأثیرات سوء بر تخمدان نیز بگذارد به همین دلیل به همه‌ی افراد توصیه می‌شود که تلفن همراه را تا جای ممکن از بدن خود دور نگه دارند و در مواقع غیرضروری آن را خاموش کنند. والدین باید به کودکان خود توجه کافی داشته باشند و از در اختیار قرار دادن موبایل به کودک، خودداری کنند، چون این دسته از کودکان هم می‌توانند در آینده مستعد ابتلا به ناباروری شوند. علاوه بر لپ‌تاپ و تلفن همراه، عوامل دیگری هم وجود دارند که می‌تواند روی بدن آقایان تأثیر سوء بگذارد. برای مثال، آن دسته از افرادی که مشاغلی چون نانوایی، آجرپزی، رانندگی و ... دارند، به دلیل تماس بیش‌ازحد با گرما، می‌توانند دچار ناباروری شوند.

کم‌ کار کنید تا بارور بمانید

یکی دیگر از دلایلی که می‌تواند باعث ناباروری شود، کار زیاد است. خستگی، نداشتن انرژی، فشار و استرس بیش‌ازحد از دیگر عواملی هستند که باعث ناباروری در زنان و مردان ‌می‌شوند. افراد برای پیشگیری از ناباروری باید اقدام به کاهش استرس خود کنند.

لاغری و چاقی دردسرساز

آن دسته از خانم‌هایی که دچار چاقی هستند، باید اقدام به لاغری کنند و آن دسته از افرادی هم که لاغر هستند، باید وزنشان را زیر نظر متخصص، افزایش بدهند، چون چاقی و لاغری بیش‌ازاندازه‌ می‌تواند منجر به ناباروری شود. یکی از شرایط لازم برای تخمک‌گذاری این است که حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد وزن بدن از چربی تشکیل شود. چاقی یا لاغری بیش‌ازحد، می‌تواند شانس تخمک‌گذاری را کم کند و در روند آن اختلال ایجاد کند. آن دسته از افرادی که از بی‌اشتهایی عصبی رنج می‌برند و لاغری مفرط دارند می‌توانند دچار ناباروری شوند. همچنین نباید رژیم‌های نادرست و سخت گرفت چون انجام این کار نیز بر روند تخمک‌گذاری تأثیر سوء می‌گذارد.

سنم زیاد است؟

یکی از عواملی که برای بارداری باید مدنظر داشت، سن است. سن در مسئله‌ی بارداری نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. افزایش سن باعث می‌شود تعداد فولیکول‌های بدن خانم‌ها کم شود، از سن ۳۵ سالگی به بعد این مسئله تشدید می‌شود. علاوه بر سن، عوامل دیگری هم وجود دارند که در ناباروری به‌صورت غیرمستقیم نقش دارند که می‌توان به آندومتریوز (Endometriosis)، فیبرم رحم (Uterine fibroids)، دیابت و فشارخون بالا اشاره کرد. همچنین عفونت لگنی، یکی دیگر از عواملی است که می‌تواند باعث ناباروری شود. ژنتیک نیز در ابتلا به ناباروری تأثیر دارد. در برخی از افراد، یائسگی زودتر از سن ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد که این مسئله می‌تواند باعث ناباروری شود.

باز هم هست؟

یکسری از افراد به‌صورت ارثی، تخمدان‌های تنبلی دارند که به این مشکل سندرم پلی‌کیستیک تخمدان (‌PCO) می‌گویند. این دسته از افراد معمولاً با مشکل تخمک‌گذاری مواجه خواهند شد که این مسئله ناباروری را به دنبال دارد. افرادی که به این مشکل مبتلا هستند، باید تحت نظر پزشک باشند چون درمان قطعی برای این مسئله هنوز وجود ندارد. این دسته از افراد باید زیر نظر متخصص زنان و زایمان (نازایی) بارور شوند.

باز هم سیگار متهم است

کشیدن سیگار و قلیان، چند سالی است که بین خانم‌ها رایج شده است؛ استفاده از سیگار، قلیان و مواد مخدر می‌تواند شانس ابتلا به عفونت واژن را افزایش بدهد که این مسئله می‌تواند روند باروری را با مشکل مواجه کند.
علاوه بر این یکسری مواد سمی موجود در سیگار و قلیان یا مواد مخدر، می‌تواند باعث ابتلا به ناباروری در افراد شود.

کمک گرفتن از روش فریزکردن

شاید این سؤال به ذهن خیلی از افراد برسد که چه زمانی مناسب‌ترین زمان، برای بارداری است در جواب به این سؤال باید گفت که بهترین سن برای بارداری خانم‌ها حدود ۲۵ سالگی محسوب می‌شود.

به دلایل زیادی سن ازدواج و باروری افزایش پیدا کرده است که انجام چنین کاری می‌تواند مشکل ناباروری را به همراه داشته باشد.

یکی از روش‌هایی که برخی از دختران جوان به دلیل ناآگاهی به آن روی آورده‌اند، فریز کردن تخمک است. دختران جوان این کار را برای به تعویق انداختن باروری انجام می‌دهند.

احتمال باروری تخمک فریزشده، بسیار کم است و در بسیاری از موارد، این تخمک‌ها حتی بارور هم نمی‌شوند. فریز کردن تخمک و شیوه‌های دیگر تنها برای دخترانی توصیه می‌شود که مبتلابه سرطان هستند و باید کارهایی چون شیمی‌درمانی و پرتودرمانی‌ روی آن‌ها صورت بگیرد.

دلیل این مسئله هم این است که در اثر ابتلا به سرطان و این روش‌های درمانی، احتمال آسیب به فولیکول‌ها وجود دارد.

عفونت را جدی بگیرید

عفونت یکی از مواردی است که خانم‌ها و دختران جوان باید به آن توجه داشته باشند، چون عفونت مکرر می‌تواند زمینه‌ را برای ابتلا به ناباروری مساعد کند.

همه‌ی خانم‌ها و دختران باید برای بررسی سلامت خود به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند و در صورت ابتلا به بیماری، باید حتماً درمان جدی گرفته شود.

در ورزش افراط نکنید

یکی از کارهایی که همه‌ی پزشکان برای داشتن بدن سالم، آن را توصیه می‌کنند، ورزش کردن است؛ اما ورزش بیش‌ازحد می‌تواند تأثیر بدی روی بدن بگذارد. آن دسته از ورزشکارانی که به‌صورت حرفه‌ای ورزش می‌کنند به دلیل آمادگی برای شرکت در مسابقات دچار تغییرات وزن و استرس می‌شوند که این مسئله، می‌تواند باعث اختلال در تخمک‌گذاری شود که این مسئله ناباروری را به همراه دارد. ورزش در حد معمول و غیر افراطی، تأثیرات مثبتی را بر بدن می‌گذارد.