همشهری آنلاین:گروه خانواده- مژگان مهرابی:در صورتی که این آمار در سال گذشته، ۵۸۶ هزار و ۲۸۳ نفر را نشان می دهد. در برآورده های صورت گرفته، استان های تهران، خراسان رضوی و اصفهان بیشترین خشونت را ثبت کرده اند. این که چرا در کشور ما آمار نزاع خیابانی و خشونت روند رو به رشدی گرفته معضلی است که درباره آن با دکتر «نیره جهانبخش» مشاور و روانشناس گفت و گو می کنیم.
خشم های کنترل نشده
مشاجره، کتک کاری، ضرب و جرح، معضلی است که این روزها زیاد شاهد آن هستیم. متاسفانه خشونت اجتماعی از 2 دهه پیش تاکنون روند رو به رشدی به خود گرفته و اگر فکری به حال آن نشود در آینده ای نه چندان دور، شاهد عواقبی قتل، بزه، طلاق، سرقت دامن جامعه را می گیرد. شاید خیلی ها تصور کنند، ارگان های بهداشت و درمان یا نهادهای فرهنگی باید برای رفع این معضل دست به کار شوند. اما دکتر نیره جهانبخش معتقد است، خشونت زمانی رخ می دهد که فرد قادر به کنترل خشم خود نباشد. او می گوید: «خشم یک پدیده طبیعی است اما اگر با هیجان منفی همراه شود ایجاد دردسر می کند. مردم ما راه های کنترل خشم را نمی دانند، برای همین با کوچکترین مسئله ای زود از کوره در می روند. اگر فرد نسبت به رفتار خشن خویشتن دار باشد، به راحتی می تواند مسائل را حل و فصل کند. این مهارت اجتماعی را باید در خانواده یا مدرسه یاد بگیرد.» بارها دیده ایم بعضی از راننده ها تحمل سبقت گرفتن راننده دیگری را ندارند. یا اگر سپر ماشین شان با هم برخورد کند سریع با هم دست به یقه می شود. جوانی که بر سر پول دوست یا یکی از اعضاء خانواده اش را می کشد. کودکی که قربانی خشم آنی والدینش می شود یا مردی که همسرش را کتک می زند همه ناشی از خشم هایی است که کنترل نشده اند.
افراد عصبانی، صبح ها پیاده روی کنند
رفتار مردم با هم به گونه ای شده که انگار همدیگر را سخت تحمل می کنند. با دیدن نزاع در خیابان، بی تفاوت از کنار زد و خورد آدم ها رد می شوند و برایشان فرقی نمی کند چه اتفاقی می افتد. دغدغه های شهر نشینی، روزمرگی، مشکلات اقتصادی، نبود سرگرمی باعث شده حال آدم ها خوب نباشد، نه با خودشان و نه با دیگران. جهانبخش می گوید: «اختلالات شخصیتی یکی از علت هایی است که باعث پرخاشگری می شود. محرومیت، بی عدالتی و تبعیض باعث می شود شخصیت فرد را تحت شعاع قرار دهد خشم اگر کنترل نشود می تواند به وسواس، افسردگی یا اختلالات جسمی منجر شود.» به گفته این مشاور، افرادی که زود از کوره در می روند زود هم از رفتاری که با دیگران کردند پشیمان می شوند. به نوعی احساس گناه می کنند. او ادامه می دهد: «اختلالات شخصیتی از دوران کودکی شکل می گیرد. وقتی کودک مرتب مورد سرزنش قرار می گیرد. به مرود اعتماد به نفس خود را از دست داده و تحملش دربرابر ناکامیها کم می شود. بنابراین وقتی مورد تحقیر از سوی والدینش قرار می گیرد بر سر همکلاسی ها و خواهر و برادر کوچکتر از خود تلافی می کند. من همیشه به افراد عصبانی توصیه می کنم صبح ها پیاده روی کنند. به دل طبعیت بروند و موسیقی گوش دهند.»
افراد تحصیل کرده پرخاشگرترند
با بررسی های دکتر جهانبخش بسیاری از کسانی که خشونت را رویه زندگی خود می کنند، افرادی هستند که در دوران کودکی از کمبودهای عاطفی رنج برده اند. آنها نتوانسته اند با دغدغه های فکری خود کنار بیایند و همین معضل بزرگی برایشان شده است. او متذکر می شود: «بسیاری از ضعف ها مثل اضطراب و ترس در دوران کودکی در بزرگسالی به خشم و گاها افسردگی تبدیل می شود. تصور اغلب ما بر این است که فراد کم سواد پرخاشگرند. در صورتی که اغلب کسانی که برای مشاوره مراجعه کرده اند، افراد تحصیل کرده با سطح علمی کارشناسی به بالا بودند.» بد نیست بدانید طبق آمار به دست آمده از سوی وزارت بهداشت و علوم میزان شیوع افسردگی در ایران رتبه چهارم را به خود اختصاص داده است. جهانبخش در پایان اشاره می کند: «تصور کنید پدر خانواده در سرکار با مشکلی مواجه شود. چون نمی داند چطور از دست خشم خود خلاص شود، آن را با خود به خانه می آورد. در منزل بر سر مسائل کم اهمیت با همسرش بگو مگو می کند و دست آخر خشم پدر و مادر بر سر کودک خالی می شود. کودک سرخورده شده و هر چه بزرگتر می شود، عقده های روانی اش هم بیشتر می شود. خشونت با جسم و جان او نهادینه می شود. او هم به فردی دیگری منتقل می کند. این روزها به گونه ای شده که هر کس دق و دلش را بر سر فرد ضعیف ترخالی می کند.»