همشهری- زهرا رفیعی: همه داستان پیچیده آشوراده از اختلاف نظر در شکل توسعه آن ایجاد شده است. عده‌ای معتقدند که در آشوراده نباید ساخت و ساز به منظور اقامت شبانه صورت گیرد و عده‌ای معتقدند که اقامت شبانه هیچ مشکلی ندارد اما باید به صورت اکولوژ یا همان اقامتگاه بوم‌گردی باشد.
آنچه سازمان حفاظت محیط زیست در اواخر دهه 90 با آن موافقت کرد و شورای عالی تالابها هم به آن رای داد و همچنین شوراعالی معماری و شهرسازی با آن مشکلی نداشت این بود که آشوراده برای گردشگری توسعه یابد ولی در آن بیتوته شبانه نشود و فقط چند تاسیسات بهداشتی و سایه‌بان و برج پرنده‌نگری وجود داشته باشد. اما حالا که آشوراده به بنیاد مسکن بازگردانده شده است، حرف از ساختن اکولوژ زده می‌شود.
فقط تفرج گسترده
حسن اکبری، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست: ما درباره آشوراده با یک مسئله مهم مواجه بودیم. مجوز قطعی طرح طبیعت‌گردی آشوراده سال ۹۷ صادر و حتی منجر به عقد قرارداد شده بود اما به دلیل ایرادی که شورای عالی شهرسازی به ما گرفت کار متوقف شد. آن ایراد هم به‌گونه‌ای نبود که اصل مجوز را ابطال کند. اقامت شبانه در محدوده اراضی ملی ۲۲ هکتاری پیش‌بینی و بعضی از کاربری‌ها به علت ناهمخوانی با آن محدوده موجب نگرانی سازمان حفاظت محیط زیست شده بود بنابراین آن کاربری‌ها از محدوده تفرج متمرکز اراضی ۲۲ هکتاری حذف شدند و صرفاً قرار شد که در قالب اکولوژ (نوعی اقامتگاه بوم‌گردی) در مستثنیات روستا اقامت انجام شود و در آن عرصه صرفاً تفرج گسترده رخ دهد. مجوز طرح ارزیابی و مجوز کمیته ملی طبیعت گردی با همین رویکرد اصلاح شد و از طرفی صندوق ملی محیط زیست را به عنوان سرمایه‌گذار این طرح انتخاب کردیم تا سرمایه‌گذاری با اطمینان بیشتری انجام شود چراکه در این صورت فعالیت‌های اجرایی در آشوراده با چارچوب‌ها، اهداف و رسالت سازمان حفاظت محیط زیست همخوانی بیشتری خواهد داشت.
تفرج متمرکز شامل آن دسته از تفرج هاست که نیاز به توسعه دارند مانند شنا، اسکی، اردو زدن، دوچرخه سواری و بازدید آثار فرهنگی دارد
تفرج گسترده شامل آن دسته از تفرج‌هاست که نیاز به توسعه ندارند مانند کوهنوردی یا به توسعه اندک نیاز دارند مانند ماهیگیری، اسب سواری و تماشای جانورا
مصوبه ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب های کشور چه بود؟
در جلسه «ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور» در سال 99 سازمان حفاظت محیط زیست موظف شد ظرف 36 ماه برنامه جامع مدیریت زیست بومی میانکاله را با کمک سایر دستگاه‌های تهیه و اجرا کند. اجرای پروژه‌های اکوتوریستی بر اساس اهداف کنوانسیون رامسر و مطابق با ضوابط طرح جامع پناهگاه حیات‌وحش میانکاله با هدف تقویت کارکرد تالاب و جوامع محلی و ایجاد اشتغال در این جلسه مورد تاکید قرار گرفته است. در آن زمان معاونت قضایی دادستانی کل کشور دستور توقف اجرای هر گونه ساخت و ساز که منجر به تخریب و تغییر کاربری شبه جزیره آشوراده که بخشی از تالاب میانکاله است، صادر کرده بود. به گفته مسعود باقرزاده کریمی، مدیرکل وقت دفتر حفاظت و احیای تالابها قرار بود «بخش‌هایی از آشوراده به عنوان تفرجگاه ارزیابی و تعیین شود. بر اساس ضوابط کنوانسیون رامسر، اقامت شبانه در تالاب رخ نخواهد داد در نتیجه سرمایه‌گذار فقط در شهرهای اطراف امکان ساخت هتل خواهد داشت و گردشگران را برای دوچرخه سواری و پیاده روی در مسیرهای مشخص چوبی و پرنده‌نگری در دکل‌های از پیش طراحی شده با قایق به منطقه خواهد برد. تنها سازه‌های موجود دستشویی و سایه‌بان چوبی برای استراحت است. ما نمی‌توانیم به طور کلی حضور مردم را در مناطق حفاظت شده ممنوع کنیم بلکه با تعیین ضوابط فقط علاقه‌مندان واقعی را به منطقه راه دهیم. متاسفانه عموم مردم بهره برداری درستی از این مناطق ندارند و مثلا ترجیح می‌دهند در این جا عروسی برگزار کنند. ما نباید در برابر فشارها کوتاه بیایم و از کسانی که به دنبال حفاظت از 60 کیلومتر عرصه تالابی هستند حمایت کنیم. میانکاله جایی برای هتل ساختن نیست.»
منظور از اکولوژ چیست؟
اکولوژ یعنی ساخت اقامتگاه‌هایی که از همه جهات با طبیعت سازگاری داشته باشند. معمولا در این اقامتگاه‌ها باید از انرژی‌های تجدید پذیر غیر فسیلی استفاده شود، زباله‌ها را بازیافت کنند، از شوینده‌های شیمایی استفاده نکنند، حوله‌ها ارگانیک باشند، ظروف پلاستیکی نباشند و در مصرف آب بسیار صرفه جویی شود. به صورت کلی یک اقامتگاه بوم‌گردی یا همان اکولوژ، باید حداقل آسیب را به طبیعت وارد کند. اینکه چنین شرایطی را می‌توان در آشوراده فراهم کرد یک موضوع است و اینکه چطور و چه میزان بتوان بر حسن اجرای این اصول نظارت داشت، موضوعی دیگر.
بیشتر بخوانید: