آموزش زبان‌های خارجی در مدارس یکی از مسائل مهم و اساسی در سیاست‌های آموزشی هر کشور است. ایران نیز به‌عنوان یکی از کشورها با تاریخ و فرهنگ غنی، آموزش زبان‌های خارجی را به‌عنوان یکی از اولویت‌های آموزشی در نظر دارد. اخیراً تصمیمات مهمی در خصوص تغییرات در آموزش زبان‌های خارجی در مدارس ایران اعلام شده است که تنوع و انتخاب زبان‌های خارجی توسط دانش‌آموزان را به شکل چشمگیری افزایش خواهد داد. در این مطلب به بررسی این تغییرات و اهمیت آنها در آموزش زبان‌های خارجی در مدارس ایران و پاسخ به این پرسش که آیا آموزش زبان انگلیسی در مدارس ایران اجباری است یا اختیاری، می‌پردازیم.
آیا آموزش زبان انگلیسی در مدارس ایران اختیاری ست؟
اگر آموزش زبان انگلیسی در مدارس ایران به صورت اجباری یا اختیاری مورد نظر قرار گیرد، این تصمیم تاثیر زیادی بر تعیین مسیر تحصیلی دانش‌آموزان و توسعه مهارت‌های زبانی آنها خواهد داشت. اگر آموزش اجباری باشد، دانش‌آموزان مجبور به یادگیری زبان انگلیسی می‌شوند، اما در صورت اختیاری بودن، آنها می‌توانند زبانی دیگر را انتخاب کنند که به نظر آنها مفیدتر است. این تغییر در سیاست آموزشی می‌تواند به تنوع در یادگیری زبان‌ها و توسعه تفکرات بین‌المللی دانش‌آموزان کمک کند.
این تصمیم کمیسیون برنامه درسی و تربیتی شورای عالی آموزش و پرورش به منظور ایجاد تنوع در آموزش زبان‌های خارجه در مدارس ایران، مهم و جالب است. این تغییر در سیاست آموزشی می‌تواند به دانش‌آموزان این امکان را بدهد که زبان خارجه مورد نظر خود را بر اساس علایق و نیازهای شخصی خود انتخاب کنند. این اقدام می‌تواند به توسعه مهارت‌های زبانی دانش‌آموزان در زبان‌های مختلف و همچنین افزایش تفکرات بین‌المللی آنها کمک کند.
با این تغییر در سیاست آموزش زبان‌های خارجه، دانش‌آموزان به انتخاب زبان‌هایی مانند فرانسه، آلمانی، ایتالیایی، روسی، عربی، چینی و اسپانیایی نیز دسترسی پیدا می‌کنند که این امکان را فراهم می‌سازد تا آموزش و یادگیری زبان‌های متنوع‌تری در جامعه فرهنگی ایران انجام شود. این تغییرات می‌توانند تنوع فرهنگی و زبانی را تقویت کرده و ارتباطات بین‌المللی دانش‌آموزان را تسهیل کنند.
با تصریح محمود امانی طهرانی، دبیرکل شورای‌عالی آموزش‌وپرورش، آموزش زبان‌های خارجی در مدارس ایران بر اساس سیاست‌ها و تصمیمات مرتبط با سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش و پرورش انجام می‌شود. در حال حاضر، دانش‌آموزان می‌توانند از بین زبان‌هایی مانند انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی، روسی، عربی، چینی و اسپانیایی یکی را به‌عنوان زبان خارجی انتخاب کنند.
همچنین، مؤسسه‌های آموزش زبان ذی‌صلاح می‌توانند تحت عنوان «زبان خارجه مدرسه» آموزش زبان‌های خارجی دیگر را نیز به دانش‌آموزان ارائه دهند. این آموزش‌ها ممکن است رایگان یا غیر رایگان باشند که تعیین این موضوع به تدابیر اجرایی وزارت آموزش و پرورش بستگی دارد. به‌علاوه، امکان آموزش زبان‌های خارجی به‌وسیله مؤسسه‌های زبان مورد تایید و آزمون تعیین سطح آنلاین با تأیید آموزش‌وپرورش نیز وجود دارد. این تعیین سطح به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا سطح زبانی خود را مشخص کرده و در دوره‌های مناسب‌تری در موسسات زبان های خارجی شرکت کنند.
این تغییرات مهم به منظور افزایش تنوع در آموزش زبان‌های خارجی در ایران انجام شده و به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد که زبان مورد نظر خود را انتخاب کنند و آن را آموزش ببینند.
برنامه آموزش و پرورش درباره زبان‌های خارجی در مدارس
با تصویب مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش، وزارت آموزش و پرورش مسئولیت‌های مهمی را در زمینه آموزش زبان‌های خارجی و مکالمه زبان انگلیسی و سایر زبان‌ها در مدارس ایران بر عهده دارد. این وظایف عبارت‌اند از:
تصویب برنامه درسی زبان‌های خارجی
وزارت آموزش و پرورش باید برنامه درسی زبان‌های خارجی را به تصویب شورای‌عالی آموزش و پرورش برساند. این برنامه درسی باید با توجه به نیازهای جامعه تدوین و به‌روزرسانی شود.
تامین منابع آموزشی
وزارت آموزش و پرورش موظف است منابع آموزشی - تربیتی مبتنی بر برنامه درسی زبان‌های خارجی مصوب شورای عالی آموزش و پرورش را با مشارکت سایر بخش‌های دولتی و غیردولتی تألیف، تدوین، متناسب‌سازی یا معرفی کند. این منابع آموزشی باید به دانش‌آموزان کمک کنند تا زبان‌های خارجی را به‌صورت مؤثر و کاربردی یاد بگیرند.
برگزاری کلاس‌های حضوری
وزارت آموزش و پرورش با اولویت برگزاری کلاس‌های حضوری زبان‌های خارجی باید در مناطقی که امکان ارائه حضوری زبان‌های غیرانگلیسی وجود ندارد، از طریق آموزش‌های غیرحضوری یا ترکیبی اقدام کند. این اقدام برای دانش‌آموزان امکان دسترسی به آموزش زبان‌های خارجی در مناطق مختلف را فراهم می‌کند.
ارزیابی و ارزشیابی
وزارت آموزش و پرورش باید سازوکارهای لازم را برای دانش‌آموزان متقاضی یادگیری زبان‌های خارجی غیرانگلیسی را در کانون زبان ایران یا موسسه زبان انگلیسی مثل سفیر که مورد تأیید وزارت آموزش و پرورش هستند، فراهم کند. این سازوکارها به‌منظور تقویت و ارتقای کیفیت آموزش و یادگیری زبان‌های خارجی استفاده می‌شود.
بررسی و بهبود آموزش زبان انگلیسی
وزارت آموزش و پرورش موظف است بررسی جامع و کاملی از وضعیت آموزش زبان انگلیسی، همراه با پیشنهادهای کیفی بهبود آموزش زبان انگلیسی را در مدارس انجام دهد و نتایج این بررسی را به شورای عالی آموزش و پرورش ارائه دهد. این مصوبه به تدابیر اجرایی وزارت آموزش و پرورش اطلاق می‌شود و با ابلاغ این مصوبه، مصوبات مغایر در مورد آموزش زبان‌های خارجی لغو می‌شود. این اقدامات به‌منظور بهبود و توسعه آموزش زبان‌های خارجی در مدارس ایران انجام می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله مطالب مهمی درباره آموزش زبان‌های خارجی در مدارس ایران و تغییراتی که در این زمینه اتفاق افتاده را بررسی کردیم. تصمیم‌گیری به افزایش تنوع در زبان‌های خارجی و امکان انتخاب زبان‌هایی مانند عربی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی، روسی، اسپانیایی، و چینی به‌عنوان زبان انتخابی توسط دانش‌آموزان، یک‌قدم مهم در راستای ارتقای تنوع زبانی و توسعه مهارت‌های زبانی جامعه است. در پاسخ به این سوال که آموزش زبان انگلیسی در مدارس ایران اجباری است یا اختیاری؟ می توان گفت آموزش زبان خارجی برای دانش آموزان در مدارس اجباری و انتخاب نوع زبان برای آنها اختیاری است.
همچنین، مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش مبنی بر تصویب برنامه درسی، تأمین منابع آموزشی، برگزاری کلاس‌های حضوری و غیرحضوری، ارزیابی دقیق و بهبود آموزش زبان‌های خارجی، نشان از تعهد دولت به ارتقای کیفیت آموزش زبان‌های خارجی دارد. همچنین دانش آموزان می توانند قبل از شروع کلاس‌های مدرسه، در آزمون تعیین سطح سفیر شرکت کرده و مهارت‌های زبانی خود را بسنجند.
آموزش زبان‌های خارجی نه‌تنها ابزاری برای ارتقای مهارت‌های زبانی دانش‌آموزان است؛ بلکه فرصتی برای توسعه تفکرات بین‌المللی، افزایش تنوع فرهنگی و ایجاد ارتباطات بین‌المللی است. این تغییرات نشان از پیگیری دولت ایران از توسعه آموزش زبان‌های خارجی در مدارس دارد.
امیدواریم که این تغییرات به بهبود آموزش زبان‌های خارجی و افزایش مهارت‌های زبانی جوامع ایرانی کمک کرده و دانش‌آموزان را به شهروندانی بین‌المللی تبدیل کند.