حیات کره زمین شاهد تغییرات عظیم و سهمناکی در طول زمان بوده است. اگرچه موجوداتی مانند دایناسورها، نتوانستند از این تغییرات دوران خود جان به در ببرند، اما آنژیوسپرم‌ها یا گیاهان گل‌دار، جور دیگری عمل کردند.

به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از ساینس الرت، اگر ۶۶ میلیون سال پیش به آسمان نگاه می‌کردید، ممکن بود برای کسری از ثانیه، نور درخشانی مانند یک سیارک به اندازه یک کوه را ببینید که در جو می‌سوزد و به زمین برخورد می‌کند. 

اگر به نحوی از ضربه اولیه جان به در می‌بردید، باید می‌ماندید و در ویرانی‌ها برای بقا تلاش می‌کردید. طوفان‌های آتش‌، مگاسونامی، و یخبندانی که ماه‌ها تا سال‌ها به طول می‌انجامد. سلطنت ۱۸۰ میلیون ساله دایناسورهای غیر پرنده در یک چشم به هم زدن به پایان رسید، و همچنین حداقل ۷۵ درصد از گونه‌های دیگر این سیاره از بین رفتند. 

به دنبال این رویداد که به عنوان انقراض جمعی کرتاسه-پالئوژن (K-Pg) شناخته می‌شود، طلوع جدیدی برای زمین پدیدار شد. اکوسیستم‌ها دوباره برگشتند، اما حیات ساکن در آن‌ها متفاوت بود.

بسیاری از گونه‌های آن دوره را فقط می‌توان در موزه دید، اما اگر از موزه بیرون بیایید  و گل‌های رز باغچه را بو کنید، در حضور دودمانی باستانی خواهید بود که در خاکستر کرتاسه-پالئوژن (K-Pg) شکوفا شده‌اند. اگرچه گونه‌های زنده گل رز همان گونه‌های مشترک زمین با تیرانوسوروس رکس نیستند، اصل و نسب آنها (خانواده Rosaceae) ده‌ها میلیون سال قبل از برخورد سیارک به وجود آمدند. گل رز از این نظر یک دودمان نه چندان غیر معمول آنژیوسپرم (گیاه گل‌دار) است. فسیل‌ها و تجزیه و تحلیل‌های ژنتیکی نشان می‌دهند که اکثریت قریب به اتفاق خانواده‌های آنژیوسپرم از قبل از برخورد سیارک وجود داشته‌اند.

اجداد ارکیده‌های زینتی، خانواده‌های ماگنولیا و گل ساعتی، خانواده‌های علف و سیب‌زمینی، خانواده مینای دارویی و خانواده نعناع همگی زمین را با دایناسورها شریک بوده‌اند. در واقع، تکامل انفجاری آنژیوسپرم‌ها به حدود ۲۹۰۰۰۰ گونه امروزی ممکن است در کرتاسه-پالئوژن تسهیل شده باشد.

فسیل‌ها در مناطق مختلف روایت‌های مختلفی از رویدادها را بیان می‌کنند. هنگام برخورد سیارک، گردش آنژیوسپرم (از بین رفتن گونه‌ها و تجدید حیات) در آمازون و کاهش حشرات گیاهخوار در آمریکای شمالی گیاهانی را که به عنوان غذا مصرف می‌شدند، از بین برد. با این حال، مناطق دیگری مانند پاتاگونیا، هیچ الگویی را نشان نمی‌دهند.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۵ با تجزیه و تحلیل فسیل‌های آنژیوسپرم از ۲۵۷ جنس (خانواده‌ها معمولا شامل چندین جنس هستند) نشان داد که کرتاسه-پالئوژن تاثیر کمی بر وسعت انقراض دارد، اما تعمیم این نتیجه در میان ۱۳۰۰۰ جنس آنژیوسپرم دشوار است.

دو دانشمند از دانشگاه ملی مکزیک، رویکرد جدیدی را برای حل این سردرگمی در مطالعه‌ای که اخیرا در «Biology Letters» منتشر شد، در پیش گرفتند. آن‌ها شجره خانوادگی بزرگ آنژیوسپرم را که در تحقیقات قبلی در توالی‌های جهش DNA از ۳۳۰۰۰ تا ۷۳۰۰۰ گونه ترسیم شده بود، تجزیه و تحلیل کردند. اگرچه  این شجره‌نامه‌ها شامل گونه‌های منقرض نشده‌اند، شکل آن‌ها حاوی سرنخ‌هایی درباره چگونگی تغییر نرخ‌های انقراض در طول زمان است.

نرخ انقراض یک گروه، در این مورد آنژیوسپرم‌ها، را می‌توان با استفاده از مدل‌های ریاضی تخمین زد. محققان در این مورد، سن اجداد کهن را با تخمین‌هایی بر اساس آنچه در مورد فرآیند تکامل می‌دانیم، مقایسه کردند. همچنین تعداد گونه‌های یک شجره خانوادگی را با تخمین‌هایی از مدت زمان لازم برای تکامل یک گونه جدید مقایسه کردند. 

بیشتر بخوانید:

این مدل‌های زمانی نشان می‌دهد که مثلا در طول یک میلیون سال، نرخ انقراض چگونه در طول زمان تغییر می‌کند. این مدل به محققان کمک کرد تا دوره های زمانی را که نرخ انقراض بالایی داشتند شناسایی کنند. همچنین  زمان‌هایی را نشان داد که در آن تغییرات عمده در ایجاد و تنوع گونه‌ها اتفاق افتاده و یا یک رویداد انقراض دسته جمعی رخ داده است. این نشان می‌دهد که شواهد DNA تا چه اندازه از این یافته‌ها پشتیبانی می‌کند.

بر اساس یافته‌های محققان به نظر می‌رسد نرخ انقراض در ۱۴۰-۲۴۰ میلیون سال گذشته به طور قابل ملاحظه‌ای ثابت بوده است. این یافته نشان می‌دهد که آنژیوسپرم‌ها در طول صدها میلیون سال چقدر انعطاف‌پذیر بوده‌اند. البته نمی‌توان شواهد فسیلی را نادیده گرفت که نشان می‌دهد بسیاری از گونه‌های آنژیوسپرم از بین رفته‌اند. 

منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها