به گزارش همشهری آنلاین، گستردگی این پدیده طبیعی در دیگر استانهای کشور نیز فراگیر و فاز دوم شناسایی روستاهای در معرض رانش نیز در دست مطالعه است. کارشناسان معتقدند گستردگی آمار روستاهای در معرض رانش، امکان جابهجایی آنها را سخت میکند و بهطور کلی پایدارسازی و ایمنسازی در اولویت است.
سیدامیرحسین گرکانی، رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی به همشهری میگوید که طرح ملی «شناسایی، اولویتبندی و نحوه اقدام در روستاهای در معرض خطر کشور» توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و با همکاری ادارههای کل مدیریت بحران و بنیاد مسکن استانها برای نخستین بار در روستاهای کشور آغاز و ایمنسازی حداقل 30درصد از روستاهای در معرض خطر رانش با مشارکت مردم و نهادهای محلی در قانون ششم توسعه لحاظ شده است.
ایمنسازی، مقدم بر جابهجایی
پدیده رانش در استانهای کوهستانی مانند آذربایجان شرقی و غربی، مرکزی، زنجان، کرمانشاه، کردستان و لرستان محتملتر است. استانهایی مانند گیلان، مازندران و گلستان هم بهدلیل بارندگیها در معرض این تهدید قرار دارند و حتی تجربههایی در این زمینه داشتهاند. رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی تعریف دقیقتری از پدیده رانش دارد و به همشهری میگوید: «طبق تعریف ارائه شده در اسناد قانون مدیریت بحران و ضوابط شرح خدمات اطلس ملی مخاطرات به گسیخت و حرکت توده سنگ، رسوب، خاک یا خاکدستی تحت اثر گرانش که بهطور عمومی روی شیبها روی میدهد، زمینلغزش اطلاق میشود.» با این تعریف رانش در روستاهای کشور یک پدیده طبیعی بهحساب میآید و باید راهکارهایی برای مقابله با آن داشت.
رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی در پاسخ به این پرسش که با وجود این بررسیها چرا روستاهای در معرض رانش به نقطهای ایمن جابهجا نمیشوند و گزینه ایمنسازی روستا به قوت خود باقی است، میگوید: «ملاحظات حفظ محیطزیست، هزینههای اقتصادی و اجتماعی جابهجایی روستا از قبیل ایجاد زیرساختها، احتراز از پیامدهای جابهجایی و اسکان مجدد، حفظ جامعه و فرهنگ، ایمنی و سلامت سبب میشود که ایمنسازی و پایدارسازی دامنههای ناپایدار با هدف حفظ مکانی سکونتگاهها از اولویت بالاتری برخوردار است.»
بهگفته او، گزینه جابهجایی روستا زمانی مطرح میشود که شرایط محیطی پاسخگوی تمهیدات موردنظر نباشد.
نگاهی به نتایج طرح ملی «شناسایی، اولویتبندی و نحوه اقدام در روستاهای در معرض خطر کشور» در فاز اول از شناسایی 393روستای در معرض خطر رانش خبر میدهد که فقط پیشنهاد جابهجایی برای 2روستا در آذربایجان شرقی، 2روستا در خوزستان، یک روستا در زنجان و یک روستا در فارس مطرح شده است.
* گزارش کامل را میتوانید در صفحه ایرانشهر (16) روزنامه همشهری (دوشنبه، 27 شهریور) بخوانید.