همشهری آنلاین – مریم سرخوش: زمانی که اعلام شد، یک واکسن استنشاقی و بدون نیاز به تزریق عضلانی از سوی موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در حال تولید است و می‌تواند به عنوان واکسن یادآور در کرونا در نظر گرفته شود، توجه خاصی به این فناوری جدید در حوزه واکسن‌سازی نشد، اما چندی بعد و با انتشار خبر تولید این واکسن در سطح جهانی و مقالاتی که در مجلات معتبر دنیا منتشر شد، توجه داخلی را هم به خود جلب کرد.
واکسن استنشقی کووپارس همچنان در حال طی کردن مراحل کارآزمایی بالینی است و مدیر تحقیق و توسعه موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی در گفت‌وگو با همشهری آنلاین درباره آخرین وضعیت آن گفت: زمانی که تولید واکسن‌های استنشاقی رازی کووپارس مطرح و گفته شد که این محصول می‌تواند جلوی انتشار ویروس را بگیرد، نگاه‌ها به این مساله جدی نبود. حتی اینطور عنوان می‌کردند چنین چیزی واقعیت ندارد. اما خبر تولید این واکسن از سوی موسسه رازی در مجله نیچر منتشر شد و از آن به عنوان اولین واکسن استنشاقی نام بردند. پس از آن بود که نگاه‌ها به سمت این واکسن جلب شد.
سیدرضا بنی‌هاشمی افزود: سازمان غذا و دارو الزامات زیادی درباره این واکسن مطرح و ما را مجبور به انجام کارآزمایی‌های بالینی متعددی کرد. یکی از مسائل مطرح شده این بود که با وجود گستردگی تزریق واکسن‌های سینوفارم با فناوری ویروس کشته شده، آیا می‌توان از این واکسن استنشاقی به عنوان دوز یادآور استفاده کرد. با انجام کارآزمایی بالینی ثابت شد که این واکسن می‌تواند به عنوان دوز یادآور مورد استفاده قرار بگیرد.
بنی‌هاشمی با تاکید بر این که در کارآزمایی دیگر ثابت شد که با گذشت شش ماه از تزریق آخرین واکسن‌های موجود در کشور هم این واکسن استنشاقی می‌تواند از انتقال ویروس جلوگیری کند، بیان کرد: همه این‌ها الزاماتی بود که غذا و دارو برای ما در نظر گرفته بود. در این میان سوالاتی مطرح بود که پاسخ به آنها یکسال زمان می‌برد و هزینه‌بر بود. اما در نهایت طبق تحقیقات انجام شده ثابت شد که این واکسن در داخل بینی هم منجر به افزایش آنتی‌بادی است.
مدیر تحقیق و توسعه موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی با بیان این که در حال حاضر نتایج بالاترین مطالعات درباره اثربخشی این واکسن نهایی شده و به سازمان غذا و دارو اعلام می‌شود، عنوان کرد: حتی کشورهای دیگر از جمله اروپایی‌ها و چینی‌ها هم از این واکسن استقبال کرده‌اند.
بنی‌هاشمی در پاسخ به این سؤال که آیا این واکسن می‌تواند در مقابل سویه‌های جدید کرونا هم اثربخشی داشته باشد، بیان کرد: درباره سویه‌های جدید دو دیدگاه مطرح است، این که همان واکسن‌های قبلی برای ایمنی‌زایی مقابل سویه‌های اولیه مورد استفاده قرار بگیرد یا واکسن‌ها با سویه‌های جدید به‌روزرسانی شوند. با توجه به تغییر سرعت سویه‌های جدید کرونا، به‌روزرسانی مداوم و تولید واکسن‌های جدید هزینه‌بر خواهد بود، ضمن این که به سرعت با زیرسویه جدید هم مواجه می‌شویم. بنابراین تزریق یک دوز دیگر از واکسن‌های موجود در پاییز می‌تواند ایمنی‌زایی را ایجاد کند.
وی تاکید کرد: این در حالی است که هیچ یک از واکسن‌های تزریقی عضلانی کرونا توانایی جلوگیری از انتشار ویروس را ندارند و اگر بخواهیم از انتشار ویروس جلوگیری کنیم، باید محل ورود ویروس را طوری تقویت کنیم تا از آن جلوگیری شود که این واکسن استنشاقی چنین قابلیتی را دارد. حسن دیگر این واکسن پروتئین‌بیس بودن آن است و این‌که بدون نیاز به تزریق عضلانی، کمترین عوارض را دارد.