گروه دیپلماتیک - همشهری آنلاین: پس از دوره‌ای آرامش نسبی و تنش‌های مقطعی، منطقه قره‌باغ کوهستانی بعدازظهر سه‌شنبه را با صدای بمباران و انفجارهای بزرگ ناشی از بمباران هوایی از سوی جنگنده‌های جمهوری آذربایجان آغاز کرد. دقایقی پس از بمباران قره‌باغ کوهستانی، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با انتشار بیانیه‌ای حمله به قره‌باغ کوهستانی را تأیید کرد و افزود که هدف عملیات نظامی این کشور در قره باغ کوهستانی، بیرون راندن تشکیلات مسلح ارمنستان از قلمرو جمهوری آذربایجان است. خبرگزاری فرانسه نیز در همان دقایق اول جنگ گزارش داد که صدای انفجارهایی در استپاناکرت قره‌باغ کوهستانی شنیده شده و آژیر خطر به صدا درآمده است. همزمان وزارت دفاع ارمنستان هم اعلام کرد که نیروهای جمهوری آذربایجان حملات علیه نیروهای ارمنستان و مواضع نظامی این کشور با استفاده از سلاح‌های نقطه زن را آغاز کرده‌اند. برخی منابع، کشته شدن حداقل ۱۰نفر در قره باغ کوهستانی را در همان ساعات اولیه جنگ اعلام کردند، اما منابع رسمی دو سوی جنگ در ساعات اولیه اشاره‌ای به تلفات نداشتند.
چرا قره باغ کوهستانی؟
قره‌باغ کوهستانی به مرکزیت استپاناکرت با جمعیت حدود ۶۰هزار نفر، آخرین محل موردمناقشه جمهوری آذربایجان و ارمنستان در نزاع تاریخی دو طرف بر سر قره‌باغ است. جنگ پاییز ۲۰۲۰به آزادسازی مناطق وسیعی از قره‌باغ توسط نظامیان جمهوری آذربایجان و با حمایت ترکیه منجر شد، اما منطقه قره باغ کوهستانی در طول حدود سه سال گذشته همچنان در اختیار نیروهای استقلال‌طلب ارمنی بود. در این مدت البته جمهوری آذربایجان محاصره همه جانبه‌ای را علیه قره باغ کوهستانی اعمال کرد که منطقه را تا سرحد بحران انسانی کشاند و اکنون نیز نظامیان جمهوری آذربایجان به بهانه حضور ارتش ارمنستان بمباران قره‌باغ کوهستانی را آغاز کرده‌اند.
ورود هیأت صهیونیستی به باکو پیش از جنگ
یک شب پیش از آغاز جنگ تمام عیار جمهوری آذربایجان علیه منطقه قره‌باغ کوهستانی، شهر باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان میزبان هیأت نظامی رژیم صهیونیستی به سرپرستی «ایال زمیر» مدیرکل وزارت جنگ این رژیم با «ذاکر حسن اف» وزیر دفاع جمهوری آذربایجان بود. وزارت دفاع جمهوری آذربایجان پیش از آغاز حمله بعدازظهر سه‌شنبه به قره باغ، ورود هیأت اسرائیلی به باکو را تأیید کرده و گفته بود که طرفین درخصوص همکاری‌های نظامی با یکدیگر گفت‌وگو کرده‌اند. منابع رسمی جمهوری آذربایجان هیچ اشاره‌ای به‌مدت زمان حضور هیأت نظامی اسرائیل در باکو نکردند، اما حضور این هیأت صهیونیستی در باکو همزمان با آغاز جنگ در قره باغ حکایت از آن داشت که احتمالا صهیونیست‌ها در بخشی از اتاق جنگ جمهوری آذربایجان مشغول ایفای نقش هستند و جنگ با اطلاع و نقش آفرینی تل آویو در قره باغ آغاز شده است.
حضور تل‌آویو فراتر از قره باغ
اگرچه جنگ در قره باغ کوهستانی همزمان با حضور هیأت نظامی تل آویو در باکو آغاز شد، اما به‌نظر می‌رسد که اهداف صهیونیست‌ها از نقش آفرینی در بحران قره‌باغ فراتر از موضوع قره‌باغ کوهستانی است. دولت الهام علی‌اف مدت‌هاست هدف نهایی خود در قره‌باغ را ایجاد کرد.یورزنگزور در استان سیونیک ارمنستان و در مجاورت مرز ایران عنوان کرده‌اندکه ایجاد کریدور موردنظر جمهوری آذربایجان در استان سیونیک ارمنستان به‌معنای از میان رفتن دسترسی ایران به ارمنستان و سپس اروپاست و این همان چیزی است که تل آویو برای فشار بر ایران می‌خواهد. مدت‌هاست که تل آویو در سودای ناامن کردن مرزهای ایران است و اکنون جمهوری آذربایجان بازیگر نیابتی تل‌آویو برای برهم زدن مرزهای ژئوپلتیک قره‌باغ شده است. موضوعی که ایران خط قرمز خود عنوان کرده و احتمال مداخله نظامی برای جلوگیری از برهم زدن مرز ارمنستان و ایجاد کریدور زنگزور را رد نکرده است.
بار تسلیحات اسرائیلی به مقصد باکو
باتوجه به اهمیت موقعیت ژئوپلیتیک قره باغ برای ایران، صهیونیست‌ها مدت‌هاست روابط خود در همه سطوح را با جمهوری آذربایجان گسترش داده‌اند. بیش از ۱۴۰ شرکت صهیونیست در جمهوری آذربایجان فعالیت می‌کنند و ارتباطات تجاری دو طرف، حوزه‌های بسیاری را در بر می‌گیرد؛ از انرژی، همکاری نظامی – فنی، کشاورزی، مدیریت آب گرفته تا مسائل آموزشی و فرهنگی. همچنین رژیم صهیونیستی ۴۰ درصد نفت خود را از جمهوری آذربایجان وارد می‌کند و نفت و فرآورده‌های نفتی از طریق بندر جیهان ترکیه به اسرائیل تحویل داده می‌شود. همزمان با تشدید بحران قره‌باغ در چند سال گذشته، صهیونیست‌ها حجم زیادی از تسلیحات را روانه جمهوری آذربایجان کرده‌اند، تا آن جا که روزنامه عبری زبان هاآرتص گزارش داد که انجام۹۲پرواز از اسرائیل به باکو نشان‌دهنده صادرات تسلیحات به جمهوری آذربایجان است.