رانت یکی از مخرب ترین عوامل در اقتصاد است؛ اما مفهوم رانت لزوما در ابعاد کلان مصداق ندارد و حتی می تواند در یک خانوده و در میان اعضای آن تولید و توزیع شود.

به گزارش همشهری، هرگونه پرداخت، تسهیلات یا امتیازی که برای یک نفر یا یک گروه اعم از مالک، تولیدکننده یا حتی مصرف‌کننده در نظر گرفته شود و عامه از آن محروم باشند، رانت محسوب می‌شوند. این مفهوم، حتی می‌تواند در ابعاد کوچک‌تر و بین دو نفر یا چند نفر نیز به وجود بیابد.

فرض کنید، پدری که ۶ فرزند دارد، به یکی از فرزندان مغازه‌ای هدیه بدهد. در حقیقت، این فرزند در مقابل ۵ فرزند دیگر رانتی به دست آورده که با استفاده از آن می‌تواند نسبت به آن ۵ نفر برتری پیدا کند. این ماجرا می‌تواند برای مغازه‌های یک خیابان باشد که همگی آن الزاماً باید ساعت ۱۰ شب تعطیل شوند اما یک مغازه به هر دلیلی اجازه دارد تا دیروقت باز بماند.

در ابعاد بزرگ‌تر، رانت می‌تواند امتیازی در قالب تأمین ارزان‌تر مواد اولیه برای یک شرکت یا یک صنعت باشد که عملاً آنها را نسبت به سایر شرکت‌ها و سایر صنایع برتر می‌کند.

حتی خبر دار شدن از یک خبر در هر حوزه‌ای نیز می‌تواند رانت محسوب شود. مثلاً اگر کسی از طریق یک منبع مسئول مطلع شود که قرار است اراضی کشاورزی محدوده شهر تغییر کاربری پیدا کند، صاحب رانت شده است چراکه بعد از اعلام عمومی این خبر، قیمت آن اراضی به‌شدت رشد می‌کند و آن فرد با اطلاع از این خبر نهانی، مهلت پیدا کرده است تا برای خرید زمین ارزان کشاورزی در آن محدوده اقدام کند.

رانت، یکی از مؤثرترین عواملی است که می‌تواند یک اقتصاد کاملاً سالم را از کار بیندازد و آن را غیررقابتی کند. با توزیع رانت، عملاً سرمایه‌های ملی و سرمایه اکثریت به جیب اقلیتی می‌رود که شایسته آن نیستند.

منبع: روزنامه همشهری

برچسب‌ها