همشهری آنلاین، گروه خانواده: واقعیت این است که نگاه برخی از مدیران و مسئولان مدارس غیر انتفاعی به دانش‌آموزان صرفا اقتصادی است. این موضوع موجب می‌شود تا کادر آموزشی در چنین مدارسی نتوانند با دانش‌آموزان ارتباط برقرار کنند یا اینکه تلاشی برای پیشرفت تحصیلی آنان انجام دهند. درواقع، برخی مسئولین مدارس غیر انتفاعی ادعا می‌کنند که در مقابل دریافت هزینه‌های هنگفت از والدین دانش‌آموزان خدمات و آموزش‌های بیشتری را در مدرسه ارائه می‌کنند.
این در حالی است که بسیاری از این خدمات یا ارائه نمی‌شوند یا اگر هم در اختیار دانش‌آموزان قرار بگیرند، به‌هیچ‌وجه به نفع آنان تمام نمی‌شوند. به همین دلیل نیز کیفیت آموزش در چنین مدارسی نسبت به گذشته بسیار افت داشته و حتی تاثیرات منفی روی روان دانش‌آموزان گذاشته‌اند. یکی دیگر از معایب مدارس غیر انتفاعی این است که کیفیت آموزش در برخی مدارس غیر انتفاعی به‌شدت افت داشته است. به‌عبارت‌دیگر، معلمان بسیاری از مدارس غیر انتفاعی اغلب افرادی هستند که تجربه لازم و کافی در زمینه آموزش ندارند. در برخی موارد هم معلمان بازنشسته و خسته از کار آموزش‌وپرورش به‌عنوان کادر آموزشی این مدارس استخدام می‌شوند.
درواقع، مسئولان برخی مدارس غیر انتفاعی برای کاهش هزینه‌های خود تلاش می‌کنند تا کادر آموزشی خود را با کمترین هزینه ممکن دور هم جمع کنند. این افراد نیز برای آن که بتوانند شغلی داشته باشند، به ناچار تدریس در چنین جایگاهی را قبول می‌کنند. در برخی از مدارس غیر انتفاعی نیز نمره فروشی مرسوم شده است. برخی از معلمان برای آن که استاندارد پایین آموزش در کلاس‌های درسی خود را پنهان کنند، نمراتی بالاتر از نمره واقعی دانش‌آموزان در کارنامه ثبت می‌کنند.
عمق این فاجعه نیز در نمرات مربوط به امتحانات نهایی دانش‌آموزان آشکار می‌شود. در سایر پایه‌های تحصیلی نیز کادر آموزشی برای بالا جلوه دادن سطح آموزشی مدرسه، نمراتی فراتر از توانمندی واقعی دانش‌آموزان به آنان می‌دهند.
از سوی دیگر، در برخی از مدارس ساعات دروس مطابق برنامه زمان‌بندی آموزش‌وپرورش به دانش‌آموزان ارائه نمی‌شود.
برای مثال، ممکن است در برخی مدارس غیر انتفاعی از ساعات درسی مانند تعلیمات دینی کاسته شده و ساعات آموزشی بیشتری به درس فیزیک اختصاص داده شود با این توجیه که ضریب چنین دروسی در کنکور بیشتر است!
شاید عده‌ای مطرح کنند که در آمار پذیرش دانش‌آموزان در کنکور یا سایر رقابت‌های علمی، مدارس غیردولتی نتایج مطلوبی داشته‌اند. در پاسخ این افراد باید به این نکته توجه داشت که درصد بسیار ناچیزی از آمار مدارس غیردولتی به مدارس برند اختصاص دارد که در پذیرش دانش‌آموزان هم ضوابط و معیارهای خاصی دارند و معمولا دانش‌آموزان برتر را می‌پذیرند. یعنی دانش‌آموزان خوب را با پیش زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و آموزشی قوی جذب می‌کنند و طبیعتا این بچه‌ها به شکل اتوماتیک دنبال درس هستند و خانواده‌ها هم به‌شدت پیگیری می‌کنند که این بچه‌ها افت آموزشی نداشته باشند. آن ۵ درصد است که دانشگاه‌های برند و نامدار را پر می‌کنند. این مدارس هم از امکانات آموزشی مطلوبی برخوردارند و هم نتایج مطلوبی دارند، اما نباید نتایج این مدارس برند انگشت‌شمار را – که البته هزینه‌های تحصیل در آنها هم نجومی است- به پای همه مدارس غیرانتفاعی نوشت و با داشتن تصوری اشتباه از امکانات و بازدهی این مدارس، سال‌ها وقت و هزینه صرف کنیم و درنهایت با نتایجی روبرو شویم که جز سرخوردگی آورده‌ای برای دانش‌آموزان ندارد.
نویسنده: محمدرضا نیک نژاد، کارشناس آموزشی و پژوهشگر حوزه آموزش‌وپرورش. عضو کانون صنفی معلمان ایران و معلم بازنشسته