همشهری آنلاین- گروه خانواده:اصغری مسئول مرکز سواد فضای مجازی سازمان سراج است و در گفتگوی زیر به جنبه‌های مختلف این موضوع پرداخته است:
وقتی صحبت از کاهش آسیب‌های فضای مجازی بر مخاطب به میان می‌آید، بحث لزوم توسعه سواد رسانه‌ای مطرح می‌شود، اما عده‌ای از کارشناسان فقط آگاهی بخشی به مخاطب در مورد دروازه‌بانی اخبار را سواد رسانه‌ای تلقی می‌کنند. نظر شما دراین‌باره چیست؟
رشد زیست‌بوم سواد رسانه‌ای در کشور یک اتفاق قابل توجه است که در سال‌های اخیر شاهد هستیم و برنامه‌های خلاقانه‌ای که در این زمینه انجام شده، بسیار ارزشمند است، اما متاسفانه ما از فقر محتوا در حوزه فضای مجازی رنج می‌بریم و تا زمانی که محتوای مناسب در این فضا ارائه نشود، نمی‌توان از مخاطب انتظار داشت محتوای آسیب‌زا را پس بزند. البته تولید محتوا در این فضا باید بدون شتاب‌زدگی و به‌صورت کارشناسی انجام شود. ما می‌توانیم در کنار توسعه تولیدات رسانه‌ای مناسب بومی، محتواهای بین‌المللی در این زمینه را نیز بومی‌سازی کنیم.
صالح اصغری، مسئول مرکز سواد فضای مجازی سازمان سراج
تجربه ثابت کرده محتواهای بومی تولیدشده، در بحث جذابیت نتوانسته‌اند با تولیدات غیربومی رقابت کنند و گرایش مخاطب به سمت تولیدات نامناسب – و البته جذاب- فضای مجازی را کاهش دهند. بنابراین نمی‌توان امیدوار بود با رفع این خلا آسیب‌های فضای مجازی کاهش چشمگیری داشته باشد.
به موازات رفع خلا محتواهای بومی، باید به‌صورت جدی در حوزه سواد رسانه‌ای کار کنیم. در بحث آموزش سواد رسانه‌ای اثربخشی اهمیت خاصی دارد. باید بپذیریم ابزارهایی مانند برگزاری کارگاه‌های آموزشی سنتی دیگر کارآیی لازم را ندارد و باید وارد روش‌های جدید و خلاقانه شویم. الان در تمام دنیا برای افزایش سواد رسانه مخاطب، به روش‌های نوین مانند بازی‌سازی روی آورده‌اند و در بستر بازی و بدون آموزش مستقیم، به مخاطب دروازه‌بانی محتوا در فضای مجازی را می‌آموزند. نمونه‌ای از این‌روش‌های خلاقانه، طراحی شخصیت توسط گوگل است که ما نیز این ابزار را به‌کار گرفتیم و شخصیتی به نام بازیکس را طراحی کردیم که می‌تواند در بحث آموزش و توسعه سواد رسانه‌ای مخاطب نوجوان تاثیرگذار باشد.
سهم نظام آموزش‌وپرورش کشور در توسعه سواد رسانه‌ای نوجوانان را چقدر می‌دانید؟
یقینا تغییر در محتواهای آموزشی مدارس باعث افزایش سواد رسانه نوجوانان می‌شود و عاملی که ساختار را متحول می‌کند، تغییر در محتوای آموزشی است. در این زمینه هم اقدامات خوبی در حال انجام است. سال گذشته ۱۰ کتاب مقطع ابتدایی در بحث سواد رسانه و فضای مجازی بهسازی شدند که کاری کیفی بود. امسال هم کتاب راهنمای معلم نوشته می‌شود و راه‌اندازی باشگاه معلمان از برنامه‌های در حال اقدام آموزش‌وپرورش است، اما بسیاری از مشکلات تربیتی مرتبط با فضای مجازی با سواد رسانه‌ای قابل حل نیست و موضوعات حوزه والدگری مانند چالش مادران با تلفن همراه فرزندانشان باید در مراکزی مانند کلینیک روانشناسی سایبری مورد بررسی قرار گیرد.