همشهری آنلاین:گروه خانواده-مژگان مهرابی:همین عاملی شد تا هر خانواده ای خود را به آب و آتش بزند تا ماشین بخرد. حالا کار به جایی رسیده که در هر خانواده ای، علاوه بر پدر، فرزندان هم ماشین دارند. طبق آمار به دست آمده روزانه حدود 8 میلیون خودرو در شهر تردد می کنند. به دلیل کمبود سرانه پارکینگ، بهترین جا برای پارک خودرو حاشیه خیابان هاست. فضایی که همه شهروندان آن را متعلق به خود می دانند و بیشتر رانندگان کم صبر؛ از این رو برای توقفی چند ساعته با هم سرجنگ دارند و گاها کار را به جایی که می کشند که یکی از شان راهی بیمارستان یا گورستان شود. در این باره با «زهرا حاجی زاده» جامعه شناس و پژوهشگر گفت و گو می کنیم.
همدیگر را کتک می زنیم
در اینکه تعداد خودروهای شهر تهران نسبت به جای پارک ماشین بیشتر است شکی نیست. اما مشکل عمده ای که در نتیجه این کمبود وجود دارد، مشاجره و کتک کاری راننده ها و رقابت شان بر سر چند متر جای پارک است. گاهی درگیری به ناسزا گفتن خلاصه می شود اما خیلی وقت ها رانندگان در کمین برای یافتن جای خالی و رقابت شان بیشتر فیلم گلادیاتوری را تداعی می کند. گذشتی که نسبت به هم نمی کنند و هر کس تلاش می کند حرف خود را به کرسی بنشاند. حاجی زاده با بیان خاطره ای، درباره این مشکل صحبت می کند: «چندی پیش 2 مرد جوان سر جای پارک با هم گلاویز شدند. یکی شان با پیچ گوشتی به آن دیگری حمله کرد و با غیظ و عصبانیت پیچ گوشتی را در بدن آن دیگری فرو کرد. او نتوانست خشم خود را کنترل کند و یک مسئله پیش پا افتاده باعث شد به عنوان قاتل راهی زندان شود.»
بی تفاوت به حقوق شهروندی
به باور حاجی زاده تا زمانی که مردم یاد نگیرند چطور عصبانیت خود را فروکش کنند نزاع و کتک کاری بر سر جای پارک همچنان به قوه خویش باقی است. او ادامه می دهد: «در کشورهای دیگر هم کمبود جای پارک خودرو وجود دارد. اما کمتر شنیده می شود مردم آن کشور سر چنین موضوعی همدیگر را تا سر حد مصدوم کردن بزنند. متاسفانه بعضی از مردم ما خودخواهانه رفتار می کنند.» به گفته این جامعه شناس کسی که جلوی در پارکینگ خانه ای پارک می کند و به نوشته «پارک ممنوع» بی اعتنا است، یا از روی بی مبالاتی جلوی پل توقف می کند، در واقع حقوق شهروندی را نادیده می گیرد. او ادامه می دهد: «اگر راننده یک لحظه فکر کند، جلوی در خانه ای پارک کرده که سالمند بیمار در آنجا زندگی می کند. یا معلولی که باید ویلچر بیرون رود. شاید مرتکب چنین رفتار خودخواهانه ای نشود.»
فرهنگ سازی برای جلوگیری از آسیب های اجتماعی
اما موضوع مهمی که حاجی زاده به آن اشاره می کند، درگیری راننده هاست. این جامعه شناس دلیل عمده این مشکل را پایین آمدن آستانه تحمل مردم می داند. او معتقد است، جامعه ما نیاز به آموزش و فرهنگ سازی دارد. همانطور که بستن کمربند ایمنی فرهنگ سازی شد. حاجی زاده توصیه می کند: «پیام های آموزشی به صورت دارکوب وار و بدون توقف باید در فضاهای مجازی، رسانه یا صداوسیما به مردم منتقل شود.» اغلب اوقات طرفین دعوا به هنگام خشم رفتارهای هیجانی از خود بروز می دهند و این کار را با صدای بلند نشان می دهند. با این رویکرد که بتوانند مشاجره را به نفع خود پایان دهند.
پارک مساوی با پنجری نیست!
«پارک = پنچری» جمله ای که زیاد روی دیوارها یا درهای پارکینگ می بینیم. در واقع نوعی تهدید محترمانه که اگر خودروی خود را جلوی در پارک کنید با لاستیک پنچر شده مواجه می شوید. اما کمتر کسی می داند که این جمله خود مجازاتی دارد و در صورت آسیب رساندن به خودروی پارک شده فرد متخلف مجازاتی با 74 ضربه شلاق یا زندان از 2 ماه تا 2 سال است. طبق ماده 24 قانون مدنی، هیچ کس نمی تواند کوچه و خیابان هایی که بن بست یا مسدود نیست را تحت تملک خود کند. بنابراین نصب هر گونه تابلوی پارک ممنوع یا تهدید به پنچری جرم محسوب می شود. مالکان تنها مجاز به نصب تابلو روی در پارکنیک خود هستند. اگر جای دیگری چنین تابلویی را نصب کنند و شهرداری مطلع شود با متخلف برخورد می کنند. چنانچه به خودروی شهروندی خسارت وارد شد ابتدای امر با پلیس 110 تماس بگیرد. اقدام بعدی که توصیه می شود گرفتن عکس از تابلوی پارک = پنچری با خسارت وارده و نشان دادن به مامور قانون است.»