نزدیک ۴ میلیون موتورسیکلت در پایتخت وجود دارد که یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا هستند. در میان طرح‌های مختلف ترافیکی و محیط‌زیستی، برقی کردن موتورسیکلت‌ها یکی از روش‌های کاهش آلودگی ناشی از این منبع به شمار میاید اما قیمت موتورهای برقی و نکات فنی باعث شده است که رسیدن به این هدف آسان نباشد.

به گزارش همشهری آنلاین، ‌ مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، سید محمد میرزایی قمی در یک برنامه تلویزیونی به سوالات مطرح شده درباره موتورسیکلت‌های برقی و استفاده از الکتریسیته به عنوان منبع انرژی در حمل و نقل شهری پاسخ داد و از از هدف‌گذاری برای برقی‌سازی ۴۰۰ هزار موتورسیکلت طی ۳ سال گفت. برخی از نکته‌های مطرح شده در این مصاحبه را می‌خوانید.

* یک موتورسیکلت برقی تا ۲. ۵ برابر قیمت یک معادل بنزینی است. ضمناً نباید فراموش کرد باتری‌های گران‌قیمتی هم دارند که بعضاً تا ۶۰ درصد هزینه تمام شده است. این باتری‌ها عمدتاً عمر مفید کوتاهی هم دارند که تا ۱۲۰۰ سیکل شارژ یعنی کمتر از ۳ سال دوام می‌آورد. یعنی مالکان موتورهای برقی بعد از سه سال، به اندازه ۶۰ درصد قیمت یک موتورسیکلتِ نو، باید پول خرید باتری بدهد. ضمناً‌ اگر شارژ موتور تمام می‌شد، معلوم نبود باید به کجا مراجعه کنند؟ هم‌چنین گروه‌های هدف نیز درست انتخاب نشده بود. بیشترین استفاده از موتور، مخصوص موتورهای کار است. یعنی دستگاه‌هایی که بعضاً روزانه بین ۶۰ تا ۹۰ کیلومتر پیمایش دارند. طبیعتاً به روزی ۲ تا ۳ نوبت شارژ نیز احتیاج است. برای هر نوبت شارژ یک موتور کار حداقل یک ساعت زمان لازم است. این یعنی در روز حداقل باید ۳ ساعت زمان صرف شارژ کند! آن هم در شرایطی که زمان برای این افراد بسیار مهم است. اختلاف قیمت فاحش سوخت با شارژ برقی هم باعث شده است که مالکان موتورهای بنزینی به سمت برقی‌سازی حرکت نمی‌کنند.

* برنامه مصوب شهرداری تهران برای برقی‌سازی ناوگان شهری، تأمین ۵۰ هزار تاکسی برقی، ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس برقی و ۴۰۰ هزار موتورسیکلت برقی ظرف مدت زمانی سه سال است. در «طرح سواپ» هر فرد مالک تنها «بدنه موتور» است. یک بخش هم باید زیرساخت باتری و شبکه موردنیاز آن را فراهم کند. به این ترتیب هزینه تمام‌شده موتور بسیار ارزان‌تر می‌شود. مالک در این طرح نگرانی خاصی بابت خرید دوباره باتری در آینده نزدیک را هم نخواهد داشت. باتری این نوع موتورها «قابل تعویض» است. به محض اینکه به‌ایستگاه شارژ رسید، می‌تواند تنها باتری را جابجا کند و به حرکت ادامه دهد. این فرایند کمتر از ۳۰ ثانیه طول می‌کشد و راکب تنها هزینه شارژ را می‌دهد. قیمت اجاره هر باتری نیز تقریباً مشابه قیمت بنزین شده و با صرفه اقتصادی، مالکان برای تعویض موتورسیکلت‌های خود ترغیب خواهند شد.

* در توافق شهرداری تهران با شرکت ملی پست بنا است همه ۷۰۰ دستگاه موتورسیکلت شرکت پست، برقی‌سازی شوند. هم‌چنین از هدف‌گذاری ۴۰۰ هزار دستگاهی موتورسیکلت برقی در برنامه شهرداری تهران، ۷۰ درصد آن‌ها به طرح سواپ اختصاص خواهد داشت. جامعه هدف این طرح نیز موتورهای کار هستند که بیشترین پیمایش را دارند.

* ۵۰ هزار دستگاه تاکسی برقی و ۴۰۰ هزار موتورسیکلت برقی، ۵۳۰ مگاوات در یک شبانه‌روز برق لازم دارند. مصرف شهر تهران روزانه حدود ۵۰۰۰ مگاوات برق است. یعنی این تعداد ناوگان، برقی معادل یک‌دهم مصرف روزانه شهر مصرف خواهد کرد. پس گام اول علاوه بر تهیه زیرساخت‌ایستگاه‌های شارژ، تولید برق است. ‌امیدواریم وزارت نیرو با احداث یک نیروگاه به این فرایند کمک کند.

* اگر وزارت نیرو بخواهد این برق را با تعرفه تجاری در اختیار ما قرار دهد، عملاً صرفه و صلاح اقتصادی موضوع زیر سؤال خواهد رفت. البته می‌توان تصور کرد بخشی از این ناوگان شب‌ها در اوقات آف‌پیک شارژ شده و فشار چندانی به شبکه وارد نخواهد کرد. در مدل‌های محاسباتی و با در نظر گرفتن ضرایب انتشار، حتی اگر سوخت غیراستاندارد در نیروگاه‌ها استفاده شود، آلایندگی چند برابر کاهش می‌یابد زیرا منبع انتشار آلودگی به بیرون از شهر منتقل شده است. در حالی که خودروهای سواری در حال تردد هستند و نمی‌توان مدل انتشار آن‌ها را مدیریت کرد. در بدترین حالت راندمان نیروگاه‌ها از وسایل نقلیه بالاتر است. چرا که مدام مشغول روشن خاموش شدن هستند و راندمان کمتری نسبت به نیروگاه دارند. ضمناً با تغییر فناوری می‌توان راندمان نیروگاه‌ها را بالاتر برد. به جهت تأمین سوخت نیروگاه‌ها دچار مشکل هستیم؛ اما می‌توان آلایندگی آن‌ها را کنترل کرد. در بسیاری از کشورهای دنیا این موضوع کنترل شده است. مثلاً کانادا از سوخت برخی نیروگاه‌ها از سوخت کُک استفاده می‌کنند که بسیار آلاینده است؛ اما با فیلتر کردن آلودگی را کنترل می‌کنند.

* طبق بررسی‌های صورت‌گرفته اتوبوس‌های فعلی در سطح شهر مسؤل تولید بیش از ۵. ۷ درصد از ذرات معلق آلاینده و نیم درصد از آلاینده‌های گازی هستند. موتورسیکلت‌ها عامل تولید ۱۰. ۱ درصد ذرات معلق آلاینده؛ تاکسی‌ها هم مسؤل تولید ۹. ۱ درصد ذرات معلق آلاینده در هوای پایتخت هستند. با برقی‌سازی ناوگان در هرکدام از مُدهای حمل‌ونقلی (اتوبوس، تاکسی و موتورسیکلت) می‌توان به کاهش تولید آلاینده‌ها تا ۸۰ درصد امیدوار بود.

* آژانس بین‌المللی انرژی در گزارشی اخیراً اعلام کرد ‌اکنون، ۲۶ میلیون خودروی برقی در دنیا در حال تردد است. ۲. ۷ میلیون‌ ایستگاه شارژ برقی نیز در نقاط مختلف دنیا موجود است؛ این گزارش رشد خودروهای برقی را ۲۶ درصد نسبت به سال گذشته، و ۵۵ درصد رشدایستگاه‌های شارژ را نشان می‌دهد.

* از منظر «آلودگی هوا»، طبیعتاً برقی‌سازی اقدام بسیار مؤثرتری نسبت به نوسازی ناوگان عمومی ارزیابی می‌شود. چرا که خودروهای برقی آلایندگی «صفر» دارند. در حالی که در خودروهایی که با سوخت فسیلی حرکت می‌کنند، حتی با استاندارد یورو ۵ نیز باز هم تولید آلودگی می‌کند.

منبع: تسنیم

برچسب‌ها