حمل و نقل عمومی تهران از فراموشی تا نوسازی مترو و اتوبوس

همشهری، زینب زینال زاده: توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی سبب کاهش آلودگی هوا و بار ترافیک می‌شود. ازاین‌رو شهرداران در ادوار گذشته برای تحقق این مهم اهتمام داشتند؛ اما موفقیت‌های خاصی صورت نگرفت. یادمان نرود نقطه قوت مدیریت شهری ششم این است که با اهتمام ویژه توانست تا حدود زیادی زمینه توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی را فراهم کند. گرچه در این دوره شهرداری تهران با عقب‌ماندگی ۱۰ساله در حوزه حمل‌ونقل عمومی مواجه بود و شاید اقدامات صورت‌گرفته قطره‌ای در برابر دریا بودند و برای شهروندان خیلی ملموس نبود؛ اما اعداد و ارقام نشان می‌دهد که تحول بزرگی در ناوگان حمل‌ونقل همگانی کلان‌شهر تهران رخ‌داده است. برای درک بهتر این موضوع نگاهی اجمالی به سیر تحولی ۳۰ ماه دوره پنجم (پیروز حناچی) و ۲۵ ماهه دوره ششم (علیرضا زاکانی) خواهیم داشت.

• حمل‌ونقل ریلی

خطوط ریلی می‌تواند میلیون‌ها سفرِ شهروندان تهرانی را میزبانی کند و ازاین‌رو مورد اقبال مردم است. توسعه خطوط ۶ و ۷ در دوره چهارم مدیریت شهری آغاز شد و خط ۷ با افتتاح ۷ ایستگاه تحویل مدیریت شهری پنجم شد اما در این دوره به بهانه مشکلات ایمنی، توسعه این خط متوقف شد. شهردار اصلاح طلبان در فرار رو به جلو گفته است که حدود ۴۰ کیلومتر به طول مترو اضافه کردیم؛ کلنگ خط ده به زمین زده شد و حدود ۳۹ ایستگاه به بهره برداری رسید. بر فرض، این اقدامات در ۳۰ ماه انجام شده باشد بازهم افتتاح ۱۴ ایستگاه متروی جدید، یک ایستگاه متروی پرند؛ ۱۳ ورودی برای ایستگاه‌ها، به‌همراه ۴۱ کیلومتر مسیر تونلی جدید، در مدت ۲۵ ماه نشان دهنده موفقیت شهردار اصول گرایان است. در مقوله تامین واگن هم ۷۸ دستگاه در دوره پنجم وارد ناوگان ریلی شد اما در دوره ششم با فعال شدن قرارداد ۶۳۰ دستگاه واگن چینی تامین حدود ۷۹۱ دستگاه واگن نهایی شد. همچنین ماهانه ۶ رام قطار (۵ قطار AC و یک قطار DCپلاس) اورهال می شود.

• ناوگان اتوبوس‌رانی

بیشترین آمار اتوبوس‌های پایتخت (۵ هزار دستگاه) مربوط به دوره چهارم مدیریت شهری است که در پایان دوره مدیریت پنجم به حدود ۱۸۰۰ دستگاه رسید. اما طبق گفته های پیروز حناچی  ۲۵۰ دستگاه اتوبوس جدید وارد ناوگان و ۵۰۰ دستگاه هم اورهال شده است. در ۲۵ ماه سکان داری علیرضا زاکانی تعداد اتوبوس‌های فعال پایتخت به ۳ هزار دستگاه رسیده که حدود ۶۷۰ دستگاه اورهال شده و تا پایان سال هم اورهال ۵۰۰ دستگاه انجام می شود. همچنین طی دو ماه گذشته بیش از ۲۰۰ دستگاه اتوبوس جدید به ناوگان اتوبوسرانی تهران اضافه شده است. علاوه برآن قرارداد تامین ۳ هزار دستگاه اتوبوس منعقد شده که تا پایان سال حدود ۱۵۰۰ دستگاه آن وارد ناوگان اتوبوسرانی می شود.

• فراهم‌شدن زیرساخت برقی‌سازی

توسعه زیرساخت‌ها در راستای برقی‌سازی ناوگان یکی از راهکارهای برون‌رفت از چالش آلودگی هوا و ترافیک تهران بوده و هست. گرچه مدیریت شهری دوره پنجم معتقد است اقدامات خوبی در این حوزه انجام شده اما آماری از این اقدامات وجود ندارد. این در حالی است که مدیریت شهری ششم موفق به رونمایی و تست اتوبوس‌های برقی شده است و تعدادی از این اتوبوس‌ها در خطوط بی‌آرتی مشغول خدمت‌رسانی هستند. عملیات نصب جایگاه‌های شارژ خودروی برقی در تهران شروع شده و تا پایان سال ۱۴۰۳ حدود ۱۷۰۰ ایستگاه شارژ با ۵ هزار پورت شارژ می رسد. تفاهم درخصوص تأمین هزار دستگاه اتوبوس برقی، ۵۰ هزار تاکسی برقی و ۴۰۰هزار دستگاه موتورسیکلت برقی (با اولویت موتورهای کار) صورت گرفته است.

• هوشمندسازی شهر

در مدیریت ترافیک و آلودگی، نباید از مدیریت سفر و هوشمندسازی غفلت کرد. در دوره پنجم اقداماتی خاصی صورت نگرفت؛ اما در دوره ششم کیف پول شهروندی و اپلیکیشن ویژه درخواست شاتل تاکسی یا پرداخت آنلاین مترو انجام شده که می‌تواند به مدیریت «تقاضای سفر» و کاهش ترافیک کمک می کند.