همشهری آنلاین– مجید جباری: حیوان گزیدگی و در صدر آن، سگ گزیدگی در کشور به شکل فزاینده‌ای رو به افزایش است و ایران در بین کشورهای صدرنشین در ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از بیماری هاری قرار دارد. سالانه میلیاردها ریال صرف پیشگیری از بیماری هاری در ایران می‌شود و کمتر بیماری واگیرداری در ایران وجود دارد که به اندازه این بیماری برای آن هزینه شود. ۱.۵ میلیون دوز واکسن هاری هم هر سال با هزینه ۷۵۰ میلیارد تومان از دو کشور هندوستان و فرانسه وارد می‌شود، اما هنوز این بیماری در ایران قربانی می‌گیرد و نیمی از قربانیان، کودکان هستند.
در حالی که اتحادیه جهانی علیه هاری، آمار کشته‌های ناشی از ابتلا به هاری را در ایران ۲۰ تا ۹۰ نفر اعلام می‌کند اما رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان وزارت بهداشت مرگ و میرهای ابتلا به هاری را بین ۱۰ تا ۲۰ مورد در سال می‌داند و می‌گوید: «سگ‌ها مهم‌ترین عامل انتقال بیماری مرگبار هاری به انسان هستند.»
براساس مستندات اداره بیماری‌های مشترک انسان و حیوان‌وزارت بهداشت ایران آمار سگ گزیدگی از حدود ۱۵ هزار نفر مورد در سال ۱۳۶۶ به بیش از ۲۴۸ هزار مورد در سال ۱۴۰۱ رسیده است که از افزایش ۱۶ برابری سگ گزیدگی در در ۳۵ سال اخیر حکایت دارد. برخلاف تصور، ۸۵ درصد آمار رسمی سگ گزیدگی توسط سگ‌های صاحبدار و ۱۵ درصد توسط سگ های بلا صاحب ثبت شده است.
مرگ دردناک و علائم «هاری»
محمدرضا شیرزادی رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان وزارت بهداشت می‌گوید:«هاری یکی از مهم‌ترین و کشنده ترین بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان است که تمام پستانداران از جمله انسان را مبتلا می‌کند. عامل بیماری هاری، نوعی ویروس است که پس از گازگرفتگی از طریق بزاق حیوان هار به انسان یا حیوان منتقل و موجب التهاب مغزی حاد می‌شود. ویروس هاری در بسیاری از پستانداران از جمله حیوانات وحشی مانند راسوها، خفاش‌ها، راکون‌ها، سگ‌ها، گربه‌ها، خرگوش‌ها و همچنین انسان می‌تواند ایجاد بیماری کند. ویروس از بزاق حیوان مبتلا به هاری و محل گازگرفتگی وارد بدن شده در ماهیچه‌ها به سمت اعصاب انتهایی می‌رود و شروع به تکثیر می‌کند. در بیماری هاری به زمان بین گاز گرفتگی و شروع علائم، دوره کمون یا نهفتگی بیماری گفته می‌شود که معمولاً ۴ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد و سپس علائم هاری در فرد ظاهر می‌شود. البته دوره کمون هاری می‌تواند از چند روز تا شش سال هم باشد. علائم اولیه هاری شبیه به علائم آنفلوانزا است. این علائم شامل تب، ضعف عضلانی، مورمور شدن، درد شدید در گلو و عدم توانایی در بلع است. دیگر علائم هاری شامل احساس سوزش در محل گاز گرفتگی، ترس از نور، آب، جریان هوا، کبودی شدید بر روی پوست، فلجی فک، استفراغ، فلجی دست و پا، فلجی فک و ترشح شدید بزاق است. در نهایت بیمار مبتلا در اثر ترشح زیاد بزاق به علت خفگی جان خود را از دست می‌دهد.»
آمار سازمان پزشکی قانونی کشور( ۶ ماه نخست ۱۴۰۲)
- مرگ و میر ناشی از ابتلا به هاری: ۵نفر ( ۴ مرد و ۱ زن)
- مصدومانی که به دلیل گازگرفتگی سگ به پزشکی مرکز مراجعه کردند: ۷۸۴ نفر ( ۵۹۳ نفر مرد - ۱۹۱ نفر زن)
سه استان صدر نشین در سگ‌گزیدگی
- خراسان رضوی: ۱۰۲ مصدوم
- تهران: ۹۸ مصدوم
- اصقهان ۸۳ مصدوم
آمار جهانی چه می‌گوید؟
- ۹۹ درصد ابتلای انسان به هاری در جهان براثر سگ گزیدگی است
- ۵۰ درصد کشته شدگان بیماری هاری در جهان کودکان هستند
- ۱۵ دقیقه یک نفر در جهان براثر بیماری هاری می میرند
- ۳ نفر تنها بعد از ابتلا به بیماری هاری زنده مانده‌اند
تعداد کل سگ گزیدگی ثبت شده سالانه در ایران (۱۳۶۶ - ۱۴۰۰ )