همشهری آنلاین- محمد سرابی: در طرح‌های مختلفی که برای تسهیل معاینه فنی اجرا شده است بخشی از خودروهای سواری شرکت کردند، اما استقبال صاحبان موتورسیکلت‌ها آنقدر کم بود که می‌توان گفت تقریبا کسی برای دریافت معاینه فنی موتورسیکلت خود مراجعه نکرده است.
موتور تا چند برابر آلاینده‌تر است
تعداد موتورسیکلت‌های تهران حدود ۵ میلیون دستگاه است که نزدیک نیمی از آنها فرسوده به شمار می‌آیند. مشکل اصلی اینجاست که موتورسیکلت‌های فرسوده بین ۵ تا ۷ برابر خودروها آلایندگی دارند. این آلایندگی ۲ دلیل دارد؛ یکی ساختار موتور محرک آنها که بنزین را به شکل ناقص می‌سوزاند و دود زیادی ایجاد می‌کند و دوم فرسودگی قطعات که گاهی از ابتدای ساخت غیراستاندارد هستند یا در طول مدت استفاده فرسوده و کهنه شده‌اند. در همین رابطه عضو هیأت‌رئیسه شورای اسلامی شهر تهران در بازدید از ستاد مرکزی معاینه فنی خودرو، عنوان می‌کند که موتورسیکلت‌ها سهم قابل‌توجهی در آلودگی هوا دارند. برابر آمار اعلام شده حدود ۵ میلیون موتورسیکلت در شهر تهران تردد دارد؛ بنابراین موتورسیکلت‌ها نیز باید مورد معاینه فنی قرار بگیرند، اما اینکه از ۵ میلیون دستگاه موتورسیکلت در حال تردد در شهر تهران تنها ۴۰۰دستگاه برای معاینه فنی مراجعه کردند، قابل‌قبول و پذیرش نیست و باید این موضوع با همکاری مشترک با راهنمایی و رانندگی ساماندهی شود. سوده نجفی درباره معاینه فنی موتورسیکلت‌ها در شهر تهران گفت: جهت ساماندهی موتورسیکلت‌ها و کنترل معاینه فنی این وسایل نقلیه باید با پلیس راهور نشست مشترکی برگزار و در این خصوص چاره‌اندیشی شود. بدون تردید بهترین روش برای ساماندهی موتورسیکلت‌ها از حیث موضوعات مختلف معاینه فنی است. موتورسیکلت‌ها بخش زیادی از ترافیک، تصادف‌ها و آلودگی هوا را سبب می‌شوند، اما در چارچوب قوانین اولیه راهنمایی و رانندگی هم قرار نمی‌گیرند.
ظرفیت نیم‌میلیونی برای معاینه فنی موتورسیکلت
رایج‌ترین نوع موتورسیکلت کاربراتوری که از روی Honda ۱۲۵ ژاپنی ساخته شده و از ۴۰ سال پیش تاکنون در خیابان‌ها به این‌سو و آن‌سو می‌رود، یکی از آلوده‌کننده‌ترین انواع وسایل نقلیه شهری است؛ مخصوصا وقتی از نظر فنی سالم نباشد. شادی مالکی، مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران دراین‌باره به همشهری می‌گوید: ما در ۶ مرکز معاینه فنی ۱۱ خط داریم و با همین امکانات فعلی می‌توانیم سالانه نیم‌میلیون موتورسیکلت را معاینه کنیم، اما سال گذشته حدود ۵۰۰ موتورسیکلت به این مراکز مراجعه کردند و پیش‌بینی ما برای امسال هم همین تعداد است. این در حالی است که براساس سیاهه‌انتشار سال ۹۶ موتورسیکلت‌ها بعد از خودروهای سواری عامل تولید ۲۱ درصد آلودگی گازی در شهر هستند. همچنین ۱۰ درصد ذرات معلق در شهر از سوخت موتورسیکلت‌ها ایجاد می‌شود.
چرا موتورسیکلت‌ها معاینه فنی نمی‌گیرند؟
مالکی درباره الزام قانونی به گرفتن معاینه فنی می‌گوید: بنا به ماده ۶ قانون هوای پاک وسایل نقلیه موتوری باید معاینه فنی دریافت کنند و در این زمینه تفاوتی بین خودروی سواری و موتورسیکلت وجود ندارد. با این حال می‌بینیم که مالکان خودروهای سواری در هنگام خرید و فروش باید برگه معاینه فنی را ارائه کنند، اما ظاهرا معاملات موتورسیکلت بدون توجه به این برگه انجام می‌شود. مشکل دیگر که باعث می‌شود نتوان بر موتورسیکلت‌ها نظارت کرد، موقعیت پلاک موتورسیکلت‌هاست که فقط در سمت عقب نصب می‌شود و بسیاری اوقات هم این پلاک ناخواناست که امکان رصد با دوربین را کم می‌کند. او ادامه می‌دهد: براساس ارزیابی‌ها حدود ۳ میلیون موتورسیکلت پلاک تهران وجود دارند که باید از تهران معاینه فنی بگیرند. از ابتدای سال ۱۴۰۲ تاکنون فقط ۴۰۰ موتورسیکلت از همه انواع و مدل‌ها مراجعه کرده‌اند که به جز آلایندگی، نزدیک ۲۰ درصد آنها مشکل ترمز داشتند. مالکی پیشنهاد می‌کند: با پلیس راهور گفت‌وگوهایی انجام دادیم که حداقل تعدادی از آیتم‌های مهم معاینه فنی که در ظاهر هم قابل تشخیص است در خیابان‌ها اعمال شود؛ مانند ایجاد دود یا خراب بودن چراغ اخطار. شاید این کار بتواند گام نخست در زمینه معاینه فنی موتورسیکلت‌ها باشد.