علاوه بر این یافتهها اگر شما در یکی از موتورهای جستوجوگر سایبر چرخی بزنید و سرطان مری را جست و جو کنید، صفحات بسیاری با عنوان «سرطان مری سومین عامل مرگ و میر در گلستان و قطب این بیماری در جهان» برابر دیدهتان گشوده میشود.
که بیانگر افزایش شیوع این بیماری در استان است، همین امر نیز باعث شده است تا تحقیقات گستردهای از سوی پزشکان،اساتید دانشگاه، محققان و زمین شناسان در این زمینه صورت بگیرداین سرطان هم همانند تمام سرطانهای دیگر بر اثر رشد خارج از کنترل سلولها در افراد بالای 40 سال به وجود میآید و به دلیل نداشتن علائم تا مراحل پیشرفته، بسیار خطرناک است و اگر سریعا کنترل نشود به ریهها و کبد هم گسترش مییابد که در آن صورت کنترل آن بسیار سخت خواهد شد.
هرچند که دلایل و عوامل دقیق ایجاد این بیماری هنوز مشخص نیست اما هر سال بیش از چند هزار نفر در سراسر اروپا و آمریکا، به دلیل مصرف الکل و سیگار به این بیماری مبتلا میشوند و این در حالی که مصرف سیگار و نوشابههای الکلی در گلستان بسیار پایین است.
شهریار سمنانی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی گلستان با اشاره به این که از هر 4 هزار نفر در استان یک نفر به سرطان مری مبتلا است، میگوید: تحقیقات اخیر نشان میدهد که از جمله مهمترین فاکتورهای ابتلا به سرطان مری در استان گلستان، نوشیدن چای داغی که بخار از آن بلند میشود، بهویژه در شرق این منطقه است.
دکتر رضا ملکزاده استاد دانشگاه علوم پزشکی گلستان نیز در این باره میافزاید: نوشیدن چایی که حرارت آن بالای 70 درجه سانتیگراد است، موجب افزایش خطر سرطان مری از نوع OSCC میشود و این در حالی است که با افزودن مقدار کمی شیر به چای میتوان این خطر را از بین برد.
اما الیور چایلدز سخنگوی مطالعات سرطان در بریتانیا با تاکید بر اینکه نوشیدن چای، عادت معمول بسیاری از فرهنگهاست معتقد است: نوشیدن یک فنجان چای ظرف مدتی کمتر از 2 دقیقه پس از ریختن آن، خطر سرطان مری را در مقایسه با چایی که 4 تا 5 دقیقه پس از ریختن نوشیده میشود، 5 برابر افزایش میدهد
ولی ارتباطی بین مقدار چای مصرفی و خطر سرطان مری دیده نشده است و این تحقیقات مسلما نشان نمیدهد صرف نوشیدن چای بد است، بلکه این تحقیقات فراهم آورنده شواهد بیشتری در این باره است که خوردن و نوشیدن غذاها و نوشابههای داغ به طور منظم میتواند خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش دهد.
دکتر اسحاق حسینی، فوق تخصص گوارش نیز با اشاره به این که سرطان مری در حاشیه دریای مازندران به شدت شایع است، میگوید: سرطان مری در کشور ما در منطقه دشت مغان تا دشت گرگان و به نسبت آن در حاشیه بالای دریای خزر و در کل مسیر جاده ابریشم بیشتر دیده میشود.
همچنین نتایج تحقیق مشترک مصطفی رقیمی دانشیار گروه زمینشناسی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و مریم رمضانی مجاوری پزشک عمومی و کارشناس کلینیک مدیریت درمان سازمان تامین اجتماعی گلستان بر روی نهشتههای لسی (نوعی رسوبات بادی) از دیدگاه زمین شناسی پزشکی نشان میدهد
که پراکنش سرطان مری منطبق بر نهشتههای لسی جهان ارتباط تنگاتنگی با نهشتههای لسی و بروز برخی از بیماریهای اندومیک مانند سرطان مری دارد و به همین دلیل این نوع رسوبات بادی به عنوان یکی از عوامل خطرزا در علت شناسی سرطان مری از دیدگاه زمینشناسی پزشکی به شمار میرود.
به علاوه بر طبق شواهد زمینشناسی پزشکی، شاید نهشتههای لسی استان گلستان را بتوان بهدلیل تاثیر کانیهای رسی بر چرخه بیوشیمیایی، وجود سیلیس بالا در ترکیبات شیمیایی نهشتههای لسی و ارتباط مستقیم اندازه دانهها بهعنوان علت شیوع سرطان مری در نظر گرفت، به طوری که تغییرات شیوع سرطان مری در 30 سال اخیر در استان هنوز بیانگر درصد بالای شیوع سرطان مری در بخش شرقی آن که دارای گستردگی زیادی از نهشتههای لسی است، است.
این رسوبات بادی در استان گلستان در بیش از 3 هزار و 200 کیلومتر مربع گسترده است که بخش زیادی از شهرهای کلاله، مراوه تپه، گنبدکاووس، مینودشت، ترکمن، آققلا و شهر گرگان را در بر گرفته است.
علاوه بر این مطالعات دیگری نیز روی آردهای مناطق استان گلستان انجام شده که نشان میدهد فیبرهای سیلیسی ظریفی در دانههای برخی از علفهای معمولی هرز به وجود میآید، این فیبرها از نظر اندازه و شکل شبیه فیبرهای معدنی (آزبست) است و فیبرهای سیلیسی با منشاء گیاهی میتواند در علتشناسی سرطان مری در ایران دخالت داشته باشد.
با این حال این یافته تحقیقاتی تاکید میکند که کشف عوامل خطر با میزان بسیار بالای این نوع سرطان (کارسینوم سلول سنگفرشی مری) در این منطقه نیاز به بررسی و مطالعات بیشتری دارد و این پژوهش تنها سرطان مری را با دیدگاه زمینشناسی مورد بررسی قرار داده است.
دکتر سید محمود اسحاق حسینی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد علایم این بیماری نیز میگوید: تنها علامت اولیه سرطان مری، بلع سخت غذا است که فرد نمیتواند به راحتی غذا را فرو دهد، این حالت ابتدا نسبت به جامدات و بعد از مدتی نسبت به مایعات نیز نمود پیدا میکند.
وی در مورد علت آسیب پذیری بافت مری میافزاید: بافت مری برخلاف سایر بافتهای دستگاه گوارش یک لایه مخاطی کمتر دارد و این باعث گسترش زودهنگام سلولهای سرطانی میشود.
دکتر اسحاق حسینی در مورد نحوه تشخیص این سرطان اضافه میکند: از آنجایی که سرطان مری هیچ علامتی ندارد و در نتیجه تشخیص دیر انجام میگیرد، تنها روش تشخیص آندوسکوپی است و افراد در معرض خطر حتما باید آندوسکوپی شوند.
وی در پایان از دو روش رادیوتراپی و جراحی به عنوان روشهای درمان نام میبرد میافزاید: رادیوتراپی در سرطان قسمتهای فوقانی مری کاربرد دارد و برای درمان قسمتهای میانی و تحتانی جراحی و رادیوتراپی توصیه میشود.
همشهری استانها