همشهری آنلاین – مریم سرخوش: چند روز پیش بود که دکتر پریسا امیری، رئیس مرکز تحقیقات تعیین کننده‌های اجتماعی سلامت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از انجام مطالعه‌ای برای آموزش سبک زندگی سالم خبر داد و اعلام کرد که این مطالعات بر جمعیتی نزدیک به ۵ هزار نفر انجام شده و نشان می‌دهد در مردانی که مداخله آموزشی سبک زندگی سالم را دریافت کردند، مصرف سیگار ۲۷ درصد و مصرف قلیان ۴۲ درصد نسبت به گروه مرجع کاهش پیدا کرده است. همچنین در زنان گروه مداخله نیز ۳۳ درصد کمتر در معرض دود غیر مستقیم دخانیات قرار گرفتند.
توسعه فرهنگ عدم مصرف و کاهش مصرف دخانیات در حالی ضرورت دارد که بر اساس اعلام امید عبدالهی، معاون اجتماعی ستاد فرهنگی و اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی مصرف دخانیات در میان جوانان به ویژه دختران در ۵ سال گذشته ۱۳۳ درصد افزایش یافته و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ رتبه ایران در مصرف سیگار تک رقمی شود و این عدد وحشتناکی است.
الگوسازی از مدرسه تا سنین میانسالی
رئیس اداره آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت و دبیر دبیرخانه فرهنگ سلامت هم با تایید این که برای کاهش و عدم مصرف دخانیات علاوه بر مسائل قانونی باید در حوزه آموزش هم اقداماتی انجام شود، به همشهری آنلاین گفت: بحث قیمت و قوانین یک قسمت از ماجرای فرهنگ عدم مصرف دخانیات، زندگی و سبک زندگی سالم است و همه آن نیست. برای فرهنگسازی کاهش مصرف سیگار، بحث رسانه‌ها، شخصیت‌سازی و... هم مطرح است. ما در سینما، هنر و رسانه‌های مکتوب باید پایبند اصول جامعه سالم باشیم و اینها موضوعات مهمی هستند.
فرشید رضایی افزود: برای سیگار، مالیات تعیین می‌شود، قیمت آن تغییر می‌کند، روی جلد این محصولات تبلیغات مضر بودنشان وجود دارد، اما از سوی دیگر با ترویج مصرف آن به صورت مستقیم و غیرمستقیم مواجه هستیم که روی رفتارهای نسل جوان تاثیرگذار است.
وی با تاکید بر این که در زمان الگوسازی باید ماجرایی غیر از قیمت را در نظر گرفت، عنوان کرد: باید روی این موضوع کار شود و زمان آن هم از سال‌های ابتدایی مدارس تا سنین میانسالی است که فرد عادات را می‌گیرد. آموزش و پرورش یک طرف این ماجرا نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند اما در طرف دیگر صدا و سیما، شبکه‌های خانگی و کسانی که در حوزه تصویر و رسانه فعال هستند هم به صورت غیرمستقیم مسئولیت بسیار مهمی درباره سلامت مردم بر دوش دارند. این موضوعات هم‌اندازه قیمت و قوانین روی شیوع مصرف سیگار یا آسیب‌پذیر بودن جامعه نسبت به عوارض آن اثر دارد.
به گفته رئیس اداره آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت اگر کشوری درباره کاهش مصرف سیگار در جامعه به نتیجه رسیده روی تمام پارامترهایی مرتبط با آن کار کرده و فقط روی یک بُعد حرکت کردن نتیجه‌بخش نیست.
با دستور و ابلاغیه کاری از پیش نمی‌رود
رضایی به تشکیل کارگروه فرهنگ سلامت هم اشاره کرد و گفت: ما سه کارگروه فرهنگی داریم؛ فرهنگ کار، فرهنگ محیط‌زیست و فرهنگ سلامت. درباره کارگروه فرهنگ سلامت، دکتر فرشیدی، معاون بهداشت وزارت بهداشت به عنوان رئیس این کارگروه از سوی وزارت فرهنگ انتخاب شده است. این کارگروه امسال حکم تاسیس گرفت و در جلسه اول آن که اواخر شهریور برگزار شد، روی کلیات صحبت و لیستی از اولویت‌های فرهنگی آماده شد که اعضا در حال کار روی آنها هستند. یکی از این مباحث هم دخانیات است.
دبیر دبیرخانه فرهنگ سلامت افزود: به جز سبک زندگی سالم، بقیه مسائل مرتبط با دخانیات شامل قوانین و سازوکارهایی است که در مدارس، ادارات و... وجود دارد و در واقع جامعه باید به سمتی برود که عدم مصرف دخانیات ترویج شود. اما تا زمانی که وارد یک رستوران یا کافه می‌شویم و بوی دخانیات و قلیان فضای آنجا را پر کرده یا اولویت حضور با کسانی است که است که مواد دخانی مصرف می‌کنند، اثر بسیاری از اقدامات منجر به کاهش مصرف سیگار از بین می‌رود.
رضایی با تاکید بر این که ضرورت دارد هر سه حوزه شامل قوانین مالیاتی، آموزش مناسب از کودکی، محیط مروج عدم مصرف دخانیات کار شود، ادامه داد: این موارد، با دستور و ابلاغیه انجام‌شدنی نیست و یک حرکت جمعی نیاز دارد که هم مردم پای کار باشند و هم سازمان‌ها برای ترویج این فرهنگ و آموزش در این حوزه هزینه کنند.
بیشتر بخوانید؛