همشهری آنلاین: همان‌طور که «سوپ اپرا» های امریکایی یا «تله‌نووِلا» های امریکای لاتین در میان تماشاگران سریال در سراسر دنیا شناخته‌شده و محبوب هستند، «کِی درام» (K-Drama) ـــ که مخفف Korean Drama به معنی درام کره‌ای است ـــ در چند سال اخیر به محصولاتی پرطرفدار در دنیای سرگرمی بدل شده‌اند. موفقیت گروه‌های موسیقی کره‌ای (K-Pop) و سینمای کره در سال‌های گذشته باعث جلب توجه به سریال‌های کره‌ای شد. حالا دیگر داستان‌های درگیرکننده و عامه‌پسند کِی درام‌ها از مرزهای کره جنوبی فراتر رفته است و دوستدارانی از خاورمیانه تا ینگه‌دنیا برای خودشان دست‌وپا کرده‌اند. اوج توجه به سریال‌های کره‌ای در سال ۲۰۲۱ بود که پلتفرم عظیم نتفلیکس اقدام به پخش سریال کره‌ای «بازی ماهی مرکب» کرد و این سریال ظرف مدت کوتاهی به پدیده‌ای جهانی بدل شد. چه عواملی باعث موفقیت کی درام‌ها شد و چرا این سریال‌ها توانستند به عنوان محصولات فرهنگی به طیف گسترده‌ای از مخاطبان جهانی دست یابند؟ در ادامه سعی کرده‌ایم ویژگی‌های درام‌های کره‌ای و علل موفقیت‌شان را به‌طور فشرده بررسی کنیم.
موج کره‌ای
قبل از اینکه سر وقت کی درام برویم، اول باید ببینیم صنعت سرگرمی و فرهنگ کره جنوبی که به عنوان پیش‌درآمد محبوبیت سریال‌های کره‌ای ظهور کرد چه بود و چه ویژگی‌هایی داشت.
«Hallyu» (هالی‌یو) به معنی «موج کره‌ای» اصطلاحی چینی برای توضیح فراگیری جهانی فرهنگ کره است. این اصطلاح در سال ۱۹۹۷ به واسطه موفقیت کی درام «عشق چیست» در بخش‌های عمده‌ای از چین و دیگر کشورهای جنوبی شرقی آسیا ضرب شد. موفقیت این سریال در سال ۱۹۹۹ با محبوبیت بلاک‌باسترِ به سبک هالیوودی «Shiri» در آسیا دنبال شد که بودجه‌ای ۸ و نیم میلیون دلاری داشت و غول کره‌ای صنعت تکنولوژی یعنی سامسونگ بخشی از بودجه آن را تقبل کرده بود.
بعد از آن، سریال «پاییز در قلب من» در سال ۲۰۰۰ روی خط موفقیت «Shiri» جلو رفت و پایه‌گذار فصل اول چهارگانه «عشق بی‌پایان» شد که در سال‌های بعد با سه دنباله ادامه یافت و بازسازیی‌هایی در اندونزی، فیلیپین، تایلند، ترکیه و چین از روی آن انجام شد. همچنین در دو دهه گذشته فیلم‌های کره‌ای در جشنواره‌های سینمایی معتبر بین‌المللی به نمایش درآمدند و نام سینمای این کشور را بلندآوازه ساختند.
در سال‌های اخیر موفقیت گروه موسیقی BTS و فیلم «پارازیت» و کارگردانش، بونگ جون هو، باعث شد که روند رو به تزاید فراگیری فرهنگ کره جنوبی در جهان ادامه یابد و حالا نه فقط فیلم و سریال و موسیقی کره‌ای بلکه سلبریتی‌ها، غذا و مراقبت‌های آرایشی و بهداشتی این کشور علاقه‌مندانی جدی از سراسر دنیا دارد. همین وجوه فرهنگی موجب شده که کره به مقصد محبوب گردشگران تبدیل شود و اقتصاد این کشور را تقویت کند.
نه کم، نه زیاد
کِی درام‌ها سریال‌های ۱۶ تا ۲۴ قسمتی هستند که تقریبا طول هر قسمت ۵۰ دقیقه تا یک ساعت است. همین زمان نسبتا بلند هر قسمت یکی از دلایل محبوبیت این سریال‌هاست که باعث می‌شود مخاطب بتواند از نظر عاطفی به شخصیت‌ها نزدیک شود و درضمن وقایع بیشتری را در طول یک قسمت تماشا کند. خط داستانی متفاوت و تنوع در داستان‌گویی و ژانر که در عین آشنا بودن با الگوهای برنامه‌های غربی متفاوت‌اند از دیگر دلایل محبوبیت این سریال‌هاست. در روزگاری هستیم که از طرفی عمده تماشاگران تاب و تحمل فیلمی ۳ ساعته با ضرباهنگی کُند را ندارند و از طرف دیگر از کوتاهی قسمت‌های سریال محبوب‌شان شِکوِه می‌کنند. برای تماشاگرِ کم‌طاقتی که به کلیپ‌های چنددقیقه‌ای اینستاگرامی عادت دارد، تماشای یک قسمت یک‌ساعته یکی از کی درام‌ها به تماشای فیلمی سینمایی می‌ماند که آنقدرها هم بلند نیست. در واقع کی درام‌ها در حد فاصل بی‌حوصلگی تماشاگر و اشتیاقش به مصرف بیشتر ایستاده‌اند و با مدت‌زمان مناسب‌شان برای تماشاگر عام بسیار جذاب‌اند.
ستاره‌ها و بُت‌ها
از دیگر مؤلفه‌های مهم و اصلی موفقیت کی درام‌ها باید به بازیگران آنها اشاره کرد. بازیگران زن و مرد این سریال‌ها عمدتا خوش‌چهره، خوش‌اندام و خوش‌پوش هستند و در بروز احساسات‌شان نیز دست توانایی دارند. جنس بازی اغلب آنها برونگرا و مبتنی بر نمایش کم‌وبیش اغراق‌شده عواطف‌شان است. تماشاگرِ عام در لحظات خشم، غم، شادی، عشق و نفرت با احساسات آنها همدلی می‌کند و به راحتی و بدون مشکل از حس و حال شخصیتی که پیش چشم دارد سر درمی‌آورد. ابهامی وجود ندارد و پیچیدگی‌ای در کار نیست. احتمالا تماشاگر فرهیخته‌ای که دل در گرو پیرنگ های پیچیده و سبک‌های آلترناتیو دارد، از تماشای این سریال‌ها که داستان‌هایی عموما تخت و حتی حدس‌زدنی دارند سرخورده می‌شود. اما این مهم نیست، چراکه مخاطب این سریال‌ها نه افراد فرهیخته بلکه کسانی هستند که تنها به دنبال سرگرمی‌اند و مشتاق‌اند که بخشی از تجارب خود را در قالب شخصیت‌هایی ببینند که از نظر سر و ظاهر چشم‌نوازشان و سبک و وضع زندگی مجلل‌شان، منِ آرمانی آنها را نمایندگی می‌کنند.
در واقع باید گفت سیستم ستاره‌ای سریال‌های کره‌ای با هالیوود تفاوت چندانی ندارد. ستاره‌ها بت‌هایی هستند که پرستیده می‌شوند و جدا از روی پرده، جزئیات زندگی شخصی‌شان نیز برای طرفداران‌شان مهم است. جز بازیگران حرفه‌ای، «آیدل» ها (Idols) ــــ که اصطلاحی برای اشاره به سلبریتی‌های خواننده در کره جنوبی است ــــ در کی درام‌ها بازی می‌کنند و به محبوبیت بیشتر این سریال‌ها دامن می‌زنند.
مردانگی نرم
بیوتی بلاگرها (Beauty Bloggers) کسانی هستند که در شبکه‌های اجتماعی محتواهایی با محوریت توصیه‌های آرایشی و بهداشتی تولید می‌کنند و به معرفی، تبلیغ و گاه حتی نقد محصولات آرایشی می‌پردازند. اگر فکر می‌کنید بیوتی بلاگرها صرفا زن هستند، باید فکرتان را عوض کنید چون در کره جنوبی پسران جوانی هستند که در این حیطه فعال‌اند و صفحات‌شان در شبکه‌های اجتماعی دنبال‌کنندگان فراوانی دارد. استفاده مردان جوان کره‌ای از لوازم آرایشی صرفا به صفحات مجازی‌شان ختم نمی‌شود. سالن‌های زیبایی در سئول در چند سال اخیر پر از مردان جوانی است که از محصولاتی که معمولا زنانه فرض می‌شوند، برای زیباتر شدن خود استفاده می‌کنند. دیگر دیدن پسرانی با موی رنگ‌کرده و صورت آرایش‌کرده در خیابان‌های سئول به امری عادی بدل شده است. پسران جوان آرایش می‌کنند، بدون اینکه نگران قضاوت‌های اجتماعی باشند.
در دهه ۱۹۸۰ تا اواسط دهه ۱۹۹۰، مردانگی در کره مفهومی بود که با سرسختی و خشونت متداعی بود. اما از اواسط دهه ۱۹۹۰ به واسطه محصولات رسانه‌ای و رشد فرهنگ سرگرمی عامه‌پسند این مفهوم تغییر کرد و حالا «مردانگی نرم» (Soft Masulinity) به موضوعی پذیرفته‌شده در کره بدل شده که اتفاقا یکی از عوامل اصلی موفقیت کی درام‌ها و کی پاپ‌ها در جهان است. حالا پسران خوشگل (Pretty Boys) در کنار گروه‌های دخترانه موسیقی و زنان ظریف سریال‌ها و فیلم‌های کره‌ای، از عواملی جذب مخاطب هستند.
آوای عشق
نکته دیگر درباره کی درام‌ها این است که معمولا سریال‌های خاص دارای قطعات موسیقی منحصر به خودشان هستند که توسط خوانندگان مشهور کره‌ای خوانده شده‌اند. این قطعات موسیقی نقش مهمی در تپندگی قلب درام دارد و دوشادوش سیر روایی به همراهی بیشتر تماشاگر و گره خوردن عاطفی او به سریال کمک فراوانی می‌کند.
فراتر از زبان‌ها و مرزها
کی درام‌ها مسائل اجتماعی و فرهنگی‌ای را بیان می‌کنند که در نظر تماشاگر عام تماشای آنها را منطقی جلوه می‌دهد. فاصله و برخورد طبقاتی، آسیب‌پذیری روح و روان آدمی، موانع اجتماعی و اقتصادی‌ای که در سر راه رسیدن به مطلوب وجود دارد موضوعاتی هستند که در همه جای جهان برای تماشاگران درک‌کردنی است. آنها در عین اینکه بسیار کره‌ای هستند و فرهنگ کره را به تصویر می‌کشند، از مرزهای فرهنگی درمی‌گذرند و به دوردست‌ها می‌روند. فرقی نمی‌کند که تماشاگر عام به چه زبانی حرف بزند و اهل کجا باشد، به قول بونگ جون هو، کارگردان «پارازیت»، «چند سانتی‌متر بالاتر از مانع زیرنویس‌ها» جهانی پر از هیجان و سرگرمی در انتظار اوست.