همشهری آنلاین- زینب زینال زاده: بر اساس آخرین اطلاعات حدود ۴۴۲۷ هکتار بافت فرسوده در تهران وجود دارد. بافت‌هایی که وجودشان در پایتخت علاوه بر ایجاد اغتشاشات بصری، بستری برای بروز چالش‌ها و مشکلات و آسیب‌های اجتماعی فراهم کرده‌اند و در زمان بروز حوادثی چون زلزله و ... هم حکم تشدید کنندگی آثار تخریب و در نهایت افزایش صدمات جانی و مالی را در پی دارند. از این رو نوسازی آنها امری لازم و ضروری است و مدیریت شهری در این دوره تلاش کرده از طریق پیش بینی مشوق ها و رفع برخی از موانع این فرایند را تسریع و تسهیل کند. گرچه به گفته مهدی هدایت مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، تاکنون ۴۵ درصد از بافت‌های فرسوده پایتخت نوسازی شده اند اما با وجود حمایت‌های مدیریت شهری از این اقدام که منجر به افزایش ۶۲ درصدی صدور پروانه در بافت‌های فرسوده شده است، گویا روند نوسازی در این بافت‌ها به کندی انجام می‌شود. موضوعی که هدایت هم آن را تایید می‌کند و می‌گوید: «نوسازی بافت‌های فرسوده تهران در برخی از نقاط با موانعی مواجه است که رفع آنها نیاز به کمک و حمایت مجلس و دولت دارد.» آن طور که مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در گفت و گو با همشهری عنوان می کند: « ۷ مانع سد راه نوسازی است که برای سرعت بخشیدن به این فرایند باید از آنها عبور کرد.»
موانع هفت‌گانه
مانع اول؛ ارائه تسهیلات: دولت برای نوسازی بافت‌های فرسوده تسهیلات پیش‌بینی کرده؛ اما بانک‌ها همکاری نمی‌کنند.
مانع دوم؛ نظام‌مهندسی: مهندسان ناظر به دلیل دردسرهایی که بافت‌های فرسوده دارند، علاقه‌ای به نظارت بر فرایند نوسازی این املاک ندارند.
مانع سوم؛ محدوده تاریخی: بخشی از بافت‌های فرسوده در محدوده‌های تاریخی مانند بازار تهران قرار دارند که باتوجه‌به موضوعات میراث‌فرهنگی نمی‌تواند؛ مانند سایر نقاط نوسازی را در این محدوده‌ها عملیاتی کرد.
مانع چهارم؛ املاک سرقفلی: اکثر واحدهای تجاری که دچار فرسودگی شده‌اند، سرقفلی هستند و باتوجه‌به قوانین نوسازی این بافت‌ها نیازمند مشارکت مالک و سرقفلی است.
مانع پنجم؛ املاک میان تجمیع: مخالفت شهروندان در تجمیع املاک هم فرایند نوسازی را کند می‌کند. به‌ویژه این که ملک در میان چند واحد که قصد تجمیع دارند، قرار بگیرد.
مانع ششم؛ کمبود سرانه‌ها: در برخی از نقاط هم کمبود سرانه‌ها از جمله خدماتی و... فرایند نوسازی را سد می‌کند.
مانع هفتم؛ تولید مسکن: تهران با کمبود مسکن مواجه است و هیچگاه تولید مسکن برای نوسازی بافت‌های فرسوده در دستور کار شهرداری تهران قرار نداشته است.
پیشنهاد شهرداری برای رفع برخی از موانع
- انتخاب مهندسان ناظر توسط مالکان بافت‌های فرسوده
- بازنگری در نوسازی محدوده‌های بافت تاریخی توسط وزارت میراث‌فرهنگی و گردشگری
- تدوین قوانین در راستای پیش‌بینی حقوق سرقفلی
- امکان اجرای ماده ۹ لایحه نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی، عمرانی و نظامی در خصوص تملک املاکی که در میان املاک تجمیعی قرار گرفته اند
- رفع کمبود سرانه‌ها با اجرای پروژه‌هایی مانند دژ باغ کن، باغ‌راه حضرت فاطمه (س) و...
- اجرای طرح کلید به کلید از طریق تولید مسکن معوض در بافت‌های فرسوده
۸ مشوق نوسازی
- تخفیفات ویژه عوارض پروانه ساختمانی
- وام ۴۵۰ میلیون‌تومانی دولت
- تخفیف ۵۰ درصد حق‌الزحمه ناظر سازمان نظام‌مهندسی
- یک‌طبقه تشویقی به املاک بالای ۱۰۰ متر
- تراکم ۴ طبقه به املاک ۵۰ تا ۱۰۰ متر که امکان تجمیع ندارند
- ارائه رایگان کل مساحت بن‌بست در صورت تجمیع تمامی املاک واقع در کوچه بن‌بست
- دوطبقه تشویقی درصورتی‌که مساحت کل تجمیع به ۴۰۰ متر برسد
- ساخت پارکینگ‌های محلی برای تأمین جای پارک خودرو در بافت‌های فرسوده و ریزدانه