همشهری آنلاین: محمود سالاری، معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدحسین نیرومند، مشاور وزیر در امور هنری و سینمایی، محمد خراسانی‌زاده، مدیرکل هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران، آلبرتو گونزالس کاسالس، سفیر کشور کوبا، علی فروزانفر، مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان تهران و معاون هنری حوزه هنری، سیدامیر ناصر جاوید، قائم مقام رئیس حوزه هنری در امور بین‌الملل، سیدمسعود شجاعی طباطبایی، دبیر هنری نمایشگاه، محمد زرویی نصرآباد، مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، امیر عبدالحسینی، دبیرکل شانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، سید امین مویدی اصفهانی، مشاور برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری، شعیب حسینی مقدم، قائم مقام سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران، محمد علی کشاورز، احمد عربانی، بهمن عبدی، سید عبدالله حاجی سید حسن، بهرام عظیمی، عباس گودرزی، حسین نوروزی و... ازجمله چهره‌های حاضر در آئین افتتاحیه بودند.
هنرمندان ۱۵ کشور جهان در موزه هنرهای معاصر تهران
در آغاز این مراسم، محمد خراسانی‌زاده، مدیرکل هنرهای تجسمی و سرپرست موزه هنرهای معاصر تهران گفت: در روزهایی که ملت غیور فلسطین جانانه در مقابل ظلم و ستم رژیم غاصب صهیونیستی ایستاده‌اند، در روزهایی که جنایات و نسل‌کشی رژیم جعلی و کودک‌کش صهیونستی برای جهان و جهانیان مسجل شده و به واسطه بیداری انسانی که در سراسر دنیا رقم خورده، اعتراضات گسترده‌ای را نسبت به این اتفاق وخیم و فجیع شاهدیم، می‌بینیم که بیان هنر پیش‌تر و بیش‌تر از سایر پدیده‌ها اثرگذار واقع می‌شود.
او افزود: عرصه هنری کارتون و کاریکاتور به عنوان یک پدیده زنده، پویا، متحرک، فعال و کنشگر همواره یکی از هنرهای مبتنی بر رسانه است که در لحظه کنش و واکنش خود را ارائه می دهد. امروز افتخار داریم در آستانه سیزدهم آبان ماه و هفته استکبارستیزی و زمانی که مردم غیور ایران، بیرون راندن جاسوسان از کشورشان و از لانه جاسوسی یعنی سفارت سابق رژیم آمریکا را جشن می‌گیرند و ایستادگی تاریخی خود را در برابر این ابرقدرتک به رخ جهانیان می‌کشند، نمایشگاه کارتون و کاریکاتور آمریکای لاتین را در موزه هنرهای معاصر تهران با آثاری از هنرمندان ۱۵ کشور جهان افتتاح کنیم.
خراسانی‌زاده در ادامه تاکید کرد: باعث خرسندی ماست که خدمت یکایک هنرمندان عزیزی که سختی سفر را بر خود خریدند و امروز در جمهوری اسلامی ایران میزبانشان هستیم، خیرمقدم عرض کنیم. هنرمندانی که آثارشان زینت‌بخش دیوارهای موزه هنرهای معاصر تهران شده است. همچنین به سفیر محترم کوبا، همه هنرمندانی که در این برنامه حضور دارند و دوستانم در حوزه هنری و وزارت فرهنگ که پای کار آمدند و این نمایشگاه را به ثمر رساندند، خیر مقدم و خدا قوت می‌گویم.
در ادامه این برنامه با پخش ویدئویی به معرفی هنرمندانی که در نمایشگاه کارتون و کاریکاتور آمریکای لاتین حضور دارند، پرداخته شد. ایوان ارنستو لیرا گومز از کشور ونزوئلا، خوزه ارتورو کمچز از کشور مکزیک، اریستیدس گررو، رامیرو زادویا سانچز و آدن ایگلسیاز تولدو از کوبا، رائول فرناندو زولتا از کلمبیا، کینه و لویس کارلوس فرناندز از برزیل و بردی رودیگرز از کوبا، ازجمله هنرمندان خارجی حاضر در مراسم افتتاحیه بودند که در ویدئوی پخش‌شده مورد معرفی قرار گرفتند.
نشان دادن حقیقت با هنر
در بخش دیگری از این مراسم، امیرناصر جاوید، قائم‌مقام رئیس حوزه هنری در امور بین‌الملل خطاب به حاضران گفت: مخاطبان و دوستداران هنر، دیپلمات‌ها، مدیران عزیز و همه افراد حاضر، همه ما تجربه کردیم که در کودکی با کمک پدر و مادرمان دانه‌ای را پرورش دادیم و از آن مراقبت کردیم تا جوانه بزند و تبدیل به گیاهی شود. می‌گویند قلب هر آدمی به اندازه مشتش است. پدران و مادران ما این حس را تجربه کردند و شما هم قلب را مثل دانه بپندارید. قلب یک جنین چقدر است؟ قلب بچه یک ساله چقدر است؟ همه ما تجربه کردیم وقتی کنار یک کودک، بادکنکی می‌ترکد چگونه وحشت می‌کند و می‌ترسد. ترکیدن بادکنک با قلب یک کودک چه می‌کند؟ ۳ هزار کودک! این فقط یک عدد نیست! تصور کنید با صدای بمب، انفجار و موشک، چه بر سر قلب این کودکان می‌آید؟ آیا تصوری از این اتفاق داریم؟
او در ادامه افزود: تلخ بودن و ارائه روایتی تلخ از این ماجرا حق مطلب را ادا نمی‌کند. حالا در این میان و در عصر تکنولوژی، جایی که رسانه‌های مختلف در دنیا، اصحاب قدرت و ثروت با ابزار متعدد، موانع بسیاری را ایجاد کردند و دیوارهای بلندی را به اسم آزادی ساخته‌اند تا مردم جهان در یک حصار نامرئی زیست کنند و خبری از واقعیت‌های عالم نیابند، ما اتفاقاتی را شاهدیم که از کیلومترها آن سوتر صدای ۳ هزار کودک غزه از تمام دیوارهای تکنولوژیک، دیوارهای هوش مصنوعی و دیوارهای سانسور رسانه‌ای عبور می‌کند و در خیاباهای لندن، پاریس و شمال آفریقا می‌نشیند. این خیلی اعجاب‌آور است.
جاوید تاکید کرد: یکی از مهمترین راه‌هایی که باعث شده این صدا در عالم فراگیر شود، حضور هنرمندان والامقام و سپیدقلبی است که با هنر و تفکر خود از همه مرزهای تکنولوژیک عبور می‌کنند و حقیقت ماجرا را به مردم نشان می‌دهند. مانند پوستر همین نمایشگاه، باید پرده‌ها را کنار زد و به حقایق پشت عالم رجوع کرد و با آنها مواجه شد.
او ادامه داد: هنرمندان آمریکای لاتین و ۹ عزیز هنرمندی که ما در این ایام میزبانشان هستیم جزو بهترین‌های کاریکاتور جهان هستند که با قلب و نگاه پرظرافتشان توانستند تلخ‌ترین‌ها را با شیرینی به ما عرضه کنند تا با وجود مواجهه با تلخی و فهم آن تلخی‌ها مبادا کام‌مان تلخ شود.
ارتباط فرهنگی و هنری عمیق با کاریکاتوریست‌های آمریکای لاتین
در بخش دیگری از این مراسم، ویدئویی از بازدید هنرمندان آمریکای لاتین از حوزه هنری به نمایش درآمد.
در ادامه، سید مسعود شجاعی طباطبایی، دبیر هنری نمایشگاه، طی سخنانی کوتاه درباره روند برپایی این نمایشگاه گفت: پس از برپایی اولین دوسالانه کاریکاتور تهران در سال ۱۳۷۱، زمینه تعامل گسترده و مستمر با هنرمندان جهان ازجمله هنرمندان منطقه آمریکای لاتین فراهم شد و در طول سه دهه فعالیت و همکاری، ارتباط فرهنگی و هنری عمیقی را با کاریکاتوریست‌های خلاق آمریکای لاتین برقرار کردیم.
او یادآور شد: دوستی دیرینه و همنشینی فرهنگی با آمریکای لاتین از یک سو و اهمیت علمی، اعتبار فرهنگی و عیار هنری کارتون و کاریکاتور ایران در جهان از سوی دیگر این امکان را میسر ساخت تا یکی از رویدادهای مهم هنری جهان را در تهران برگزار کنیم.
شجاعی طباطبایی افزود: امور بین‌الملل و مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، زمینه حضور ۹ نفر از هنرمندان مطرح کارتون و کاریکاتور آمریکای لاتین را فراهم کردند و مشارکت و هم‌افزایی موزه هنرهای معاصر تهران سبب شد تا این نمایشگاه با آثاری از هنرمندان صاحب‌نام کشورهای آمریکای لاتین ساماندهی شود.
به گفته دبیر هنری نمایشگاه، آثار هنرمندانی از ۱۵ کشور با رویکرد پژوهش‌محور در این رویداد ارائه شده است. همچنین در کتاب نفیسی که به زودی منتشر خواهد شد، سیر تاریخ هنر کارتون و کاریکاتور در کوبا مورد بررسی قرار داده شده که به ارزش پژوهشی این رویداد، افزوده است.
تقویت جبهه حق
در ادامه این مراسم، محمود سالاری معاون امور هنری وزیر فرهنگ گفت: در آستانه روزی هستیم که فریاد یک ملت بر سر استکبار جهانی با تسخیر لانه جاسوسی بلند شد و امیدوارم این استکبارستیزی و روحیه ضد امپریالیستی روز به روز در میان ملت‌های دنیا پرحرارت‌تر شود و روزی را ببینیم که تعداد پرچم‌های حاضر روی این صحنه، بیش از تعدادی باشد که امروز شاهد هستیم.
او با بیان این که روزهای سختی را در مقابل چشم بشریت شاهد هستیم، تصریح کرد: آنچه در تاریخ از غارت و کشتار خوانده بودیم، متاسفانه امروز به چشم می‌بینیم. امیدواریم این روزها کوتاه باشد و شیرینی و شادی، قرین لحظات همه ملت‌ها به خصوص ملت مظلوم فلسطین شود. امیدوارم این قلم‌ها، اندیشه‌ها و اجتماعات، تقویت‌کننده جبهه حق و مضمحل‌کننده جبهه باطل باشد.
مسلمان نیستم اما می‌گویم بسم الله الرحمن الرحیم
در بخش دیگری از این مراسم، آلبرتو گونزالس کاسالس، سفیر کشور کوبا طی سخنانی گفت: با اینکه مسلمان نیستم اما می‌گویم بسم الله الرحمن الرحیم؛ چون معتقدم خداوند با این جمله به ما کمک می‌کند.
او ادامه داد: اجازه بدهید بگویم بسیار شگفت‌زده شدم و فکر نمی‌کردم این نمایشگاه در ایران برگزار شود. از این‌رو به تمامی برگزارکنندگان این رویداد که در این دوره اهمیت بیشتری هم پیدا کرده است، تبریک می‌گویم.
کاسالس در ادامه افزود: وقایعی که در فلسطین اتفاق می‌افتد یک جنایت است. در همین ساعاتی که ما اینجا هستیم مردم در فلسطین جان خود را از دست می‌دهند، بی‌آنکه از کمترین امکانات برخودار باشند. وقتی به این مراسم می‌آمدم، در اخبار دیدم که برق یکی از بیمارستان‌های غزه را قطع کرده‌اند و احتمالاً در ساعات آینده شاهد جنایات بیشتری باشیم. اسرائیل حماس را سازمان تروریستی خطاب می‌کند و غرب هم با ریاست آمریکا، حماس را یک سازمان تروریستی به حساب می‌آورد اما آنها خودشان مصداق تروریسم واقعی هستند و در حقیقت یک تروریسم دولتی دارند.
سفیر کوبا تاکید کرد: من معتقدم همه باید صدایمان را بلند کنیم و هنر خود را نشان بدهیم و همین مسئله حضور هنرمندان امریکای لاتین در ایران را اهمیت بیشتری می‌بخشد. باعث افتخار است که اینجا هستم و این شانس را داشتیم که شماری از هنرمندان برتر آمریکای لاتین در نمایشگاه پیش‌رو حاضر باشند.
او با بیان این که «آرس» تقریباً یک ایرانی است، گفت: وقتی این هنرمندان اینجا هستند، من دیگر سفیر کوبا نیستم. در این لحظه سفرای اصلی امریکای لاتین در ایران همین دوستان هنرمند ما هستند که با هنر خود باعث شدند حقایقی که در قلم نمی‌گنجد به صورت تصویری بیان شود.
سفیر کشور کوبا با بیان جمله‌ای خطاب به مردم ایران گفت: کوبا با شماست و ما در جنگ علیه بی‌عدالتی کنار هم هستیم و تا زمانی که متحد باشیم پیروز خواهیم شد.
آرس، کارتونیست سرشناس کوبایی نیز به عنوان سخنران پایانی این مراسم گفت: ما کاریکاتوریست‌ها معمولاً در مورد کارهایمان صحبت می‌کنیم اما من می‌خواهم از این فرصت استفاده کنم و بگویم باعث افتخارم است که توانستم در این رویداد شرکت کنم. دوستی من با ایرانیان قدمت زیادی دارد و این سفر امتداد همکاری‌های درازمدتم با هنرمندان ایرانی است. از این که اینجا کنار شما هستم بسیار خوشحالم.
در پایان، نمایشگاه کارتون و کاریکاتور آمریکای لاتین با حضور هنرمندان و مسئولین حاضر در این آئین، افتتاح شد.