همشهری‌آنلاین_گروه سیاسی: این‌درحالی‌است که گفته می‌شود «رایزنی با مسئولان اقتصادی ایران باهدف ارتقای سطح همکاری‌های تجاری و اقتصادی»، «توسعه روابط دوجانبه» و «بررسی زمینه همکاری‌های بیشتر در حوزه تجارت، ترانزیت، سرمایه‌گذاری، همکاری‌های گمرکی و داد و ستد مالی» از مهم‌ترین دستورکارهای سفر ملا عبدالغنی برادر به تهران خواهد بود.
فراز و فرودهای دو ساله
این سفر در شرایطی انجام می‌شود که همکاری‌های اقتصادی تهران و کابل طی سال‌های اخیر با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده‌است. زمانی که در آخرین روزهای مردادماه ۱۴۰۰، طالبان وارد کابل شد و قدرت را به‌دست گرفت، افغانستان به‌عنوان یکی از ۵ مقصد صادرات محصولات ایرانی به‌حساب می‌آمد، اما تحولات دراین کشور، سطح همکاری‌های اقتصادی دوجانبه را کاهش داد.
اکنون اما به‌نظر می‌رسد با سفر مقام ارشد اقتصادی طالبان به تهران، می‌توان چشم‌انداز نوینی را پیش‌روی همکاری‌های دوجانبه ترسیم کرد. اگرچه براساس تازه‌ترین آمارها، سهم ایران از بازار افغانستان به حدود ۳۵درصد می‌رسد و سرمایه‌گذاران افغانستانی بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاران خارجی در ایران را به خود اختصاص می‌دهند، اما ایران و افغانستان از ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری بسیاری برخوردارند که ضرورت برنامه‌ریزی راهبردی به‌منظور بهره‌مندی هرچه بهتر از آنها را دوچندان کرده‌است.
رشد همکاری‌های اقتصادی
تلاش تهران و کابل برای گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری در شرایطی است که آمارها از روند روبه‌رشد مناسبات دوجانبه دراین حوزه حکایت دارد. گفته می‌شود حجم صادرات ایران به افغانستان طی سال۱۴۰۱ به حدود یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رسیده‌است؛ روندی که طی سال‌جاری نیز روبه‌رشد بوده‌است.
درچنین شرایطی اگرچه طی ماه‌های گذشته شاهد تنش‌هایی میان ایران و افغانستان در زمینه حق‌آبه ایران از هیرمند بوده‌ایم، اما به‌نظر می‌رسد دوطرف درباره لزوم گسترش روزافزون همکاری‌ها دراین عرصه اتفاق‌نظر دارند.
رقبای اقتصادی ایران در افغانستان
عزم تهران و کابل به‌منظور گسترش همکاری‌های اقتصادی در شرایطی است که رقبای منطقه‌ای نیز مشغول رایزنی با مقام‌های افغانستانی باهدف بهره‌مندی بیشتر از ظرفیت‌های اقتصادی این کشور هستند.
برهمین‌اساس هم بود که طی روزهای اخیر مقام‌های ازبکستان و دولت طالبان در کابل قراردادهایی تجاری – اقتصادی با ارزشی درحدود یک میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار به امضاء رساندند؛ موضوعی که از بازگشت افغانستان به معادلات اقتصادی منطقه حکایت دارد.
علاوه‌براین طی ماه‌های گذشته، گسترش مناسبات اقتصادی با کشورهای مختلف، از دستورکارهای مهم مقام‌های طالبان بوده و رایزنی‌های مختلفی ازجمله با چین، روسیه، ترکیه و کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس به‌منظور گسترش هرچه بیشتر همکاری‌های اقتصادی و تجاری انجام شده‌است. این موضوع نشان‌دهنده حضور پررنگ‌تر رقبای اقتصادی ایران در افغانستان است.