همشهری - سعیده مرادی: رئیس‌جمهور در سفر ب ازبکستان علاوه بر حضور و سخنرانی در شانزدهمین اجلاس اکو، با رؤسای جمهور ازبکستان، آذربایجان و ترکیه دیدار و گفت‌وگو کرد و در نهایت شامگاه دیروز تاشکند را به مقصد تهران ترک کرد.
برنامه‌های رئیس‌جمهوری در سفر به ازبکستان چه بود؟
۱-شرکت و سخنرانی در شانزدهمین اجلاس سازمان همکاری اقتصادی اکو
۲- برگزاری دیدارهای دوجانبه با سران برخی کشورهای شرکت‌کننده در این اجلاس
کدام کشورها عضو اکو هستند؟
جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان، قرقیزستان، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه، ازبکستان، قزاقستان و افغانستان
۳دستورکار اجلاس شانزدهم اکو
۱.رایزنی برای تقویت هرچه بیشتر همکاری‌های اعضا در حوزه‌های تجاری، اقتصادی، سرمایه‌گذاری، حمل‌ونقل و ارتباطات
۲.همکاری‌های بشردوستانه در داخل اکو
۳.بهبود فعالیت‌های ساختار چندجانبه
دیدارهای جانبی
رئیس‌جمهور در حاشیه اجلاس با سران برخی کشورها دیدار کرد و هر یک از طرفین گفت‌وگو بر موضوع‌هایی تأکید داشتند.
دیدار با رئیس‌جمهور ازبکستان:
تقویت همکاری‌های ۲کشور
رئیسی: توسعه تعاملات سیاسی و اقتصادی با کشورهای اسلامی، همسایه و همسو از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی ایران است. جایگاه سازمان‌های منطقه‌ای در زمینه‌سازی برای تسهیل روابط با کشورهای همسو، بهره‌گیری از ظرفیت این سازمان‌ها در تقویت مناسبات و تعاملات ایران و ازبکستان بسیار اهمیت دارد.
شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان: تقویت مناسبات و همکاری‌ها بین ۲کشور ضروری است.
حاشیه دیدار: تقدیر از ایران برای افتتاح خانه نوآوری ایران در تاشکند
دیدار با رئیس‌جمهور ترکیه:
تاکید بر توقف فوری بمباران غزه
رئیسی: روابط ایران و ترکیه در حال گسترش بوده و نیاز به توسعه بیشتر روابط به‌ویژه در بخش تجاری و اقتصادی و ارتقای آن به سطوح بالاتر هست. بخش نفت و گاز از حوزه‌های همکاری مورد علاقه ۲کشور است.
رجب‌طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه: جهان اسلام باید موضع مشترک اتخاذ کند، وارد عمل شود و فشار بر اسرائیل را افزایش دهد. ترکیه آماده ایفای نقش ضامن در غزه است.
حاشیه دیدار: طرفین بر لزوم اتخاذ تصمیمات عملی و اثربخش در اجلاس سران کشورهای اسلامی در ریاض تأکید کردند و گفتند بمباران غزه باید فورا متوقف و محاصره غزه رفع شود.
دیدار با رئیس‌جمهورآذربایجان:
تلاش ناکام بیگانگان در اخلال روابط
رئیسی: روابط ایران و جمهوری آذربایجان فراتر از سیاست و مبتنی بر پیوندهای عمیق ۲ملت است.
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان: تلاش برخی کشورهای بیگانه برای ایجاد اخلال در روابط ۲کشور نتیجه‌ای نداشته و پس از این هم نخواهد داشت.
حاشیه دیدار: ایران برای صدور خدمات فنی-مهندسی و مشارکت در بازسازی قره‌باغ اعلام آمادگی کرد و بر تقویت همکاری‌های ترانزیتی و انرژی و افزایش تعاملات تأکید شد.
سازمان اکو از چه زمانی و چرا فعالیت دارد؟
سازمان همکاری اقتصادی اکو(Economic Cooperation Organization)، یک سازمان اقتصادی منطقه‌ای است که ۳کشور ایران، پاکستان و ترکیه در سال۱۳۴۳(۱۹۶۴) آن را پایه‌ریزی کردند. پس از فروپاشی شوروی در سال۱۳۷۲ کشورهای افغانستان، جمهوری آذربایجان، قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان نیز به سازمان اکو پیوستند. این سازمان هم‌اکنون با ۱۰عضو و با حدود۵۰۰میلیون نفر جمعیت دارای ظرفیت‌های زیادی ازجمله منابع نفت و گاز، انرژی و صنعت است.
اهداف اکو
- ارتقای شرایط برای توسعه اقتصادی پایدار و افزایش سطح زندگی و رفاه مردم
- گسترش تجارت درون‌منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و حذف موانع تجاری
- تلاش در جهت ادغام تجارت کشورهای منطقه با تجارت‌جهانی و نقش بیشتر منطقه اکو در رشد تجارت
- توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ارتباطات
- ترویج و گسترش خصوصی‌سازی و اقتصاد آزاد
- استفاده مؤثر از پتانسیل‌های کشاورزی و صنعتی منطقه اکو
- همکاری منطقه‌ای برای کنترل و کاهش مصرف موادمخدر، حفاظت از محیط‌زیست و تقویت پیوندهای تاریخی و فرهنگی میان مردمان منطقه اکو
- همکاری متقابل سودمند با سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
- تحقق همکاری‌های اقتصادی و تبادل در زمینه‌های آموزشی، علمی، فنی و فرهنگی
- استفاده مؤثر از مؤسسات اکو، موافقتنامه‌ها و ترتیبات همکاری با سایر سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ازجمله مؤسسات مالی چندجانبه
- پیوند برنامه‌های اقتصادی، توسعه ملی با اهداف آنی و بلندمدت اکو
اکو در یک نگاه
۱۰ کشوردر حال حاضر عضو اکو هستند.
۵۰۰ میلیون نفرحدودا جمعیت اکو است و ۸٬۶۲۰٬۶۹۷ کیلومترمربع وسعت کشورهای آن است که امکانات نفت، گاز و صنعت در اختیار دارند.
۱۶ اجلاس اکو تاکنون در کشورهای عضو این سازمان برگزار شده است.
رئیسی در اجلاس اکو چه گفت؟
سیدابراهیم رئیسی در شانزدهمین اجلاس سران سازمان همکاری اقتصادی اکو در چندین محور و درباره موضوع‌های مختلف سخن گفت.
حمایت از غزه
- جمهوری اسلامی ایران حمایت‌های همه‌جانبه غرب و در رأس آنها دولت آمریکا از تهاجم صهیونسیت‌ها به غزه را عامل تداوم این جنایت می‌داند.
- امروز حمایت از فلسطین و مردم مظلوم غزه، ملاک شرافت کشورهاست و دولت‌های حامی رژیم اسرائیل، بی‌شرف‌ترین و پست‌ترین موجودات روی زمین هستند.
- در حال حاضر، توقف حملات و رساندن کمک‌های بشردوستانه به مردم غزه، ازجمله مهم‌ترین اولویت‌های حیاتی است.
- انتظار داریم تمامی آزادگان و عدالت‌خواهان در سراسر جهان از همه ظرفیت خود برای توقف جنایات صهیونیست‌ها استفاده کنند.
تأثیرات اکو
- از نشست قبلی سران اکو در نوامبر۲۰۲۱ در عشق‌آباد تاکنون شاهد ادامه همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه‌های مختلف بوده‌ایم.
- ارزیابی ما از روند همکاری‌ها مثبت است و شاهد علاقه‌مندی فزاینده کشورهای عضو، به تقویت مناسبات منطقه‌ای در قالب اکو هستیم.
- سازمان اکو کماکان مرتبط‌ترین و بالغ‌ترین سازوکار همکاری اقتصادی در منطقه ماست.
- فعالیت سازمان اکو مورد حمایت بی‌قید و شرط ایران قرار دارد.
- نظام‌های بین‌المللی اکنون بیش از هر زمان دیگری در دوره معاصر، در معرض تحول و تغییر قرار گرفته‌اند. قاطعانه بر این باوریم که این تغییر، لاجرم باید در راستای تقویت گفتمان عدالت و رهایی از نظام سلطه و اجبار باشد.
- اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه برای ایفای نقش در پی‌ریزی نظم نوین جهانی، توانمندتر از همیشه هستند. شبکه همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای و چندجانبه بین کشورها می‌تواند به این مهم کمک کند.
اقتصاد ایران
- امروز جمهوری اسلامی ایران با همراهی و همکاری بسیاری از کشورهای مستقل و شرکای بین‌المللی خود، برای پی‌ریزی نظامی عادلانه بر مبنای احترام و تعمیق همگرایی چندجانبه در حال حرکت است.
- ایران در تلاش است با در پیش گرفتن سیاست همسایگی و همگرایی، و حضور فعال در سازوکارهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، نقش مؤثرتری در برقراری امنیت و ایجاد منافع مشترک گروهی داشته باشد.
- جمهوری اسلامی ایران آماده است ظرفیت‌های خود در این حوزه‌ها ازجمله در حوزه‌های انرژی، مواصلات، فناوری و سایر حوزه‌های مورد علاقه کشورهای عضو، در راستای این خیر و منفعت‌جمعی را به اشتراک گذارد.
گام‌های آینده ایران و اکو
- یکی از حوزه‌های مورد توجه در اکو تجارت درون‌منطقه‌ای است. امیدواریم گام مهم و مؤثری برای اجرای دستورالعمل «چشم‌انداز ۲۰۲۵ اکو» در زمینه ایجاد منطقه تجارت آزاد در اکو برداشته شود.
- جریان روان تجارت درون‌منطقه‌ای قطعا یکی از پیش‌نیازهای همگرایی و تعاملات موفق اقتصادی در اکو است.
- ایران به‌عنوان رئیس دوره‌ای اکو در سال۲۰۲۴ شعار خود را «منطقه اکو؛ توانمند و تاب‌آور از طریق گسترش تجارت درون‌منطقه‌ای» برگزیده است.
- ایران مصمم است منابع و انرژی بیشتری را برای رونق همکاری‌ها در اکو بسیج کند.
- در دوره ریاست دوره‌ای بر اکو در سال۲۰۲۴ برنامه‌هایی طراحی و با مشورت اعضا و دبیرخانه اجرایی می‌شود.