به گزارش همشهری، به‌دنبال محدودیت‌هایی که در زمینه تامین ارز به‌ویژه بعد از تحریم‌ها به‌وجود آمد بانک مرکزی مدتی است تلاش‌هایی را برای استفاده از اوراق ارزی برای تامین منابع ارزی مورد نیاز کشور آغاز کرده است.
یکی از این ابزارهایی که می‌تواند در این زمینه عصای دست بانک مرکزی باشد اوراق مرابحه ارزی است. این اوراق به متقاضیان این امکان را می‌دهد که با استفاده از آن ارز مورد نیاز خود را برای خرید کالا و خدمات خارجی تامین کنند. این اوراق همچنین می‌تواند سرعت اجرای پروژه‌ها را که نیاز به منابع ارزی دارند، بیشتر کند. بانک مرکزی پیش از این هدف از انتشار این اوراق را تقویت تشکیل سرمایه ثابت اعلام کرده بود.
آمارها نشان می‌دهد کاهش نرخ تشکیل سرمایه ثابت در کشور به کند شدن چرخه تولید منجر شده است. انتظار می‌رود با ابتکار به‌کار گرفته شده برای انتشار اوراق مرابحه ارزی بخشی از محدودیت‌های ارزی برای تکمیل طرح‌ها و پروژه‌هایی که به ارز نیاز دارند رفع شود و انتشار این اوراق گام نخست برای انتشار سایر اوراق ارزی باشد. بسیاری از کارشناسان مالی در یک دهه گذشته بارها بر ضرورت انتشار این اوراق تأکید کرده بودند.
جزئیات انتشار اوراق مرابحه ارز
بانک مرکزی اعلام کرده شرکت‌هایی که درنظر دارند کالا یا خدماتی را از خارج از کشور تهیه کنند اما ارز مورد نیاز برای این کار را ندارند می‌توانند با انتشار اوراق مرابحه ارزی منابع مالی مورد نیاز خود را برای خرید کالا و خدمات از خارج تامین کنند. امور اجرایی انتشار این اوراق در اختیار مرکز مبادله ارز و طلای ایران است و متقاضیان می‌توانند تا سقف ۲۰۰میلیون یورو اوراق ارزی منتشر کنند.
طبق مفاد دستورالعمل اجرایی انتشار این اوراق نوﻉ ﺍﺭﺯ، نرﺥ سوﺩ ﻭ سرﺭسید ﺍﻭﺭﺍﻕ، حسب شرﺍیط ﺭﻭﺯ، توسط کمیسیوﻥ تسهیلاﺕ ﺍﺭﺯﻱ بانک مرکزﻱ تعیین می‌شوﺩ.
بررسی‌ها نشان می‌دهد، سررسید اوراق حداقل یک و حداکثر ۴سال و سود سالانه برای اوراق یورویی یک‌ساله حداکثر ۵ درصد؛ ۲ساله ۲۵/۵ درصد؛ اوراق ۳ساله ۵/۵ درصد و اوراق ۴ساله حداکثر ۵/۵درصد است. پرداخت سود نیز در دوره‌های یک‌ساله انجام می‌شود.
بانک مرکزی همچنین اعلام کرده مصرﻑ ﻭجوﻩ حاصل ﺍﺯ عرضه ﺍﻭﺭﺍﻕ خاﺭﺝ ﺍﺯ چاﺭچوﺏ قواعد انتشار این اوراق، غیرقانونی ﻭ ﺩﺭ حکم تصرﻑ ﺩﺭ ﻭجوﻩ ﻭ ﺍموﺍﻝ عمومی است. ناشر اوراق نیز مکلف ﺍست مستندﺍﺕ همه مصاﺭﻑ ﺍﺭﺯﻱ ﺍﺯ محل عرضه ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺭﺍ به مرکز مباﺩله ﺩﺭ مقاطع ۳ماهه گزﺍﺭﺵ کند.
اوراق مرابحه ارزی چیست؟
اوراق مرابحه ارزی نوعی از اوراق بهادار است که دارندگان آن به‌صورت مشاع، صاحب دارایی می‌شوند و دارای بازده ثابت است. این اوراق در واقع برای تامین مالی شرکت‌هایی استفاده می‌شود که قصد خرید تجهیزات یا اموال فیزیکی دارند اما برای این کار نیاز به منابع ارزی دارند.این اوراق به پشتوانه یک دارایی مشخص منتشر می‌شوند و به تامین مالی شرکت‌ها برای اجرای طرح‌ها منجر می‌شود.
فایده انتشار اوراق مرابحه این است که هم تامین مالی برای شرکتی که متقاضی خرید یک دارایی یا احداث یک پروژه است انجام می‌شود و هم سود ثابتی نصیب سرمایه‌گذاران می‌شود. ۲رکن اصلی انتشار این اوراق ناشر و بانی هستند به این صورت که ناشر به وکالت از خریداران اوراق، به خرید یک دارایی مشخص به‌صورت نقد و فروش اقساطی آن به بانی ملزم است. سپس وجوه دریافتی از بانی را طبق دستورالعمل مشخص به خریداران اوراق مرابحه پرداخت می‌کند.
در این قرارداد ناشر باید سود درنظر گرفته شده را اعلام کند، و موظفند در ابتدا مشخص کنند که چه مقدار سود ثابت به خریداران این اوراق پرداخت خواهند کرد.