محمد اسماعیلی در گفتگو با همشهری آنلاین به تشریح فعالیت مددکاران در این حوزه پرداخت و گفت: ما در روند فعالیت‌هایمان یک جامعه هدف شامل افراد در معرض آسیب و آسیب دیده را در نظر می‌گیریم. کارتن‌خواب‌ها، متکدیان، معتادان متجاهر، کودکان کار، زنان آسیب‌دیده، معلولان طرد شده از خانواده، سالمندان رها شده در سطح شهر، خانواده‌های بی‌پناه، افراد در راه مانده و ...در دسته افراد آسیب دیده قرار می‌گیرند.
او افزود: ما ناوگانی تحت عنوان گشت فوریت‌های اجتماعی داریم که با استفاده از مددکار و گاهی ضابط قضائی به انجام وظایف می‌پردازند. مددکارها در سطح شهر به رسیدگی وضعیت افراد آسیب دیده و در معرض آسیب براساس بازدیدها و درخواست‌های ثبت شده در ۱۳۷ می‌پردازند.
به گفته اسماعیلی«۲۷ پایگاه خدمات اجتماعی در شهر تهران وجود دارد، چند پایگاه در پایانه‌های مسافربری فعالیت می‌کنند تا مواردی مانند کودکان فرار را شناسایی و به مراکز مورد نظر معرفی کنند. هر روز تعدادی از این کودکان فرار به وسیله یگان حفاظت مستقر در پایانه‌ها جذب و به پایگاه‌های خدمات اجتماعی منتقل می‌شوند. در این پایگاه‌ها از طریق مشاوره در رفع مشکل گام برداشته می‌شود چرا که این کودکان در دسته افراد در معرض آسیب قرار می‌گیرند.»
هزینه نگهداری یک معتاد چقدر است؟
او افزود: معتادهای متجاهر توسط کلانتری، شهرداری و ...جمع آوری و به مراکز غربالگری ارجاع می‌شوند، زیرساخت این مراکز متعلق به شهرداری است اما به سازمان بهزیستی و ستاد مواد مخدر ارجاع شده است. پس از غربالگری این افراد به مراکز یاور شهر و ماده ۱۶ (مراکز نگهداری اجباری افراد معتاد) منتقل می‌شوند. در سال‌های قبل شرایط برای نگهداری منع پذیرشی‌ها از سوی شهرداری مهیا شد. نکته مهم این است که هزینه نگهداری منع پذیرشی‌ها بسیار بالا است و اگر بخواهیم با آمار و ارقام این تفاوت را نشان دهیم باید بگویم که براساس قانون، سرانه روزانه نگهداری یک معتاد ۴۲ هزار تومان است اما در مرکز یاورشهر ۳ از معتادی نگهداری می‌کنیم که هزینه ماهیانه نگهداری و درمانش بیش از ۳۰ میلیون تومان است.
شناسایی ۳۰۰ کلونی معتادهای متجاهر
اسماعیلی به بیان دلایل حضور شهرداری در طرح‌های ضربتی جمع آوری معتادهای متجاهر پرداخت و گفت: این اقدام ناشی از نقشی است که شهرداری برای خود تعریف کرد و از سوی دیگر درخواست همکاری ستاد مبارزه با مواد مخدر هم در این اقدام تأثیر گذار است. از سال گذشته توانسته‌ایم ۳۰۰ کلونی را به وسیله مددکارها در شهر تهران شناسایی کنیم و از این میان نیز ۱۳۴ کلونی به عنوان مراکز اصلی تجمع معتادهای متجاهر انتخاب شدند، پس از شناسایی، جلسات مشترکی را با رئیس کلانتری، شهردار منطقه، رئیس مواد مخدر، سپاه، پلیس راهور و...برگزار کردیم و از پاییز طرح جمع آوری کلونی‌ها معتادهای متجاهر کلید خورد تا در زمستان این افراد در فضای درستی نگهداری شوند.
به گفته این مسئول شهری«محله هرندی در منطقه ۱۲، کوچه حمام چال ، خلازیر در منطقه ۱۹، بوستان میثاق در منطقه ۱۶، بوستان شیان و خاک سفید در منطقه ۴، کانال زیرین میدان تجریش در منطقه یک در دسته مهم‌ترین نقاط تجمع معتادهای متجاهر شناخته می‌شود، به طور کلی مناطق ۱۲، ۱۹، ۱۶ و ۱۱ مناطق اصلی تجمع هستند.»
مددکاری که دستش شکست
او در رابطه با مشکلات فعالیت در حوزه جمع آوری معتادهای متجاهر، توضیح داد: در مسیر این فعالیت، مشکلات بسیاری پیشروی ما قرار دارد، در یکی از عملیات‌هایی که حوالی میدان شوش انجام داده بودیم، یک مددجو به یکی از مددکارهای ما حمله کرد و پای خانم مددکار را گاز گرفت. خوشبختانه این مددکار آمپول هپاتیت را دریافت کرده بود و مشکلی پیش نیامد. مدتی قبل نیز دست یکی از مددکارها به دلیل حمله معتادها شکست. مددکار از نظر روحی و جسمی مسائل بسیاری را به دوش می‌کشد.
اسماعیلی گفت: برخلاف تصور عموم معتادهای متجاهر، افراد آرام و بدون اعتماد به نفسی نیستند، زمانی که بحث نیاز یک معتاد به مواد مخدر به وجود می‌آید، ماجرا متفاوت می‌شود. وقتی دست به جمع آوری معتادها می‌زنیم، چون می‌دانند که در یک بازه زمانی ۶ ماه تا یک سال از موادمخدر دور است، چیزی برای از دست دادن ندارد و به همین دلیل رفتاری از معتادها می‌بینیم که ممکن است هیچ فردی در شرایط عادی با آن مواجه نشود. معتادی که در حالت عادی بسیار آرام به نظر می‌رسید با چاقو به من حمله کرد. در موردی دیگر مددکار ما با سرنگ آلوده مجروح شد و احتمال آلوده شدن به ویروس ایدز می‌رفت. از میان ۵ عملیاتی که اجرا می‌کنیم شاید بدون اغراق باید بگویم که ۳ مورد را مجروح به خانه برمی‌گردیم. در نهایت باید قبول کنیم که معتاد متجاهر در سطح شهر آسیب آفرین است و مردم از ما می‌خواهند تا این مشکل را رفع کنیم، حتی وقتی به محله‌ای برای جمع‌آوری معتادها می‌رویم، مردم از ما گله می‌کنند که تا حالا کجا بودید و چرا زودتر دست به جمع‌آوری نزدید.