به گزارش همشهری آنلاین، یورونیوز نوشت: در مقدمه گزارش میامی‌هرالد که با استناد به انتشار نتایج تحقیقی در این خصوص در نشریه زوتاکسا تهیه شده، آمده است که این موجودات طرح‌دار و دم دراز برای نخستین بار سال ۲۰۱۰ در حالی که زیر درختچه‌ای در تپه‌های شنی ایران آرام گرفته بودند، توسط اعضای یک تیم مطالعاتی مشاهده و کشف شدند.
این تیم تحقیقاتی در واقع برای بررسی حیات وحش منطقه به بیابان‌های طبس رفته بودند و اکتشاف گونه جدیدی از مارمولک‌ها یکی از دستاورد سفر آنها بود. محققان این تیم مطالعاتی برای مشاهده خزندگان و دوزیستان موجود در تل‌های شن این منطقه، در امتداد جاده‌ای دورافتاده توقف کردند.
بر اساس نتایج این مطالعه که در نشریات زیست محیطی منتشر شده، محققان در یک تپه شنی نزدیک به محل توقف خود ۱۰ مارمولک با ویژگی ظاهری و نقوش پوستی منحصر به فرد پیدا کردند.
آنها سپس با انجام بررسی‌های دقیق‌تر متوجه شدند که گونه جدیدی از مارمولک‌ها را یافته‌اند که در زیرمجموعه‌ای تحت عنوان کلی «مارمولک دونده هیروگلیفی» قرار می‌گیرند.
به گفته محققان، طول این گونه از مارمولک‌ها حدود ۷ اینچ است؛ این موجودات دُمی «تقریباً دو برابر» بدن خود دارند، بدن آنها به رنگ شن است و فلسی صاف و مسطح روی پوست آنها دیده می‌شود.
این مارمولک‌ها عمدتا بژ رنگ هستند در حالی که پشت آنها خط‌خطی‌هایی به رنگ قهوه‌ای تیره نقش بسته است. آنها دم درازی دارند که پشت سر خود روی زمین می‌کشند. تصاویر گرفته شده از نزدیک، پنجه‌های بلند و چشمان قهوه‌ای این گونه از مارمولک‌ها را نشان می‌دهد.
محققان «موتیف» یا طرح روی پوست این گونه از مارمولک‌ها را شبیه خطوط نوشتاری مصر باستان یا هیروگلیف یافتند که موج دار یا به شکل «کرمی» توصیف شده است. این نقوش بر اساس آنچه در تحقیق یاد شده آمده، با طرح پوستی سایر مارمولک‌های دونده که عمدتا راه‌راه است تفاوت دارد.
محققان در نهایت این گونه جدید را از با الهام از یک واژه یونانی که به معنای «نقاشی شده» یا «نوشته شده» است، «گرافیکوس» graphikos نامگذاری کردند، زیرا طرح روی پوست آنها شبیه نوشتار تصویری یا هیروگلیف است.
بر اساس این مطالعه، مارمولک‌های دونده هیروگلیفی عمدتا در اطراف بوته‌ها و درختچه‌ها در تپه‌های شنی این منطقه بیابانی دیده شده‌اند. این مارمولک‌ها از بوته‌ها به عنوان سایه‌بان، پناهگاه، محل شکار حشرات و مکانی برای لانه کردن استفاده می کنند. آنها بیشتر وقت خود را زیر بوته ها می گذرانند اما صبح و عصر چند ساعتی فعال هستند.
به گفته محققان، مارمولک‌های دونده هیروگلیفی تنها در جاده‌ای نزدیک شهر طبس یافت و مشاهده شده‌اند. این شهرستان در استان خراسان جنوبی و در حدود ۳۵۰ مایلی جنوب شرقی تهران واقع شده است.
در این مطالعه آمده است که گونه جدید مارمولک‌ها با رنگ‌آمیزی، طرح پوستی، فلس، اندازه و سایر ویژگی‌های ظاهری متفاوت شناسایی می‌شود.
تجزیه و تحلیل انجام شده بر اساس بررسی دی‌ان‌ای این موجوات نشان داد که این گونه جدید حدود ۶ تا ۲۱ درصد نسبت به سایر مارمولک‌های دونده واگرایی ژنتیکی دارد.
در گزارش میامی هرالد از ۳ ایرانی به نام‌های اسکندر رازگر پویانی، خسرو رجبی زاده و حسین نبی زاده به عنوان بخشی از اعضای تیم مطالعاتی این تحقیق نام برده شده است.
بر اساس آنچه در بریتانیکا آمده، مارمولک‌های دونده به دلیل «توانایی دویدن با سرعت‌های چشمگیر» به این عنوان نامگذاری شده‌اند.
برخی از گونه‌های مارمولک‌های دونده قادرند با سرعتی معادل ۲۸ کیلومتر در ساعت در مسافت‌های کوتاه بدوند.