همشهری آنلاین: گروه خانواده-مژگان مهرابی:این موضوع دغدغه بعضی از والدین است و نمی دانند چه رفتاری را باید پیش بگیرند. فاطمه سادات رایگانی روانشناس کودک در این باره به نکات مهمی اشاره کرده و حتی کتابی با عنوان «در گوشی با والدین» نوشته که پدر و مادرها می توانند با مطالعه آن اطلاعات بیشتری در این زمینه داشته باشند.
نافرمانی کردن، همیشه بی احترامی نیست
به باور رایگانی، حرف گوش نکردن کودک برای والدین سخت و ناراحت‌کننده است. اما بهتر است قبل از رفع آن، علت نافرمانی کودک ریشه یابی شود. او در این باره می گوید: «بسیاری از والدین به محض روبرو شدن با سرپیچی کردن کودک دست پاچه شده و مرتب از خود می پرسند کجای کار را اشتباه رفته اند که فرزندشان یاغی شده است. آن ها این رفتار کودک یا نوجوان خود را حمل بر بی احترامی می گذارند بنابراین حس خوبی ندارند. باید متذکر شوم، حرف گوش نکردن کودک همیشه به معنای بی احترامی نیست. خیلی وقت ها کودک یا نوجوان غرق بازی یا تماشای تلویزیون است. بنابراین متوجه خواسته پدر و مادر خود نمی شود یا تمرکز روی حرف های آنها ندارد. اما گاهی هم از روی عمد اینکار را انجام می دهد. او بی توجهی می کند چون شما بیش از حد هشدار می دهید، کلامتان بوی سرزنش و توبیخ دارد. به طور مثال، «نیما، چند بار باید به تو بگویم؟»، «چرا به حرف من اهمیت نمی دهی؟» وقتی شما مرتب اخطار می دهید، بازتاب رفتاری تان برعکس می شود.» تذکرات مکرر پدر و مادر فقط یک نکته به کودک یا نوجوان یاد می دهد، این که اولین باری که صحبت می کنید گوش ندهد. برای همین گاهی نافرمانی را به عنوان روش مقابله با پدر و مادر استفاده می کنند.
تهدید نکنید
موضوع دیگر، تهدیدهای بی تاثیر شماست. مادر با عصبانیت فریاد می زند: «اگر اتاقت را تمیز نکنی اجازه نداری تلویزیون ببینی. یا اسباب بازی ات را بیرون می ریزم. کودک متوجه می شود تهدید واقعی نیست و عملی نمی شود. بنابراین تهدیدهای اغراق آمیز بیان نکنید. راه حل سوم اینکه با فرزند خود مشاجره نکنید. این کار حرمت ها را می شکند و فرزند شما به جای حرف شنوی، لجباز می شود.» رایگانی معتقد است اگر کودک از دستورات شما سرپیچی کرد، ابتدا آرامش خود را حفظ کنید و وقتی با کودک تان تنها هستید از او بخواهید یک بار آن چه را برای او توضیح داده اید بازگو کند. این مشاور چند راهکار ارائه می دهد: «شرایطی فراهم کنید که فرزندتان بتواند احساسش را با شما در میان بگذارد. گاهی اوقات نیاز است او را به اتاقش بفرستید تا خودش راه حلی پیدا کند. البته اگر کودک خردسال باشد سعی کنید راه حلی به او پیشنهاد دهید. برای کارهای نامناسب کودکتان قانون هایی را اجرا کنید. مثلا بی توجهی کنید. به طوری که متوجه شود کم توجهی شما به دلیل رفتار بدی است که انجام داده است. یا اینکه غذای مورد علاقه اش را درست نکنید. اگر روی اشتباه خود پافشاری کرد، به او نزدیک شوید و به چشمهایش نگاه کنید. خیلی جدی و محکم صحبت کنید. البته بعضی از والدین تصور می کنند جدی بودن یعنی فریاد کشیدن. خیر. با صدای بلند چیزی درست نمی شود. مهمتر از همه جریمه ای که در نظر می گیرید را حتما عملی کنید.»