همشهری - محمد سرابی: رها کردن گودهای بزرگ نه تنها نشانه از میان رفتن سرمایه‌ای است که باید به جریان می‌افتاد بلکه تهدیدی برای ایمنی شهر است. معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران درباره افزایش تعداد گودهای رها شده در سال‌های قبل می‌گوید: بخش زیادی از گودهای خطرناک و باقیمانده در شهر به این دلیل ایجاد شده‌اند که سازنده‌ها در هنگام ساخت تصور می‌کردند واحدهای تجاری که در آینده روی این گودها بنا خواهند شد، پرمشتری و سودآور می‌شوند اما در حین اجرای پروژه و بعد از اینکه خاکبرداری انجام شد متوجه شدند که مسائل اقتصادی تغییر کرده است و واحدهای ساخته مجموعه تجاری بلندمرتبه در آن نقطه خاص خریداران زیادی نخواهد داشت.
حمیدرضا صارمی می‌افزاید: برای طرح بهتر موضوع باید از زاویه دیگری هم به مساله نگریست. در سال‌های قبل مبنای اصلی خریدها، مراجعه حضوری به واحدهای صنفی بود اما در حال حاضر ۴۵ درصد خریدهای خانواده‌های تهران با استفاده از اپلیکیشن‌ها و در بستر اینترنت انجام می‌شود یعنی نیمی از سفرهایی که ممکن بود به قصد خرید در شهر انجام شود دیگر اتفاق نمی‌افتد و از راه گوشی‌های تلفن همراه انجام می‌گیرد. اگرچه باز هم نیمی از خریدها حضوری انجام می‌شود ولی این مقایسه نشان می‌دهد که کسب و کار واحدهای صنفی جدید تحت تاثیر بازار خرید اینترنتی قرار گرفته است. در برخی مراکز فروش بزرگ که اخیرا افتتاح شده است هم می‌بینید که تعداد زیادی از مغازه‌ها هنوز بدون استفاده مانده‌اند.
او با اشاره به گودهای مشهور پایتخت بیان می‌کند: تعدادی از این‌ها مربوط به سرمایه‌گذاران مراکز تجاری هستند که در اوایل سال‌های ۹۰ پروانه ساخت گرفتند اما الان برای مالکان اولیه صرفه اقتصادی ندارد. بعضی از آن‌ها می‌خواهند که به جای مجموعه تجاری و پاساژ؛ آپارتمان بسازند و با قیمت روز به فروش برسانند اما این کار ممکن نیست زیرا پروانه اولیه و تمام مجوزها از نقشه تا تعیین عوارض همگی برای واحد تجاری صادر شده است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران به نکته دیگر اشاره می‌کند و می‌گوید: دشوارتر اینکه گودها در جایی قرار دارند که در طرح تفصیلی و نقشه‌های شهرسازی به صورت پهنه تجاری تعریف شده است و اساسا نمی‌توان در آن ساختمان مسکونی ساخت؛ بنابراین تلاش برای تغییر کاربری هم ممکن نیست. اکنون می‌بینیم که مالکان این گودها پروژه را رها کرده‌اند و منتظر هستند تا ضوابط جدیدی تعیین شود یا شرایط اقتصادی تغییر کند و پروژه توجیه اقتصادی لازم برای ساخت را داشته باشد. متاسفانه تعداد گودهایی که به این دلیل رها شده است یک مورد و دو مورد نیست و به زمانی برمی‌گردد که تعداد زیادی مجوز تجاری در تهران صادر شد. عمده این نوع گودها در مناطق شمالی و برخی هم در مناطق میانی شهر هستند.
بیشتر بخوانید: آشنایی با معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران
اما آیا در سال‌های آینده هم شاهد گودهایی هستیم که در سال‌های کنونی حفر شده باشند؟ معاون شهردار می‌گوید:این تجربه باعث شده است که شهرداری اکنون تضامین لازم را برای جلوگیری از رها کردن گودهای پرخطر می‌گیرد. قبل از صدور پروانه و بعد از آن شهرداری‌های مناطق بر پروژه نظارت دارند تا شاهد تکرار چنین مشکلی نباشیم و امیدواریم در سال‌های بعد مواد مشابه این گودها رها شده تکرار نشود.
او درباره ایمنی گودبرداری‌ها تاکید می‌کند: طی سال‌های اخیر گودبرداری غیر اصولی نداشتیم. گودبرداری‌ها با نظارت ناظران نظام مهندسی انجام می‌شود و آن‌ها دانش لازم را برای خاکبرداری و احداث گود دارند. الان مشکل چندانی در زمینه گودبرداری نداریم و خداراشکر که در سال‌های اخیر گودبرداری منجر به خسارات شدید یا فوت هموطنان رخ نداده است. البته باز هم باید نکات ایمنی لازم را رعایت کرد. برخی از ساختمان‌های مجاور یک گود در زمانی ساخته‌شده‌اند که مقررات ملی ساختمان حاکم نبوده است یا رعایت نشده است و در هنگام حفاری در مجاورت دیوارهای آن احتمال رانش خاک و ریزش دیوارها وجود دارد. در برخی موارد که احتمال خطر زیاد است صاحبان املاک همجوار به محل دیگری منتقل می‌شوند.